کاربردی ترین دستورات لینوکس

لینوکس یکی از محبوب‌ترین سیستم‌عامل‌هایی است که با شعار امنیت بالا توانسته کاربران بسیاری را به خود جذب کند و حدود 90 درصد از زیرساخت‌های ابری و خدمات میزبانی را به خود اختصاص دهد. به‌همین‌دلیل آشنایی با دستورهای لینوکس کار با این سیستم‌عامل را سهولت می‌بخشد.

براساس نظرسنجی StackOverflow در سال 2020، لینوکس با برخورداری از 55.9 درصد سهم بازار، پراستفاده‌ترین سیستم‌عامل توسعه‌دهندگان حرفه‌ای است. رایگان و منبع‌باز بودن لینوکس درکنار امنیت بالاتر نسبت به رقبا و خط فرمان قدرتمند باعث محبوبیت آن شده است. در این مقاله قصد داریم، کاربردی‌ترین دستورهای لینوکس را توضیح دهیم؛ پس تا پایان با ما همراه باشید.

کاربردی‌ترین دستورهای لینوکس

دستورهای لینوکس در محیط ترمینال استفاده و سبب می‌شوند تا با سرعت بیشتری از ابزارها و امکانات لینوکس بهره ببرید. گفتنی است تعداد دستور‌های لینوکس که در سرور می‌توان از آن‌ها استفاده کرد، به‌مراتب بیشتر از چیزی است که فکر می‌کنید. لینوکس یکی از پلتفرم‌ها و سیستم‌عامل‌های پرکاربرد سمت سرور است. در ادامه با ۴۰ تا از دستورات کاربردی لینوکس آشنا خواهید شد.

آشنایی با دستورات پرکاربرد لینوکس

1. دستور ls

با استفاده از این دستور، محتویات دایرکتوری مدنظرتان را به‌راحتی می‌توانید فهرست کنید. برای مثال، می‌خواهید ببینید در پوشه عکس‌ها، چند فایل و با چه مشخصاتی وجود دارد و بین آن‌ها به‌دنبال فایل مدنظرتان بگردید.

ls

این دستور گزینه‌های زیادی در اختیارتان قرار می‌دهد به‌همین‌دلیل با استفاده از دستور  help —  می‌توانید تمام دستورات مورد استفاده JS را مشاهده کنید. برای مثال برای رنگی‌کردن خروجی JS امکان استفاده از دستور زیر برایتان فراهم شده است.

ls --color=auto

چگونه محتویات دایرکتوری‌ها را فهرست کنیم؟

2. دستور alias

این فرمان برای نمایش گروهی از دستورها و گزینه‌ها و نمایش فهرستی از تمام نام‌هایی است که در سرور تعریف شده است. پس‌از‌آن، aliasهای تعریف‌شده به‌واسطه کاربر را به فایل bashrc./~ می‌توانید اضافه کنید. به‌عنوان‌ مثال، به‌منظور تنظیم ls برای داشتن رنگ، بدون تایپ‌کردن آن می‌توانید از این دستور استفاده کنید:

alias ls="ls --color=auto"

اگر می‌خواهید امکان مشاهده تمام دستورات aliases ممکن شود، می‌توانید دستور آن را بدون آرگومان اجرا کنید.

alias

نمایش گروهی از دستورها و گزینه‌ها با alias

3. دستور unalias

این دستور همان‌طور‌که از نامش مشخص است، برای حذف نام مستعاری به‌کار می‌رود که از قبل تعریف شده است. برای حذف نام مستعار، می‌توانید از دستور زیر بهره ببرید:

unalias ls

در‌واقع برای حذف آن، می‌توانید LS را در‌مقابل این دستور قرار دهید.

