بهترین روش‌های کاهش زمان پاسخگویی سرور

بهینه‌سازی سرعت بارگذاری صفحات یکی از کارهای مهم برای جذب ترافیک است. در‌صورتی‌که سرعت بارگذاری صفحات شما مطلوب نباشد، به‌احتمال زیاد کاربران پس از ورود و مواجهه با این مشکل، بلافاصله از وب‌سایتتان بیرون می‌رود. در این مقاله، قصد داریم بهترین روش‌های کاهش Response Time سرور را به شما معرفی کنیم. TTFB نشان می‌دهد که Load اولین بایت از هر صفحه وب به چه مدت زمان نیاز دارد؛ بنابراین، TTFB راهی برای اندازه‌گیری سرعت صفحه وب است.

TTFB چیست؟

TTFB مخفف عبارت Time to First Byte است که افراد زیادی از اهمیت آن بی‌خبر‌ند. شما با اجرای چند روش، می‌توانید به‌راحتی مدت‌زمان بارگیری صفحاتتان را کاهش دهید و رضایت کاربران وب‌سایتتان را جلب کنید.

همان‌طور‌که گفتیم، TTFB راهی برای اندازه‌گیری سرعت صفحات وب است و هرچه میزان آن کمتر باشد، وب‌سرور پاسخ سریع‌تری خواهد داد (سرور Response Time کمتری خواهد داشت). به‌همین‌دلیل، به TTFB «زمان انتظار» (Waiting Time) هم گفته می‌شود. به بیان ساده‌تر، TTFB مدت‌زمانی است که مرورگر شما باید درانتظار پاسخ از وب‌سرور صرف کند.

TTFB مدت زمانی است که وب سرور به درخواست مرورگر شما پاسخ می‌دهد. با کاهش زمان پاسخگویی سرور می‌توانید سرعت بارگذاری صفحاتتان را افزایش دهید. استفاده از سرویس میزبانی باکیفیت و وب سرور پرسرعت می‌تواند تا حد زیادی مدت زمان انتظار بارگذاری صفحات وب‌سایتتان را کاهش دهد. اما از بهینه‌سازی دیتابیس غافل نشوید و سعی کنید کدهای اضافی و غیرضروری وب‌سایتتان را پاک کنید.

چرا TTFB اهمیت دارد؟

به‌طورکلی، غیر از TTFB عوامل دیگری نیز روی سرعت صفحات شما تأثیرگذارند؛ اما توصیه می‌شود که بیشتر روی کاهش TTFB متمرکز شوید. صحبت‌های زیادی درباره TTFB می‌شود و این به‌دلیل اهمیت آن در کاهش Response Time سرور است. درواقع، اساس تمام بهبودهای سرعتی و اندازه‌گیری سرعت بارگذاری صفحات وب‌سایت همین TTFB خواهد بود.

درصورتی‌که این پارامتر در سطح مطلوبی قرار داشته باشد، بر میزان سرعت بارگذاری صفحات شما تأثیر بسزایی خواهد گذاشت و همواره آن را تضمین خواهد کرد. شایان ذکر است که بهبود TTFB کار چندان سختی نیست و درواقع، به زمان کمتری درمقایسه‌با سایر پارامتر و معیارهای سرعت نیاز خواهد داشت.

TTFB چه اهمیتی برای موتورهای جست‌وجو مانند گوگل دارد؟

در جواب‌دادن به این سؤال، ممکن است کمی سردرگمی به‌وجود بیاید؛ زیرا به‌صورت شفاف از اهمیت TTFB برای موتورهای جست‌وجو مانند گوگل گفته نشده است. بااین‌حال، این موضوع را می‌دانیم که خودِ گوگل، بهترین موتور جست‌وجوی حال‌حاضر جهان، همواره از اهمیت سرعت بارگذاری صفحات وب‌سایت‌ها صحبت می‌کند.

گوگل سرعت را عاملی مهم برای رتبه‌بندی وب‌سایت‌ها معرفی می‌کند. علاوه‌براین، این شرکت اعلام کرده است که به TTFB به‌صورت مستقیم به چشم عامل رتبه‌بندی نگاه نمی‌کند. همین موضوعات باعث می‌شود که در جواب به این سؤال کمی سردرگمی به‌وجود بیاید.

