VPS لینوکس چیست و چه مزایایی دارد؟

با کمی جست‌وجو در اینترنت، احتمالاً چشمتان به آن پنگوئن معروف، نماد سیستم‌عامل لینوکس، خورده است؛ سیستم‌عاملی که بیش از ۳۲% از بازار سیستم‌عامل‌های سرور را از آنِ خود کرده‌است. در این مطلب از بلاگ پارس‌پک، شما را با ویژگی‌‌ها، کاربرد‌ها و انواع سرور مجازی لینوکس آشنا می‌کنیم. با مطالعه این مقاله از بخش آموزش سرور، متوجه می‌شوید که مزایای سرور مجازی لینوکس چیست و چرا جزو سرورهای مجازی پرکاربرد و محبوب به‌شمار می‌رود.

سرور مجازی لینوکس (Linux VPS) چیست؟

سرور مجازی لینوکس (Linux VPS) یک سرور مستقل و مجازی است که بر بستر یک سرور فیزیکی ایجاد می‌شود و منابع آن به‌صورت ایزوله شده در اختیار شما قرار می‌گیرد. در واقع منبع این سرور با فناوری مجازی‌سازی (Virtualization) به بخش‌های جداگانه تقسیم شده و هر بخش که سیستم‌عامل لینوکس روی آن فعال است، به یک کاربر داده می‌شود.
با وجود اشتراکی بودن منابع در VPS لینوکس، هر سرور (Server) به‌صورت مستقل عمل می‌کند؛ به‌طوری که کاربر می‌تواند نرم‌افزارها و سرویس‌های دلخواه خود را بدون محدودیت اجرا کند. سرور مجازی (Virtual private server) ترکیبی از انعطاف‌پذیری، امنیت و پایداری سرور اختصاصی با هزینه‌ای کمتر است. همچنین برای مطالعه بیشتر می‌توانید مقاله سرور مجازی ویندوز چیست را بخوانید.

کاربردهای VPS لینوکس

از سرور مجازی لینوکس می‌توان در زمینه‌های گوناگونی استفاده کرد؛ از جمله:

• برنامه‌های تحت‌وب
• بازی‌های آنلاین
• سرورهای ایمیل
• خدمات ویپ (VoIP)
• بکاپ‌گیری و تهیه نسخه پشتیبان
• خدمات مربوط‌ به تغییر آی‌پی ایران
• خدمات مربوط‌ به ارز دیجیتال و پرداخت بین‌الملل
• آزمایش کدهای برنامه‌نویسی
• سرور مجازی مناسب برای اتصال پروکسی و تغییر آی‌پی
• ویرایش فایل‌های اشتراکی
• کنفرانس‌های ویدئویی از راه دور
• مدیریت ارتباط با مشتری CRM
• مدیریت پروژه
• شبکه‌های اجتماعی

در ادامه، در نگاهی دقیق‌تر می‌بینیم که مهم‌ترین کاربردهای سرور مجازی لینوکس چیست؟

۱. میزبانی قدرتمند برنامه‌های تحت‌وب و وب‌سایت

از‌آن‌جایی‌که سرور مجازی لینوکس سرعت بیشتری نسبت به سرورهای اشتراکی دارد، در بحث میزبانی وب (Web hosting) چند پله بالاتر است. علاوه‌بر‌این، از رم و منابع کاملاً اختصاصی برخوردار است که سرعت کم‌نظیری را برای وب‌سایت رقم می‌زند.

۲. بکاپ‌گیری راحت و سریع در سرور مجازی لینوکس

اگر وب‌سایتی دارید که حاوی اطلاعات حساس و مهم است یا قصد تغییر پلتفرم یا ارتقای سرور را دارید، بکاپ‌گیری منظم و مداوم کاملاً ضروری است. با سرور مجازی لینوکس اوبونتو (Ubuntu VPS)، می‌توانید در هر زمان و از هر مکان، نسخه پشتیبان داده‌ها و فایل‌های وب‌سایت خود را تهیه و آن‌ها را در محیطی ایزوله و امن ذخیره کنید.