4. دستور pwd

این دستور با عنوان چاپ پوشه و مسیر در‌دسترس و کاری استفاده می‌شود و مخفف چاپ دایرکتوری کاری است. pwd یکی از دستورهای پرکاربرد لینوکس به‌حساب می‌آید که البته در یونیکس نیز به‌کار برده می‌شود. برای مثال، اگر نام کاربری شما ali باشد و در دایرکتوری Doc حضور داشته باشید، مسیر بدین‌صورت اجرا خواهد شد:

/home/john/Documents

دستور آن در ترمینال به‌ترتیب زیر پرینت خواهد شد:

pwd

# My result: /home/kinsta/Documents/linux-commands

5. ورود به دایرکتوری‌ها

دستور cd در سیستم‌عامل لینوکس یکی از دستورهای پرکاربرد و مهمی است که می‌توان بارهاوبارها از آن استفاده کرد. ناگفته نماند مشابه این دستور در سیستم‌عامل ویندوز و در خط فرمان نیز وجود دارد. دستور یادشده معمولاً همراه با ls استفاده می‌شود و به تغییر در دایرکتوری اشاره می‌کند. شما می‌توانید به دایرکتوری دلخواهتان دسترسی داشته باشید و این دستور عملیات سوئیچ را انجام می‌دهد. برای مثال، اگر در پوشه اسناد هستید و می‌خواهید به پوشه ویدئو بروید که از زیرشاخه‌های این بخش است، می‌توانید از این گزینه استفاده کنید:

cd Videos

همچنین، می‌توانید مسیر مطلق پوشه را نیز نمایش دهید:

cd /home/kinsta/Documents/Videos

اگر بازهم به این دستور نیاز دارید و می‌خواهید بیشتر درباره آن بدانید، از این ساختارها می‌توانید استفاده کنید:

حالت اول، نمایش پوشه خانگی (Home) است:

cd

انتقال به یک سطح بالاتر:

cd ..

بازگشت به دایرکتوری و مسیر قبلی:

cd -

دستور ورود به دایرکتوری و جابه‌جایی در پوشه‌ها در لینوکس

6. کپی دایرکتوری و فایل

Cp نیز از دیگر دستورهای پراستفاده لینوکس به‌حساب می‌آید که با استفاده از آن، فایل‌ها و دایرکتوری‌ها را در مکان دلخواهتان به‌راحتی می‌توانید کپی کرد. درضمن، اگر به سیستم‌عامل لینوکس نیاز دارید، به‌صورت مرتب با این دستور سروکار خواهید داشت.

کپی‌کردن مستقیم فایل‌ها و پوشه‌ها در ترمینال سیستم‌عامل لینوکس بسیار آسان است و گاهی اوقات می‌تواند جایگزین فایل‌منیجری شود که نمی‌خواهید با آن کار کنید. برای استفاده از این دستور، کافی است که آن را همراه با فایل‌های مبدأ و مقصد تایپ کنید:

cp file_to_copy.txt new_file.txt

افزون‌براین، کل دایرکتوری‌ها را می‌توانید با استفاده از این تگ استفاده کنید:

cp -r dir_to_copy/ new_copy_dir/

7. حذف فایل در لینوکس

حالا که بر‌اساس کاربردی‌ترین دستورهای لینوکس یاد گرفتید چگونه پوشه‌ها و دایرکتوری‌ها را در لینوکس کپی کنید، وقت آن فرارسیده است که حذف فایل‌ها را نیز بیاموزید. برای این کار، می‌توانید از دستور rm استفاده کنید؛ البته هنگام استفاده از آن دقت کنید؛ زیرا ممکن است سبب ازبین‌رفتن همیشگی فایل‌های سیستمی‌تان شود. برای حذف فایلی معمولی، بدین‌ترتیب پیش بروید:

rm file_to_copy.txt

درصورتی‌که می‌خواهید دایرکتوری خالی را حذف کنید، می‌توانید از دستور r- استفاده کنید:

rm -r dir_to_remove

برای حذف‌کردن دایرکتوری با محتوای داخل آن، از دستور f- نیز در‌کنار دستور بازگشت باید استفاده کنید:

