ChatGPT چیست و چه تأثیری بر دنیای تکنولوژی می‌گذارد؟

ChatGPT چیست، اگر شما هم به دنیای تکنولوژی علاقه‌مندید و اخبار مربوط به این حوزه را دنبال می‌کنید، حتماً نام ChatGPT را شنیده‌اید و می‌خواهید بدانید این تکنولوژی چیست و چه کاربردی دارد. این ابزار متکی بر هوش مصنوعی در‌واقع نوعی چت‌بات متن‌محور است که سر‌و‌صدای زیادی در محافل فناوری به‌پا کرده است. در این مطلب از بلاگ پارس پک، چت‌بات ChatGPT را به شما معرفی و تأثیر آن را بر دنیای تکنولوژی بررسی می‌کنیم؛ پس تا پایان با ما همراه باشید.

ChatGPT چیست؟

ChatGPT چت‌باتی ساخته‌شده بر‌اساس الگوریتم‌های هوش مصنوعی است. به‌بیان ساده‌تر، شما می‌توانید از ChatGPT هر سؤالی بکنید و او هم جوابتان را خواهد داد. باوجوداین، اگر بخواهیم پایمان را کمی از معنای ساده فراتر بگذاریم، باید بدانیم که ChatGPT برخلاف دستیار صوتی ساده‌ای مانند Siri، بر‌اساس LLM (مخفف Large Language Model) ساخته شده است. این یعنی شبکه‌های عصبی ChatGPT برپایه مقادیر زیادی از اطلاعات به‌دست‌آمده از اینترنت ساخته شده‌اند.

دلیل انتخاب نام ChatGPT چیست؟ نام ChatGPT از همین موضوع گرفته شده است: Generative Pre-trained Transformer. در این عبارت، واژه Pre-Trained به‌روشنی نشان می‌دهد که ChatGPT رباتی از‌پیش‌تعلیم‌داده‌شده است و این یعنی اگر‌چه این ربات قابلیت آموختن دارد، شبکه‌های عصبی آن روی اطلاعاتی ایجاد شده است که تا سال ۲۰۲۱ در اینترنت منتشر شده‌اند.

همچنین، بهتر است بدانید که در‌حال‌حاضر، ChatGPT نسخه 3.5 خود را برای عموم رونمایی کرده است. در این نسخه، از انواع محتوای وب شامل وب‌سایت‌ها، کتاب‌ها، رسانه‌های اجتماعی، مقاله‌های خبری و‌… برای آموزش‌دادن به این ربات استفاده شده است؛ البته تمامی این محتواها در مدل زبانی به‌صورت یادگیری نظارت‌شده و RLHF (مخفف Reinforcement Learning from Human Feedback) تنظیم شده‌اند.

آشنایی با ChatGPT چقدر مهم است؟

ChatGPT چیست و چه نقشی در دنیای امروز دارد؟ این سؤال مانند این است که بیست سال پیش کسی می‌پرسید: «آشنایی با کامپیوتر چقدر مهم است؟». این بدین‌معنی نیست که در آینده هیچ کاری بدون ChatGPT انجام نمی‌شود؛ ولی باید بپذیریم که دنیای آینده دنیای هوش مصنوعی است. درست مانند اینکه تا دو یا سه دهه پیش همه کارها به‌صورت سنتی انجام می‌شد؛ اما با ورود کامپیوترها، سبک زندگی مردم نیز عوض شد.

اگر بپذیریم که این روزها بدون کامپیوتر و اینترنت می‌توان کاری را انجام داد، احتمالاً می‌توان پذیرفت که در دنیای آینده هم بدون هوش مصنوعی می‌توان حرفی برای گفتن داشت. این جمله کنایه‌آمیز یک مفهوم بیشتر ندارد: فارغ از اینکه تکنولوژی در‌نهایت باعث بهبود شرایط زندگی می‌شود یا نه و با پرهیز از هرگونه نگاه فلسفی به این موضوع، شما نمی‌توانید از نفوذ تکنولوژی به زندگی‌تان جلوگیری کنید؛ بلکه تنها کاری که می‌توانید انجام دهید، این است که با آن همگام شوید و از فرصت‌های به‌دست‌آمده برای بهبود زندگی‌تان استفاده کنید.