۳. سرور مجازی مناسب برای ترید و ارز دیجیتال

استفاده از خدمات پرداخت بین‌المللی یا پلتفرم‌های مرتبط با ارز دیجیتال برای کاربران ایرانی به دلیل تحریم‌ها با مشکلات و موانع زیادی همراه است. با این حال، با سرور مجازی لینوکس و تغییر آی‌پی، می‌توانید اتصال امن و پایداری به این سرویس‌ها داشته باشید.

۴. سرور مجازی مناسب برای آزمایش کدهای برنامه‌نویسی

توسعه‌دهندگان، برنامه‌نویسان و تکنسین‌ها در سرور مجازی لینوکس، محیطی ایزوله و مستقل را برای آزمایش سیستم‌ها و نرم‌افزارها در اختیار دارند. این سرور می‌تواند شرایط واقعی کاربری را شبیه‌سازی و خطاهای احتمالی را شناسایی کند.

۵. سرور مجازی مناسب برای اتصال ویپ (VoIP)

سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌توانند سرویس VoIP را روی وی پی اس لینوکس پیاده کرده و تماس‌های داخلی و خارجی را به‌صورت اینترنتی مدیریت کنند. در واقع امکان برقراری تماس‌های هم‌زمان، مدیریت خطوط و کاربران، ضبط مکالمات و مانیتورینگ کیفیت تماس در این سرویس فراهم است.

۶. سرور مجازی مناسب برای گیمینگ و بازی‌های آنلاین

با سرور مجازی لینوکسی می‌توانید بازی‌های چند نفره و سنگین را با کیفیت بالا و پایدار اجرا کنید. این سرویس به طور خاص برای گیمرهایی مناسب است که به دنبال اجرای بازی‌های گروهی یا رقابتی روی سرور شخصی هستند.

۷. ویرایش امن فایل‌های اشتراکی با سرور مجازی‌ لینوکس

اگر از فضای کاری گوگل یا مایکروسافت آفیس (microsoft office) استفاده می‌کنید، باید بدانید که این برنامه‌ها ممکن است اطلاعاتتان را به یک شخص ثالث منتقل کنند اما راه‌حل سیستم عامل لینوکس در مورد این مشکل چیست؟ ارائه یک فضای ابری در سرور مجازی که اطلاعات شما را به‌صورت ایزوله و ناشناس نگهداری می‌کند و حتی سرویس‌دهنده اجازه دسترسی به آن‌ها را ندارد، راه‌حل این سیستم‌عامل است.

۸. برگزاری کنفرانس ویدئو‌یی از راه دور

با سرور مجازی لینوکس می‌توانید کنفرانس‌های ویدئویی یا تلفنی خود را با کنترل کامل بر پهنای باند (Bandwidth) شبکه، کیفیت اتصال و امنیت حریم خصوصی شخصی‌سازی کنید. حتی می‌توانید کاربران، دسترسی‌ها و داده‌های جلسات را مدیریت کرده و بدون هیچ‌گونه اختلال ناشی از ترافیک سرویس‌های دیگر، ارتباطاتی پایدار و امن را تجربه کنید.

۹. مدیریت پروژه با امنیت کامل در فضای ابری لینوکس

وقتی نام مدیریت پروژه به‌میان می‌آید، احتمالاً یاد برنامه‌هایی همچون ترلو (Trello) می‌افتید. باوجوداین، در سرور مجازی لینوکس هم می‌توانید ابزارهای مدیریت پروژه را نصب و شخصی‌سازی کرده و محیط کاری را مطابق نیاز تیم طراحی کنید. ضمن این که داده‌ها و اطلاعات پروژه در محیطی ایزوله و امن ذخیره می‌شوند و هیچ شخص ثالثی (مثل سرورهای عمومی ترلو یا اسانا) به آن دسترسی ندارد.

۱۰. راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی برای برقراری ارتباط بین اعضای سازمان

برای ارتباط بین اعضای یک سازمان، می‌توانید از پلتفرم‌های اجتماعی محبوبی مانند Matter Most و Rocket و Slack در بستر سرور مجازی لینوکس استفاده کنید. مزیت اصلی این پلتفرم‌ها برخلاف پلتفرم‌های رایجی همچون فیس‌بوک، توییتر یا اینستاگرام، فضایی شخصی‌سازی‌شده با جوامع کوچک‌تر و سلیقه‌های مشترک‌تر است.