rm -rf dir_with_content_to_remove/

8. جابه‌جاکردن و تغییر نام فایل در لینوکس

در‌ادامه معرفی کاربردی‌ترین دستورهای لینوکس، به‌سراغ دستور mv می‌رویم. با استفاده از این دستور، فایل‌ها را به‌راحتی می‌توانید جابه‌جا کنید یا آن‌ها را تغییر نام دهید. برای استفاده از این دستور، آن را با نام فایل‌های مبدأ و مقصد تایپ کنید:

mv source_file destination_folder/

mv command_list.txt commands/

برای استفاده از مسیرهای مطلق، از این دستور استفاده کنید:

mv /home/kinsta/BestMoviesOfAllTime ./

./ Where دایرکتوری جاری شما است، همچنین با استفاده از دستور mv می‌توانید نام فایل‌های دایرکتوری جاری را تغییر دهید.

mv old_file.txt new_named_file.txt

9. ایجاد پوشه و دایرکتوری

برای ساخت پوشه در شل، از دستور mkdir می‌توانید استفاده کنید. ناگفته نماند پیش از هر کاری باید نام پوشه جدید را مشخص کنید و مطمئن شوید که از قبل ساخته نشده است و تکراری نیست. برای مثال، این دایرکتوری برای تمام تصاویر است:

mkdir images/

همچنین‌، برای ایجاد زیرپوشه می‌توانید از دستورهای ساده p- استفاده کنید:

mkdir -p movies/2004/

این کار باعث می‌شود که درون پوشه فیلم‌ها پوشه‌ای با عنوان 2004 ایجاد شود.

چگونه یک پوشه در لینوکس ایجاد کنیم؟

10. کمک‌رسان خط فرمان لینوکس

یکی دیگر از دستورهای ضروری و مهم لینوکس man است؛ صفحه‌ای که دستور دلخواهتان را به شما آموزش می‌دهد. با واردکردن این دستور، توضیحاتی به شما نمایش داده می‌شود که می‌توانید بر‌اساس آن پیش بروید:

man mkdir

همچنین با استفاده از دستور زیر می توانید به صفحه راهنمای دستی man مراجعه کنید.

man man

11. مدیریت دسترسی‌ها در لینوکس

دستور بسیار کاربردی chmod برای مدیریت دسترسی‌ها یا ایجاد و حذف پرمیشن‌ها به‌کار برده می‌شود. اگر می‌خواهید امکان خواندن و نوشتن و مدیریت فایل یا پوشه‌ای خاص را به کاربر بدهید یا او را محدود کنید، از این دستور مهم می‌توانید بهره بگیرید.

معمولاً دستور‌های chmod برپایه این‌هاست:

• r (read)
• w (write
• x (execute)

یکی از کاربردهای رایج‌ این دستور زمانی است که فایل برای کاربر اجراشدنی باشد و بتوان این دستور و مجوز را به او الحاق کرد. برای این منظور، می‌توانید از این فرمان استفاده کنید:

chmod +x script

12. دستور خروج از ترمینال

همان‌طورکه از نام این دستور مشخص است، با عنوان exit شناخته می‌شود. دستور مذکور زمانی به‌کار خواهد رفت که با استفاده از آن قصد دارید ترمینال و ورود به دایرکتوری و پوشه و مسیر را به‌اتمام برسانید. اگر در صفحه خالی ترمینال لینوکس این دستور را وارد کنید، صفحه ترمینال بسته می‌شود:

exit

چه دستوری برای خارج‌شدن از ترمینال لینوکس استفاده می‌شود؟

13. دستور سوپریوزر در لینوکس

احتمالاً برای شما نیز پیش آمده است که خواسته باشید در ترمینال پکیج نرم‌افزاری نصب کنید؛ اما به دسترسی root نیاز داشته باشید. در‌واقع، این دسترسی ادمین لینوکس محسوب می‌شود؛ یعنی کسی که می‌تواند تمامی پردازش‌ها را انجام دهد. با استفاده از دستور sudo، می‌توانید نرم‌افزار را نصب یا فایل‌های خارج از فهرست دسترسی کاربران را ویرایش کنید:

sudo apt install gimp

sudo cd /root/

ناگفته نماند قبل از اینکه دستور sudo اجرا شود، از شما رمز عبور‌ادمین یا همان root خواسته خواهد شد.