پیشنهاد می‌کنیم که از اظهارات گوگل ساده رد نشوید و آن را چندین بار بخوانید و درباره‌شان کمی تحقیق کنید. گوگل درباره TTFB گفته است که به‌تنهایی استفاده نمی‌شود؛ اما می‌تواند یکی از معیارهای مهم‌ برای سرعت لود صفحات وب‌سایت باشد.

این دقیقاً همان نکته‌ای است که نشان ‎می‌دهد تمرکز روی TTFB بسیار ارزشمند است. باتوجه‌به تحقیقات، به‌نظر می‌رسد گوگل از معیارهای وابسته به TTFB استفاده می‌کند. First Meaningful Paint یکی از همین معیارهای وابسته به TTFB است که گوگل از آن بهره می‌برد.

چرا TTFB برای بازدیدکنندگان بسیار مهم است؟

سرعت لود صفحات وب‌سایت برای کاربران و بازدیدکنندگان اهمیت بسیار زیادی دارد. گوگل بسیاری از وب‌سایت‌های دارای سرعت لود صفحات کُند را در رتبه‌های اول قرار نمی‌دهد. به‌احتمال زیاد برای شما هم پیش آمده است که به وب‌سایتی وارد شوید و به‌دلیل سرعت کُند لود صفحاتش، از آن بیرون بیایید. همین مسئله برای دیگر کاربران نیز بسیار مهم است و اگر با چنین وب‌سایتی مواجه شوند، به‌احتمال زیاد از آن بیرون می‌آیند؛ چون برای بارگیری صفحه مدنظر صبر زیادی ندارند.

سرعت وب‌سایت برای صاحبان وب‌سایت‌های فروشگاهی نیز باید اهمیت فراوانی داشته باشد. درصورتی‌که سرعت بارگذاری صفحات وب‌سایت فروشگاهی سریع نباشد، کاربران رغبتشان را برای دیدن محصولات آن وب‌سایت از دست می‌دهند. با این شرایط، میزان فروش وب‌سایت فروشگاهی‌ فاقد سرعت مطلوب بسیار کمتر از وب‌سایت‌های رقیب خواهد بود. گفتنی است که سرعت TTFB با سرعت کلی وب‌سایت یکسان نیست و سرعت وب‌سایت را چندین عامل دیگر تعیین می‌‌کنند.

TTFB مطلوب چیست؟

به‌گفته Google lighthouse، هر صفحه‌ای که کمتر از ۶۰۰ میلی‌ثانیه اولین بایت آن لود شود، سطح مطلوبی دارد. TTFB بیشتر از ۶۰۰ میلی‌ثانیه مطلوب در نظر گرفته نمی‌شود. درصورتی‌که TTFB بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌ثانیه باشد، معقول (Reasonable) در نظر گرفته می‌شود و اگر کمتر از ۲۰۰ میلی‌ثانیه باشد، گوگل آن را خوب (Good) تلقی می‌کند. شایان ذکر است که هر ۱۰۰۰ میلی‌ثانیه برابر با ۱ ثانیه است.

همان‌طورکه گفتیم، هرچه TTFB کمتر باشد، بهتر است. بسیاری از کارشناسان فنی سئو توصیه می‌کنند که TTFB را بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌ثانیه نگه‌ دارید؛ البته اگر بتوانید آن را به کمتر از ۱۵۰ میلی‌ثانیه برسانید، عالی است!

بهترین روش‌های کاهش Response Time سرور چیست؟

در‌ادامه بهترین‌ راه‌های کاهش Response Time سرور را به شما خواهیم گفت.

1. هاست خود را بررسی کنید

هاست نقش‌ مهمی در سرعت بارگیری صفحات وب‌سایت ایفا می‌کند. شما ممکن است راه‌های زیادی را برای جذب ترافیک به وب‌سایت خود امتحان کنید؛ اما سرعت کُند بارگذاری صفحات وب‌سایت بخش زیادی از ترافیک آن را از بین خواهد برد. Response Time سرور در بارگذاری صفحات وب‌سایت نیز مؤثر است. به‌طورکلی، عوامل زیادی روی کاهش یا افزایش TTFB تأثیر می‌گذارند و اگر تمرکزتان را روی یک عامل بگذارید، ممکن است از دیگر عوامل تعیین‌کننده غافل شوید.