مزایا و معایب VPS لینوکس

در پاسخ به‌ پرسش «مزایای سرور مجازی لینوکس چیست؟»، باید به مزیت اصلی آن اشاره کنیم که فراهم کردن محیطی اختصاصی و امن برای کاربران است. طبق آمار، ۹۸% از پلتفرم‌هایی که برای میزبانی سرور استفاده می‌شوند، در آزمون PCI خط می‌خورند. آزمون PCI، آزمایشی برای سنجش امنیت وب‌سایت در پرداخت‌های اینترنتی است. این در حالی‌ است که سرور مجازی لینوکس با امنیت زیادش توانسته امتیاز بالای این آزمون را از‌ آنِ خود کند.
از دیگر مزایای سرور مجازی لینوکس می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• پایداری و آپ‌تایم مداوم
• امنیت قوی
• مقرون‌به‌صرفه و مطابق با نیاز کاربر
• مقیاس‌پذیری و انعطاف‌پذیری عالی
• عملکرد باکیفیت (با قدرت پردازش و ظرفیت بسیار زیاد)
• حفظ حریم خصوصی
• اختصاص منابع لازم برای کاربر
• دسترسی روت برای کنترل کامل سرور
• برخورداری از پشتیبانی اختصاصی
• قابلیت میزبانی از چندین دامنه برای یک کاربر
• امکان تهیه بکاپ و پشتیبان‌گیری منظم

اما در مقابل، چالش‌هایی که در هنگام استفاده از سرور مجازی لینوکس ممکن است با آن‌ها روبه‌رو شوید از قرار زیر هستند:

• نیاز به دانش فنی برای مدیریت سرور
• هزینه بالاتر نسبت به هاست اشتراکی
• مسئولیت نگهداری و به‌روزرسانی به عهده کاربر
• محدودیت منابع نسبت به سرور اختصاصی
• پیچیدگی در نصب و مدیریت نرم‌افزارهای خاص

انواع توزیع‌های Linux VPS

برای لینوکس، بیش از ۶۰۰ نوع توزیع وجود دارد. طراحی سیستم‌عامل لینوکس به‌صورت ماژولار است که می‌تواند برای کاربردهای خاص تنظیم شود؛ ازاین‌رو، توزیع‌های مختلفی از لینوکس به بازار معرفی شده‌است. در‌ ادامه، بعضی از توزیع‌های مهم را با هم بررسی می‌کنیم.

۱. توزیع AlmaLinux

توزیع آلما لینوکس (Alma Linux) یک سیستم‌عامل لینوکسی رایگان و متن‌باز است که برای پر کردن جای خالی CentOS توسعه یافته‌است. این توزیع از کد منبع Red Hat Enterprise Linux (RHEL) ساخته شده و کاملاً با آن سازگار است؛ به‌طوری که می‌توان از CentOS بدون مشکل به این سرور مهاجرت کرد.

نقاط قوت:

• سازگاری کامل با RHEL
• پایداری و آپ‌تایم طولانی
• به‌روزرسانی منظم و پشتیبانی بلندمدت
• امنیت بالا به‌لطف پچ‌های امنیتی سریع و ابزارهایی مثل SELinux
• مناسب برای انواع وب‌سرورها (Apache و Nginx) و کنترل‌پنل‌ها (cPanel و DirectADmin) و حتی زیرساخت‌های ابری

نقاط ضعف:

• کمبود تنوع نرم‌افزاری نسبت به اوبونتو برای بعضی ابزارهای جدید DevOps
• نیاز به دانش فنی بیشتر

۲. ‌توزیع Ubuntu؛ نسخه دسکتاپ سرور مجازی لینوکس

اوبونتو (Ubuntu) یکی از پرکاربردترین توزیع‌های لینوکس است. توزیعی که به‌تنهایی توانسته کاربرد لینوکس در سرور را گسترده‌تر کرده و مدیریت سرویس‌ها و اپلیکیشن‌ها را برای کاربران ساده‌تر کند. اوبونتو به دلیل سادگی در نصب، رابط کاربری کاربرپسند و دسترسی به مخزن گسترده نرم‌افزارهای متن‌باز، جایگاه ویژه‌ای هم در میان کاربران شخصی و هم در سطح سازمانی دارد.