14. دستور shutdown

از این دستور در درجه اول برای خاموش‌کردن مستقیم سیستم در ترمینال لینوکس استفاده می‌شود. بااین‌حال، برای راه‌اندازی مجدد سیستم یا خاموش‌شدن در زمان مقرر نیز می‌توانید از آن استفاده کنید:

shutdown now

برای خاموش‌کردن در ساعتی خاص، از این دستور استفاده کنید:

shutdown 20:40

برای لغوکردن فرایند خاموش‌شدن، می‌توانید با استفاده از دستور c– این کار را انجام دهید:

shutdown -c

15. مدیریت منابع دستگاه

با استفاده از دستوری که در‌ادامه با آن آشنا می‌شوید، بر‌پایه فرایند تعاملی مناسب، دستگاه خود را مستقیماً از ترمینال لینوکس می‌توانید مدیریت کنید. در بیشتر مواقع، دستور مذکور به‌صورت پیش‌فرض بدین‌ترتیب استفاده می‌شود:

htop

مدیریت منابع لینوکس ازطریق ترمینال

16. دستور استخراج فایل فشرده

در بین کاربردی‌ترین دستورهای لینوکس، احتمالاً به خارج‌کردن فایل زیپ از حالت فشرده هم نیاز پیدا خواهید کرد. این کار را می‌توانید بدون نصب نرم‌افزارهای جانبی به‌راحتی انجام دهید. حتی در سیستم‌عامل ویندوز نیز این قابلیت به‌صورت پیش‌فرض وجود دارد:

unzip images.zip

دستور بالا پوشه‌ای که نامش در‌ادامه آمده است، از حالت فشرده خارج می‌کند.

17. نصب یا به‌روزرسانی یا حذف بسته‌ها

با استفاده از دستورهایی که در‌ادامه می‌خوانید، باتوجه‌به توزیع لینوکس مورداستفاده‌تان، بسته را می‌توانید حذف یا نصب یا به‌روزرسانی کنید. این دستور در خط فرمان سیستم‌های مختلف لینوکسی ممکن است متفاوت باشد؛ به‌همین‌دلیل، ما به همه آن‌ها اشاره می‌کنیم.

در توزیع‌های دبیان (اوبونتو و لینوکس و مینت):

sudo apt install gimp

در توزیع‌های ردهت (فدورا و سنت‌او‌اس):

sudo yum install gimp

در توزیع‌های آرچ (مانجارو و آرکو):

sudo pacman -S gimp

18. دستور نمایش متن در ترمینال

این دستور چیزی شبیه به یکی از سینتکس‌های پی‌اچ‌پی است و با استفاده از آن، متن را در باکس ترمینال به‌راحتی می‌توانید نمایش دهید:

echo "Cool message"

خروجی آن نیز Cool message است.

چگونه در لینوکس متن‌ها را نمایش دهیم؟

 

19. پیش‌نمایش فایل‌ها

با استفاده از دستور cat، می‌توانید فایل‌ها را مستقیماً در ترمینال ایجاد و آن‌ها را به‌هم متصل کنید و فایل را در ویرایشگر گرافیکی متن ببینید:

cat long_text_file.txt

ایجاد و اتصال فایل‌ها در ترمینال لینوکس با دستور cat

20. نمایش پردازش‌های پس‌زمینه

با استفاده از این دستور پرکاربرد لینوکس، می‌توانید به‌راحتی پردازش‌هایی را مشاهده کنید که در هسته و لینوکس در حال انجام است. این دستور شناسه فرایند و زمان و نام فرمان را به‌نمایش می‌گذارد و یکی از گزینه‌های کاربردی برای کسانی است که مدام نگران منابع مصرفی سرور یا سخت‌افزار خود هستند:

ps

21. دستور پایان فرایند در حال اجرا

اگر بخواهیم این دستور را به‌صورت ویندوزی به شما توضیح دهیم، در‌واقع همان کار End Task را در منو نرم‌افزارهای در حال اجرا در سیستم‌‌عامل ویندوز می‌کند. زمانی که نرم‌افزاری به هر دلیل از کار می‌افتد یا در پس‌زمینه سعی می‌کند که اجرا شود؛ اما موفق نمی‌شود یا وقت شما را تلف می‌کند، از دستور کشتن (kill) می‌توانید استفاده کنید. برای مثال، نیاز است که ID پردازش یا نام برنامه را وارد کنید:

kill 533494

kill firefox

22. دستور پینگ در لینوکس

این دستور نیز ازجمله دستورهای محبوب و پراستفاده لینوکس است که از آن می‌توان هم در سرور و هم در شبکه‌های خانگی بهره برد. با استفاده از این دستور، می‌توانید به‌راحتی آی‌پی وب‌سایت یا فعالیت آی‌پی دلخواهتان را به‌دست بیاورید. برای این کار، این‌گونه عمل کنید:

ping google.com

ping 8.8.8.8

23. ویرایشگر متن ترمینال

دستور بعدی vim را اجرا می‌کند. این ویرایشگر متن ترمینال به‌‌رایگان کار می‌کند و از دهه ۱۹۹۰ در لینوکس به‌کار برده می‌شود. نرم‌افزار متنی یادشده به شما اجازه می‌دهد که به‌راحتی متن‌ها را با استفاده از صفحه‌کلید ویرایش کنید:

vim

24. نمایش تاریخچه دستورهای استفاده‌شده

شاید شما هم مثل بسیاری از افراد در به‌خاطر‌سپردن دستورها مشکل داشته باشید. در این صورت، می‌توانید آن را در تاریخچه آخرین دستورهایی پیدا کنید که در ترمینال وارد کرده‌اید. از‌نظر توسعه‌دهندگان نرم‌افزاری و کاربران لینوکسی، این دستور یکی از دستورهای محبوب‌ و کاربردی لینوکس محسوب می‌شود:

history

تاریخچه دستورات استفاده‌شده در لینوکس را با چه دستوری مشاهده کنیم؟

25. تغییر رمزعبور حساب کاربری

اگر به هر دلیل می‌خواهید رمز‌عبور حساب کاربری‌تان را در سیستم‌عامل لینوکس تغییر دهید، از دستور password می‌توانید به‌راحتی استفاده کنید:

passwd

پس از تایپ این دستور، پنجره رمزعبور فعلی و تغییر به رمزعبور جدید به‌نمایش درمی‌آید. اگر به هر دلیل رمزعبور فعلی را نداشته باشید، نمی‌توانید این فرایند را به‌پایان برسانید.

تغییر پسورد حساب کاربری لینوکس با دستور passwd

26. غیرقابل‌بازیابی‌‌کردن فایل در لینوکس

با استفاده از این دستور کاربردی، می‌توانید فایل‌ها را طوری از بین ببرید که بازگردانی و بازیابی آن‌ها عملاً غیرممکن شود:

shred file_to_shred.txt

درواقع، این دستور‌ ساختار فایلتان را ناخوانا و کدها را نامفهوم می‌کند. حتی اگر می‌خواهید آن فایل را فوراً حذف کنید تا پس از ریکاوری نیز نمایش‌دادنی نباشد، از این دستور استفاده کنید:

shred -u file_to_shred.txt

پاک‌کردن همیشگی فایل‌ها و غیرقابل بازیابی‌شدن آنها

 