Response Time سرور تا حد زیادی به هاست و سرور وب‌سایتتان بستگی دارد. تنها کاری که می‌توانید در‌برابر هاست نامناسب خود انجام دهید، این است که آن را تغییر دهید! درصورتی‌که هاست شما باعث می‌شود که سرعت بارگذاری صفحاتتان رضایت‌بخش نباشد، حتماً آن را تغییر دهید. نکته دیگر اینکه قبل از انتخاب و خرید هاست میزبان خود، تمام نکات مربوط به سرعت و منابع آن را باید بررسی کنید. اگر نمی‌خواهید در آینده با مشکلاتی درزمینه TTFB مواجه شوید، این مسئله را بسیار جدی بگیرید.

هاست مناسب پیکربندی، نرم‌افزار، سخت‌افزار، لوکیشن و قابلیت‌هایی متناسب با نیازهای شما دارد. درصورت وجود نقص در هر‌یک از این زمینه‌ها، احتمال کاهش سرعت لود وب‌سایت یا وب‌اپلیکیشن وجود دارد. پارس‌پک علاوه‌بر تأمین نیازهای هاستینگ شما، با ارائه مشاوره تخصصی در این زمینه، بهترین هاست یا سرور متناسب با نیازهایتان را پیشنهاد و برای محصولات خود پشتیبانی ۲۴‌ساعته نیز ارائه می‌دهد.

2. وب‌سرور خود را با دقت انتخاب کنید

انتخاب وب‌سرور مناسب آن‌قدرها هم سخت نیست و به دانش فنی خاصی نیز نیاز ندارد. وب‌سرور آپاچی (Apache) به بیشتر از ۵۰درصد وب‌سایت‌های جهان قدرت می‌دهد و در‌حال‌حاضر، محبوب‌ترین وب‌سرور موجود است. این وب‌سرور مطمئن‌ترین و بهترین وب‌سرور حال‌حاضر دنیاست؛ اما دیگر وب‌سرورها مانند انجینیکس یا OpenLiteSpeed را نباید نادیده گرفت. این دو وب‌سرور هم می‌توانند انتخاب‌های هوشمندانه‌ای باشند؛ اما آپاچی بهترین انتخاب برایتان خواهد بود.

چه کارهایی برای Response Time سرور مفید هستند؟

3. وب‌سرورهای خود را بهینه کنید

انتخاب و استفاده از وب‌سرور مناسب به‌تنهایی مؤثر نخواهد بود؛ بلکه شما باید آن وب‌سرور را بهینه کنید. درواقع، بعد از انتخاب وب‌سرور مدنظر، مرحله بعدی بهینه‌سازی آن خواهد بود. ناگفته نماند وب‌سرورها تنظیمات پیش‌فرضی هم دارند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید؛ اما این تنظیمات برای تمام کارها بهینه نیستند.

بنابراین، باید استراتژی و الگوهای استفاده و نیازهایتان را درک کنید و سپس تصمیم بگیرید که چه تنظیماتی برایتان بهینه است. بهینه‌سازی وب‌سرور آن‌قدرها هم که به‌نظر می‌رسد، سخت نیست. با این اوصاف، در‌حال‌حاضر هیچ راه‎حلی برای بهینه‌سازی وب‌سرورها در‌دسترس نخواهد بود.

4. کاهشِ کدهای اضافی

برای بهینه‌سازی کامل وب‌سایتتان با موتورهای جست‌وجو، باید بدانید که موتورهای جست‌وجو مانند گوگل چگونه وب‌سایت شما را به‌راحتی پیدا می‌کنند. موتورهای جست‌وجو از برنامه‌هایی به نام عنکبوت (Spiders) برای جست‌وجوی محتوای وب‌سایت و یافتن کلمات کلیدی و کوئری استفاده می‌کنند.

اسپایدرها‌ به‌دنبال محتواهای منحصربه‌فرد هستند. همین مسئله کمک می‌کند تا محتواهای منحصربه‌فرد شما را ببینند. برای اینکه به دیده‌شدن محتواهای منحصربه‌فردتان کمک کنید، باید تعداد کدهای Bloat وب‌سایت خود را کاهش دهید.

در‌حال‌حاضر، وب‌سایت‌های حاوی حجم عظیمی از محتوای جاوااسکریپت و CSS در کدهای HTML کم نیستند. باید این نوع کدها را حذف کنید یا کاهش دهید تا اسپایدرهای موتورهای جست‌وجو به‌راحتی محتواهای خاص شما را شناسایی کنند. کاهش نسبت کد به محتوا، به موتورهای جست‌وجو کمک می‌کند تا وب‌سایت شما را به‌سرعت پیدا کنند.