نقاط قوت:

• به‌روزرسانی منظم
• پشتیبانی قوی
• امکان استفاده از تکنولوژی ابری
• سازگاری با ابزارهای توسعه و DevOps
• امنیت بالا و فعال بودن ابزارهای SELinux/AppArmor در آن
• پشتیبانی از چندین معماری سخت‌افزاری

نقاط ضعف:

• سازگار نبودن با ویندوز
• یادگیری دشوار برای بعضی کاربران

۳. توزیع Rocky Linux

راکی لینوکس (Rocky Linux) توزیع متن‌باز دیگری است که بر پایه Red Hat Enterprise Linux (RHEL) ساخته شده‌است. این توزیع هم درست بعد از توقف توسعه‌ CentOS به وجود آمد تا جایگزینی پایدار و رایگان برای آن باشد. کاربرد اصلی این توزیع، استفاده در سرورها و به‌خصوص سرورهای مجازی و پلتفرم‌های ابری (Cloud Platforms) است.

نقاط قوت:

• سازگاری کامل با RHEL برای پروژه‌های سازمانی
• پشتیبانی بلندمدت
• امنیت بالا و به‌روز‌رسانی‌های امنیتی سریع برای جلوگیری از تهدیدها
• کارایی عالی روی سرورهای مجازی و ابری
• سازگار با ابزارهای مدیریت RHEL و CentOS سابق برای مهاجرت آسان به سرور جدید

نقاط ضعف:

• کمبود پشتیبانی تجاری مستقیم
• نیاز به دانش فنی بالا

۴. توزیع Debian

دبیان (Debian) یکی از قدیمی‌ترین و پایدارترین توزیع‌های لینوکس است که برای سرورهای مجازی و محیط‌های سازمانی بسیار مناسب است. این توزیع با ثبات بالا و امنیت قابل اعتماد، مدیریت وب‌سایت‌ها، سرورهای دیتابیس و اپلیکیشن‌ها را ساده‌تر می‌کند.

نقاط قوت:

• قابلیت نگه‌داری و مدیریت از راه دور
• نصب و پیکربندی ساده و سریع
• بسته‌های نصبی آماده و گسترده (APT)
• امنیت بالا
• پشتیبانی از معماری‌های مختلف سخت‌افزاری
• سازگار با نرم‌افزارهای متن‌باز و ابزارهای DevOps
• سازگاری با سرویس‌های ابری

نقاط ضعف:

• به‌روزترین نسخه لینوکس نیست
• در سطح سازمانی، پشتیبانی ضعیفی دارد

۵. توزیع Fedora

فدورا (Fedora) اولین توزیعی است که آخرین نسخه نرم‌افزارها و کرنل لینوکس را ارائه می‌دهد. فدورا معمولاً توسط توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و برای تست اپلیکیشن‌ها، سرورهای مجازی آزمایشی و زیرساخت‌های کلود استفاده می‌‎شود. اما برای میزبانی طولانی‌مدت وب‌سایت یا دیتابیس، بهترین انتخاب نیست.

۶. سیستم توزیع CentOS

این سیستم توزیع لینوکس به‌عنوان یکی از توزیع‌های محبوب لینوکس با پایداری و سازگاری چشمگیر برای سرورهای تحت‌وب شناخته شده‌است. به‌روزرسانی‌های مربوط‌ به این توزیع معمولاً کم منتشر می‌شوند. این موضوع نیاز به تعمیر سرور مجازی لینوکس را کمتر می‌کند.

۷. توزیع OpenSUSE

نسخه سازمانی openSUSE با نسخه SUSE لینوکس یکسان نیست. درواقع، طراحی این توزیع به‌گونه‌ای است که به‌عنوان پلتفرم وب‌سرور برای مدیران سرور مناسب است. باوجوداین، مانند نسخه‌های دیگر همچون دبیان یا CentOS، از پشتیبانی کاربران برخوردار نیست.