27. چاپ خطوط خاص از فایل متنی

این دستور نیز ازجمله دستورهای پراستفاده لینوکس به‌شمار می‌رود که به شما اجازه می‌دهد آخرین خط یا خط‌های خاصی از فایل متنی را چاپ کنید. برای مثال، می‌توانید مشخص کنید که خط ۱۱ از فایل متنی چاپ شود:

tail long.txt

البته برای این کار باید در n– عدد خط مدنظر را وارد کنید:

tail -n 4 long.txt

28. یافتن عبارت در فایل

احتمالاً برای شما هم پیش آمده است که در فایلی خاص به‌دنبال عبارتی خاص باشید. برای نمونه، می‌خواهید در فایل متنی هرچه عبارت new وجود دارد، نمایش داده شود. برای این کار، می‌توانید از دستور grep استفاده کنید:

grep "new" long.txt

با استفاده از دستور c–، می‌توانید تعداد دفعات تکرار یک واژه در یک فایل را بیابید:

grep -c "linux" long.txt

# 2

29. دستور بازیابی محتوا از اینترنت

با این دستور که به وب گسترده جهانی اشاره می‌کند، محتوا را از اینترنت می‌توانید بازیابی کنید یا نمایش دهید. برای این کار، نخست دستور را بنویسید و سپس آدرس وب‌سایت را درج کنید:

wget https://raw.githubusercontent.com/DaniDiazTech/Object-Oriented-Programming-in-Python/main/object_oriented_programming/cookies.py

برای درک بهتر این موضوع، کافی است به مثال بالا توجه کنید. شایان ذکر است به‌جای آدرس می‌توانید هرچیزی بگذارید.

30. دستور find

این دستور همان‌طور‌که از نامش مشخص است، برای یافتن فایل در دایرکتوری استفاده می‌شود. به‌منظور انجام این کار، آدرس و flags و خصوصیات و نام آن را می‌توانید بنویسید. به‌طور مثال، در نمونه‌ای که در‌ادامه می‌بینید، فایل متنی جست‌وجو می‌شود:

find ./ -name "long.txt" # ./long.txt

برای جست‌وجوی فایل‌هایی با فرمت پایتون، می‌توانید بدین‌شکل عمل کنید؛ البته امکان فراخوانی از گیت‌هاب نیز وجود دارد:

find ./ -type f -name "*.py" ./get_keys.py ./github_automation.py ./binarysearch.py

31. دستور neofetch

احتمالاً برای شما هم پیش‌ آمده است که بخواهید اطلاعات تکمیلی در‌خصوص سخت‌افزار و مشخصات فنی و نسخه سیستم‌عامل و ورژن آن را در لینوکس بیابید. برای این کار، می‌توانید از دستور neofetch استفاده کنید:

neofetch

32. نمایش اطلاعات اولیه سیستم‌عامل و سخت‌افزار

این دستور نیز برای نمایش مشخصات دستگاه و سیستم‌عامل و نسخه لینوکس نصب‌شده به‌کار برده می‌شود. با استفاده از آن، درباره ورژن سیستم‌عامل خود و جدیدترین به‌روزرسانی و پَچ آن می‌توانید اطلاعات مفیدی کسب کنید:

uname

# Linux

uname -a

# Linux kinstamanjaro 5.4.138-1-MANJARO #1 SMP PREEMPT Thu Aug 5 12:15:21 UTC 2021 x86_64 GNU/Linux

33. دستور wc

این دستور نشان‌دهنده تعداد کلمات یک فایل متنی است. برای نمونه، اگر فایل وردی دارید و می‌خواهید تعداد واژه‌های آن را بررسی کنید یا دوست دارید بدانید که فایل txt شما از چند واژه تشکیل شده است، این دستور به شما اجازه این کار را می‌دهد. افزون‌براین، با کمک دستور یادشده امکان مشاهده تعداد خط‌ها و اندازه و نام فایل وجود دارد. در‌واقع، نام فایل صرفاً بازگردانی می‌شود:

wc long.txt

# 37 207 1000 long.txt

34. جست‌وجو درباره دستورهای لینوکس با whatis

این دستور وارد پایگاه‌ داده می‌شود و درباره دستور‌های لینوکس چیزهایی را جست‌وجو می‌کند که شما مشخص کرده‌اید و شرح تک‌خطی از دستوری دیگر است:

whatis python

# python (1) - an interpreted, interactive, object-oriented programming language

whatis whatis

# whatis (1) - display one-line manual page descriptions

35. دستور whoami

این دستور به‌معنای «من کیستم» است و نام کاربری حساب لینوکسی شما را نمایش می‌دهد. در‌واقع، اگر می‌خواهید اطلاعاتی در‌باره نام کاربری خود به‌دست آورید، این دستور ساده‌ترین کار را انجام می‌دهد:

whoami

# kinsta

36. دستور head

این دستور از خط اول فایل متنی خروجی می‌دهد؛ اما شما می‌توانید هر تعداد خطی که می‌خواهید نمایش داده شود، تنظیم کنید. در مثال زیر، می‌بینید در خط پایین دستور خواسته شده ۵ خط نمایش داده شود:

head long.txt

head -n 5 long.txt

37. دستور less

این دستور به شما امکان بررسی فایل‌ها را می‌دهد. در‌واقع با استفاده از آن، اسکرول‌کردن در متن‌ها را که به‌صورت پیش‌فرض در ترمینال وجود ندارد، به‌راحتی می‌توانید انجام دهید. برای این کار، کافی است که دستور مذکور را همراه نام فایل وارد کنید:

less large_text_file.txt

38. دستور which

این دستور موقعیت دستور اجرایی را به شما نمایش می‌دهد و بهترین روش برای جست‌وجو بین دستورهای لینوکسی است و سوئیچ‌های مختلفی در آن وجود دارد. در سیستم‌عامل لینوکس، با هر دستوری که در ترمینال وارد می‌کنید، درحقیقت یک کتابخانه را فراخوانی می‌کنید. برای نمونه، در مثال زیر می‌توانید آدرس فراخوانی مرورگر بریو را در سیستم‌عاملتان مشخص کنید:

which python

# /usr/bin/python

which brave

# /usr/bin/brave

39. دستور touch

با استفاده از این دستور، می‌توانید زمان دسترسی و اصلاح فایل‌ها را به‌روز کنید. به‌عنوان مثال، فایلی دارید که آخرین‌بار یک ماه پیش به‌روز و اصلاح شده است. برای تغییر تاریخ اصلاح آن، می‌توانید بدین‌ترتیب عمل کنید:

touch -m old_file

40. دستور ./

این دستور را نمی‌توان جزو فرمان‌های اصلی لینوکس دانست؛ اما به شما اجازه می‌دهد فایل اجرایی را با هر مترجمی که روی سیستمتان نصب شده است، مستقیماً از روی ترمینال اجرا کنید. با این کار، دیگر به دو بار کلیک‌کردن و اجرای فایل در محیط گرافیکی نیازی ندارید.

برای نمونه، با استفاده از این دستور می‌توانید به‌راحتی فایل‌های نرم‌افزار شبیه‌ساز سرور مانند XAMPP را اجرا کنید. هنگام اجرای دستور یادشده، مطمئن شوید که سطح دسترسی لازم را به کاربر داده‌اید:

#! /usr/bin/python3

# filename: script

for i in range(20):

print(f"This is a cool script {i}")

در این‌جا، نحوه تبدیل اسکریپت به فایل اجرایی و اجرای آن آمده است:

chmod +x script

./script

برگه تقلب دستور‌های لینوکسی

در‌ادامه و در فهرستی جامع، برگه تقلب ویژه دستورهای لینوکسی را نیز شرح خواهیم داد. در یک ردیف دستور و در ردیف دیگر کاربرد آن آمده است. ناگفته نماند هرکدام از این دستورها لازمه‌های کار با این پلتفرم هستند:

کاربرد	دستور
نمایش فهرست دایرکتوری	ls
نمایش فهرستی از تمام نام‌های تعریف‌شده	alias
alias حذف فهرست	unalias
چاپ دایرکتوری	pwd
تغییر دایرکتوری	cd
کپی فایل و دایرکتوری	cp
حذف فایل و دایرکتوری	rm
انتقال و تغییر نام دایرکتوری	mv
ایجاد دایرکتوری‌ها	mkdir
نمایش صفحه دستورهای دیگر به‌طور دستی	man
ساخت فایل خالی	touch
تغییر سطح دسترسی	chmod
اجرای فایل‌های اجرایی	./
خروج از محیط شل ترمینال	exit
اجرای دستورها به‌عنوان Superuser	sudo
خاموش‌کردن دیوایس	shutdown
نمایش اطلاعات فرایندها و منابع	htop
استخراج فایل‌های فشرده زیپ	unzip
مدیریت پکیج‌ها	apt, yum, pacman
نمایش خط‌ها از متن	echo
نمایش محتوای فایل	cat
گزارش وضعیت فرایندهای پوسته	ps
خاتمه برنامه‌ها	kill
آزمایش اتصال شبکه	ping
ویرایش متن کارآمد لینوکسی	vim
نمایش فهرستی از دستورهای قبلی	history
تغییر رمزعبور کاربر	passwd
برگرداندن مسیر باینری کامل برنامه	which
بازنویسی فایل با هدف پنهان‌کردن محتویات آن	shred
بررسی فایل‌ها به‌صورت تعاملی	less
نمایش آخرین خطوط یک فایل	tail
نمایش اولین خطوط یک فایل	head
چاپ خطوط مطابق با الگوها	grep
نمایش نام کاربری	whoami
نشان‌دادن توضیحات تک‌خطی	whatis
نمایش تعداد کلمات یک فایل متنی	wc
نمایش مشخصات سیستم‌عامل و ورژن لینوکس	uname
نمایش مشخصات سخت‌افزاری و توضیحاتی درخصوص سیستم‌عامل	neofetch
جست‌وجوی فایل‌هایی که از یک الگو پیروی می‌کنند	find
بازیابی فایل‌ها از اینترنت	wget

جمع‌بندی

یادگیری و تسلط بر لینوکس ممکن است کمی طول بکشد و برای بسیاری افراد خسته‌کننده یا سخت باشد اما زمانی‌که به دستورات این سیستم‌عامل پرقدرت مسلط شوید، کار با آن به یک تجربه لذت‌بخش تبدیل می‌شود. دستورات لینوکس شامل طیف گسترده‌ای است که ما در این مقاله آموزش لینوکس از سری مقالات آموزش سیستم عامل وبلاگ پارس‌پک، سعی کردیم 40 دستور پرکاربرد آن را معرفی کنیم.

سؤالات متداول

1. برای تغییر دایرکتوری در لینوکس از چه دستوری استفاده می‌شود؟

برای اینکه بتوان از یک دایرکتوری به دایرکتوری دیگر در لینوکس جابه‌جا شد از دستور cd استفاده می‌شود.

2. چگونه می‌توان نام فایل‌ها و دایرکتوری‌ها را در لینوکس و یونیکس تغییر دارد؟

با استفاده از دستور mv می‌توان نام فایل‌ها و دایرکتوری‌ها را تغییر داد و آن‌ها را از یک مکان به مکان دیگر جابه‌جا کرد.

3. در لینوکس چگونه می توان بااستفاده از دستورات فایل‌ها را حذف کرد؟

دستور حذف فایل در لینوکس rm است، توجه داشته باشید با به کاربردن این دستور، احتمال دارد فایل‌هایتان به‌صورت همیشگی حذف شوند. همچنین برای حذف دایرکتوری با محتویات داخل آن می‌توان از دستور زیر استفاده کرد.

rm -rf dir_with_content_to_remove/