کدهای بیش‌از‌حد غیرضروری به کاهش سرعت بارگذاری وب‌سایت منجر می‌شوند؛ به‌همین‌دلیل، با انجام این کار، می‌توانید مستقیماً روی جذب ترافیک و حفظ آن‌ها تأثیر بگذارید. یکی از روش‌های کاهش Response Time سرور نیز همین کاهش کدهای اضافی است. با جابه‌جایی تمام فایل‌ها و اسکریپت‌های CSS، زمان لودِ صفحات وب‌سایتتان را می‌توانید بهبود ببخشید. با این کار، تضمین می‌کنید که ربات‌های موتورهای جست‌وجو برای یافتن محتوای شما با مشکل مواجه نشوند.

نکته دیگری که باید در نظر بگیرید، این است که کاهش‌ کدهای اضافی احتمال خطاهای کدنویسی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد؛ البته این مسئله مستقیماً روی بهینه‌سازی وب‌سایت شما در موتورهای جست‌وجو تأثیر نمی‌گذارد. اگر خودتان وب‌سایتتان را طراحی کرده‌اید، برای از‌بین‌بردن کدهای اضافی باید تغییراتی اِعمال کنید؛ ولی اگر شرکت یا شخصی را برای انجام این کار استخدام کرده‌اید، باید به آن‌ها درباره کاهش چنین کدهایی توضیح دهید.

5. بهینه‌سازی دیتابیس

اگر وظیفه بهبود و حفظ عملکرد دیتابیس را برعهده دارید، ازقبل می‌دانید که ایندکس‌ها و کوئری‌های SQL گاهی اوقات ناکارآمد می‌شوند. در این شرایط، آن‎‌ها به بهینه‌سازی نیاز دارند. چندین عامل و معیار مختلف وجود دارد که می‌تواند بر عملکرد کد SQL و دیتابیس تأثیر بگذارد.

تنظیم و بهینه‌سازی دستورهای SQL ممکن است وقت زیادی از شما بگیرد. بااین‌همه، هرچقدر هم که وقت صرف بهینه‌سازی دستورهای SQL کنید، ارزش دارد؛ زیرا به شما در بهبود بهره‌وری و عملکرد سیستم کمک خواهد کرد.

درادامه، برخی از بهترین روش‌ها برای تنظیم عملکرد Database را معرفی خواهیم کرد.

1. بهینه‌سازی شاخص‌ها (Indexes)

Indexing را می‌توان ستون فقرات هر سیستم Database نامید. با‌این‌حال، کم و زیاد بودن یک ایندکس اشتباه است؛ به‌همین‌دلیل، باید تعادل را حفظ کنیم. هنگامی که درباره Indexing صحبت می‌کنیم، فیلدهایی که به‌ترتیب از آن‌ها استفاده می‌شوند، از اهمیت بسیاری در طول تنظیم عملکرد پایگاه داده برخوردارند. تعداد مقادیر منحصربه‌فرد موجود در یک ستون اصلی از جدول، جزو اطلاعات مهمی است که حین Indexing باید آن را بررسی کنید. بنابراین، باید Indexing را برای کاهش این شکاف بین دو فرایند بهینه کنید.

2. تخمینِ رشد

Database تمام دیتای ستون‌های Index شده را در طول فرایند Indexing ذخیره می‌کند؛ اما هرگونه اضافه‌کردن یا تغییر در ردیف‌ها، بر ارزش داده‌های ذخیره‌‌شده در Index مؤثر است. در‌نتیجه پایگاه داده با شناسایی داده‌ها، ردیف‌های جدیدی در خود جای می‌دهد.

این داده‌های تازه‌سازمان‌دهی‌شده بر Indexing تأثیر می‌گذارند و باعث اثرهای مخرب بر کوئری‌های DML می‌شوند. بهترین راه‌حل برای این مشکل، سرعت رشد تخمین‌زده‌شده برای دیتابیس است. هنگامی که گپ‌های زمانی را بشناسید، می‌توانید همان را برای Index مشخص کنید.