ویژگی‌های Linux VPS

بالاتر دیدید که مزایا و چالش‌های سرور مجازی لینوکس چیست. اما برای این که دیدگاهی واقع‌بینانه‌تر نسبت به این سرویس داشته باشید، باید چند ویژگی را هم از آن بدانید:

• لینوکس توانایی نامحدود برای تامین منابع مورد نیازتان را دارد. برای مثال، اگر در زمینه فضای دیسک یا حافظه یا CPU با کمبود روبه‌رو شوید، هر زمان که بخواهید، به‌راحتی می‌توانید آن را به‌‌میزان مدنظرتان ارتقا دهید.
• سیستم‌عامل لینوکس متن‌باز است؛ در نتیجه برای نصب آن به لایسنس نیازی ندارید. علاوه‌بر‌این، متن‌باز‌بودن لینوکس امنیت فراوانی برای این سیستم‌عامل در‌مقابل بدافزار و ویروس رقم زده‌است؛ چراکه کاربران در استفاده از این سیستم‌عامل می‌توانند باگ‌ها را شناسایی و آن‌ها را رفع کنند.
• دسترسی به سرور در سیستم‌عامل لینوکس با SSH و مدیریت آن از‌طریق Command Line میسر است.
• می‌توان روی سرور مجازی لینوکس نرم‌افزارهای سمت سرور همچون پایتون، جاوا،PHP ،‌ROR ، ‌SSH و CGI را نصب کرد.

بررسی تفاوت سرور مجازی ویندوز با سرور مجازی لینوکس

سرور ویندوز و لینوکس، هر دو عملکرد فوق‌العاده‌ای دارند؛ اما تفاوت‌هایشان باعث شده هر کدام برای شرایط متفاوتی بهتر باشند. در جدول زیر می‌توانید ببینید که تفاوت سرور ویندوز و سرور لینوکس چیست:

ویژگی	سرور مجازی ویندوز	سرور مجازی لینوکس
رابط کاربری	رابط گرافیکی (RDP) و مدیریت آسان‌تر	معمولاً بدون رابط گرافیکی و امکان مدیریت از طریق خط فرمان
پشتیبانی از نرم‌افزارها	نرم‌افزارهای مایکروسافت؛ مانند ASP.NET و MSSQL	نرم‌افزارهای متن‌باز مانند PHP، Python و MySQL
امنیت	نیاز به پیکربندی دقیق برای جلوگیری از تهدیدات امنیتی	امنیت بالاتر به دلیل معماری بهتر و به‌روزرسانی‌های منظم
کنترل‌پنل‌های پشتیبانی‌شده	معمولاً Plesk	معمولاً cPanel یا Webmin
کاربران هدف	توسعه‌دهندگان و سازمان‌هایی که از فناوری‌های مایکروسافت استفاده می‌کنند	توسعه‌دهندگان وب، استارتاپ‌ها و پروژه‌های متن‌باز
هزینه	گران‌تر (به دلیل هزینه‌های لایسنس ویندوز)	ارزان‌تر (به دلیل متن‌باز بودن سیستم‌عامل)

نکات مهم در خرید سرور مجازی لینوکس

این بخش در واقع راهنمای خرید سرور مجازی است. ما در این قسمت به طور خاص درباره سرور مجازی لینوکس و نکات مهم در خرید آن صحبت می‌کنیم. انتخاب درست کانفیگ سرور مجازی لینوکس، مهم‌ترین نکته‌‎ای است که باید موقع انتخاب این سرویس لحاظ کنید. اما در نگاهی دقیق‌تر، موارد زیر را برای انتخاب بهترین سرور مجازی با سیستم‌عامل لینوکس زیر ذره‌بین قرار دهید:

• انتخاب توزیع مناسب
• مقدار رم (RAM) و مشخصات پردازنده (CPU)
• نوع حافظه (SSD یا NVMe)
• موقعیت نزدیک دیتاسنتر به کاربران هدف
• نوع کنترل‌پنل
• تضمین آپ‌تایم حداقل ۹۹٪
• امکان ارتقای منابع سرور
• پشتیبانی فنی شبانه‌روزی