تاثیر تخمین رشد بر Response Time سرور

3. تقسیم‌بندی ذخیره‌سازی

حتی امروزه نیز هارد‌دیسک‌های فیزیکی با مشکلات عملکردی روبه‌رو هستند. گاهی اوقات آن‌ها نمی‌توانند فرایند پردازش را سریع انجام دهند و همین موضوع یکی از مشکلات بزرگ آن‌هاست. با گسترش پایگاه‌های داده، دستگاه ذخیره‌سازی شروع به کُند‌شدن می‌کند.

این بر فرایند تنظیم عملکرد دیتابیس تأثیرگذار است؛ ازاین‌رو، سیستم مدیریت پایگاه داده به کاربر اجازه می‌دهد تا داده‌ها را به چند درایو تقسیم کند. با این کار فشاری که روی دستگاه ذخیره‌سازی وارد می‌شود، کاهش پیدا می‌کند.

تقسیم‌بندی به مجموع داده‌ها بستگی دارد و حتی در شرایطی می‌توان آن‌ها را روی یک جدول اجرا کرد. هرچه فضای ذخیره‌سازی را در دستگاه‌های مختلف تقسیم کنید، عملکرد بهتر دیتابیس و خروجی بهینه‌ را تضمین خواهید کرد.

4. محدودیت‌های کلید خارجی (Foreign Key Constraints)

محدودیت‌های کلید خارجی (Foreign Key Constraint) اصطلاحی رایج برای حفظ یکپارچگی داده‌هاست و بر عملکرد دیتابیس شما نیز تأثیر می‌گذارد. اجتناب از محدودیت‌های کلید خارجی و منحرف‌سازی تمرکز از یکپارچگی داده‌ها عملکرد دیتابیس شما را بهبود می‌بخشد. فرایند یکپارچگی داده‌ها را در Application Layer می‌توانید انجام دهید.

جمع‌بندی

همان‌طورکه فهمیدید، کاهش Response Time سرور بسیار مهم است و حتماً باید آن را جدی بگیرید. TTFB نیز به‌عنوان یکی از پارامترهای اصلی تأثیرگذار بر لودِ صفحات وب‌سایت، در بهینه‌سازی زمان بارگیری صفحات وب‌سایتتان بسیار مؤثر است.

باتوجه‌به روش‌های گفته‌شده در این مطلب، امیدواریم بتوانید Response Time سرور خود را کاهش دهید و ترافیک مطلوبی جذب کنید. راه‌های زیادی وجود دارد که بتوانید TTFB را کاهش دهید؛ اما در این مقاله مهم‌ترین راه‌ها به شما معرفی شدند.

سؤالات متداول

TTFB .1 چیست؟

TTFB راهی برای اندازه‌گیری سرعت صفحات وب‌سایت شماست و اهمیت فراوانی دارد.

TTFB .2 چه ارتباطی با موتورهای جست‌وجو دارد؟

TTFB رابطه‌ مستقیمی با موتورهای جست‌وجو مانند گوگل ندارد؛ اما همه می‌دانیم که یکی از مؤلفه‌های مهم‌ برای بهبود زمان لودِ صفحات وب‌سایت است.

3. چرا باید TTFB را جدی بگیریم؟

TTFB تأثیر زیادی بر جذب ترافیک و از همه مهم‌تر، حفظ آن ترافیک در صفحات وب‌سایت می‌گذارد. درصورتی‌که وب‌سایت فروشگاهی آنلاین دارید، این تأثیر بسیار بیشتر می‌شود و به‌مراتب اهمیت TTFB افزایش خواهد یافت.

4. میزان TTFB باید چقدر باشد؟

اگر TTFB بیش از ۶۰۰ میلی‌ثانیه باشد، بسیار بد در نظر گرفته می‌شود و درصورتی‌که حداکثر ۶۰۰ میلی‌ثانیه باشد، بد تلقی می‌شود و اگر بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌ثانیه باشد، خوب در نظر گرفته می‌شود. همچنین، TTFB بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌ثانیه خیلی خوب و TTFB کمتر از ۱۵۰ میلی‌ثانیه عالی دانسته می‌شود.

5. برای کاهش Response سرور به چه نکاتی باید توجه کنیم؟

هاست خود را بررسی و وب‌سرورتان را با‌دقت انتخاب کنید. همچنین، وب‌سرورهای خود را بهینه نگه‌ دارید و کدهای اضافی را کاهش دهید و دیتابیستان را بررسی کنید.