نحوه انتخاب بهترین توزیع سرور مجازی لینوکس چیست؟

در پاسخ به‌ این پرسش که «چگونه بهترین توزیع لینوکس را برای خود انتخاب کنیم؟»، مهم‌ترین نکته‌ای که باید در نظر بگیرید، تفاوت نسخه دسکتاپ، سرور و هسته (Core) توزیع لینوکس است. بعضی از نسخه‌های لینوکس ممکن است عملکرد مناسبی برای سیستم‌عامل دسکتاپ لینوکس داشته باشند؛ اما برای محیط سرور مناسب نیستند. توزیع‌هایی که پیش‌تر معرفی کردیم، برای استفاده از میزبانی وب گزینه مناسب‌تری هستند. از میان توزیع‌های مختلف سرور مجازی لینوکس AlmaLinux جزو توزیع‌های همیشه پایدار و امن به‌شمار می‌رود. در مقابل، توزیع دبیان هم نسخه پایدار، امن و محبوب‌تری برای سرور مجازی لینوکس محسوب می‌شود.

جمع‌بندی

در راهنما دیدید که سرور مجازی لینوکس چیست و چگونه می‌تواند قدرت، انعطاف‌پذیری و امنیت یک سرور رده‌بالا را بدون نیاز به هزینه‌های سنگین سرور اختصاصی در اختیارتان قرار دهد. در این سرویس می‌توانید توزیع‌هایی مانند Debian، Ubuntu یا AlmaLinux را به راحتی نصب و مدیریت کنید و به کمک ابزارهایی مثل SSH و Command Line کنترل کامل سرورتان را در هر زمان و مکان داشته باشید، چیزی که در بسیاری از سرویس‌های میزبانی اشتراکی امکان‌پذیر نیست.

سؤالات متداول

سرور مجازی لینوکس چیست؟

به نوعی از سیستم‌عامل که روی سرور مجازی نصب می‌شود، سرور مجازی لینوکس می‌گویند.

کاربرد سرور مجازی لینوکس چیست؟

میزبانی وب‌سایت، امور مربوط‌ به ارز دیجیتال، راه‌اندازی شبکه اجتماعی، استفاده از سیستم مدیریت مشتری، امتحان‌کردن کدهای برنامه‌نویسی و گیمینگ فقط برخی از کاربرد‌های این سرور مجازی هستند.

مزایای سرور مجازی لینوکس چیست؟

پایداری، سرعت درخور توجه، امنیت کم‌نظیر و هزینه مقرون‌به‌صرفه از‌جمله مزایای سرور مجازی لینوکس به‌شمار می‌آیند.

کنترل پنل سرور مجازی لینوکس چیست؟

سرور مجازی لینوکس از کنترل پنل پلسک و سی‌پنل و دایرکت ادمین پشتیبانی می‌کند.

آیا امکان انتقال داده از هاست اشتراکی به سرور مجازی لینوکس وجود دارد؟

بله، شما می‌توانید تمام اطلاعات را از هاست اشتراکی به سرور مجازی لینوکس منتقل کنید.

با لینوکس آشنایی ندارم. آیا می‌توانم از سرور مجازی لینوکس استفاده کنم؟

بله، اگر دانش اولیه برای اتصال به سرور مجازی لینوکس از‌طریق ترمینال را دارید، از سرور مجازی لینوکس می‌توانید استفاده کنید.

چرا سرور مجازی لینوکس برای توسعه‌دهندگان محبوب است؟

اگر بدانید سرور مجازی چیست؟ درک خواهید کرد که نسخه لینوکسی آن به‌دلیل پایداری بالا و دسترسی ریشه، گزینه‌ای ایده‌آل برای برنامه‌نویسان است.

تفاوت سرور مجازی ایران و خارج چیست؟

تفاوت سرور مجازی ایران و خارج چیست؟ سرور مجازی ایران معمولاً به دلیل نزدیکی به کاربران داخلی سرعت بالاتری دارد و هزینه‌های کمتری به همراه دارد، در حالی که سرورهای خارج از ایران معمولاً برای کاربران بین‌المللی بهینه‌تر هستند و از نظر امنیت و پایداری ممکن است مزایای بیشتری داشته باشند.