ChatGPT هم فرزند تازه‌متولد‌شده تکنولوژی است. این ابزار یاد‌گیرنده کم‌کم جای خود را در زندگی مردم باز می‌کند تا آنان بتوانند رفاه بیشتری در زندگی به‌دست آورند؛ پس شما هم برای عقب‌نماندن از قافله‌، باید در این مسیر قدم بگذارید؛ مسیری که در‌ادامه این مطلب از بلاگ پارس پک، بیشتر درباره‌اش صحبت خواهیم کرد.

خالق چت جی پی تی کیست؟

ChatGPT محصول سازمانی غیرانتفاعی به نام OpenAI مستقر در سان‌فرانسیسکوست. این سازمان به‌صورت تخصصی در‌زمینه هوش مصنوعی فعالیت می‌کند و چهره‌های برجسته‌ای مانند ایلان ماسک و پیتر تیل منابع مالی‌اش را تأمین می‌کنند.

ناگفته نماند که بعدها و در سال ۲۰۰۹، OpenAI به سازمانی انتفاعی تغییر پیدا کرد و حالا هم مدیریت آن را سام آلتمن برعهده دارد. بد نیست بدانید که ChatGPT روی زیرساخت Azure مایکروسافت اجرا شده است و از پردازنده‌های گرافیکی NVIDIA نیز استفاده می‌کند. حالا دلیل اهمیت همکاری مایکروسافت و چت جی پی تی چیست؟ در قسمت‌های بعدی مجدداً به آن برگردیم.

ChatGPT چطور کار می‌کند؟

به‌منظور فهمیدن این موضوع که چت جی پی تی چطور کار می‌کند، از Vrinda Nair کمک گرفتیم. او دانشجوی دکتری فیزیک در دانشگاه Concordia است و تز دکتری‌اش را هم در حوزه آموزش‌دهی به مدل‌های هوش مصنوعی انتخاب کرده است. Vrinda Nair این سؤال را با توضیح‌دادن چند مفهوم پاسخ می‌دهد؛ مفاهیمی که زیرساخت طراحی ChatGPT هستند.

۱. مولّد پیش‌آموخته (Generative Pre-Trained)

اولین اصطلاحی که درباره ChatGPT به آن برخورد می‌کنیم، Generative Pre-Training است. نام این ربات نیز مخفف همین عبارت و به‌معنای «تولید‌کننده پیش‌آموخته» است. قسمت «پیش‌آموختگی» یعنی ربات شما پیش از اینکه با مردم صحبت کند، چیزهایی یاد گرفته است. توجه کنید که این ربات دقیقاً مثل دانش‌آموزی باهوش رفتار می‌کند که به یادگیری مطالبِ بیشتر بسیار علاقه‌مند است. منظور از قسمت «تولید‌کننده» در اصطلاح چت جی پی تی چیست؟ این اصطلاح یعنی ChatGPT می‌تواند از اطلاعاتی که قبلاً به‌دست آورده است، برای ساخت جمله‌ها یا داستان‌های جدید استفاده کند.

۲. مدل زبانی بزرگ (Large Model Language)

رفتار LLM یا مدل‌های زبانی بزرگ مانند ربات‌هایی هوشمند است که می‌توانند صحبت و زبان انسان را درک کنند. ربات‌های طراحی‌شده با استفاده از این مدل‌ها می‌توانند صحبت‌های شما را درست همان‌طورکه با خانواده و دوستانتان صحبت می‌کنید، درک کنند و حتی می‌توان از آن‌ها برای پاسخ‌گویی به مردم نیز استفاده کرد.

با‌توجه‌به اینکه در‌حال‌حاضر اطلاعات زیادی در این مدل‌ها وجود دارد، به آن‌ها Large Language گفته می‌شود. این اطلاعات به آن‌ها کمک می‌کند تا اطلاعات زیادی درزمینه مسائل مختلف داشته باشند و بتوانند درباره‌شان صحبت کنند.

۳. یادگیری ماشین (Machine Learning)

در علم یادگیری ماشین، آموزش‌دادن به کامپیوتر به‌واسطه اطلاعاتی است که از قبل دارد. به‌عنوان مثال، اگر کامپیوتر از قبل می‌داند که چطور باید تصاویر سگ‌ها را شناسایی کند، می‌توانیم با نشان‌دادن عکس‌های مختلفی از سگ‌ها، آن را برای تشخیص نوع خاصی از سگ آموزش دهیم.

۴. انتقال یادگیری (Transfer Learning)

یکی دیگر از مباحث جذاب موجود در انتقال یادگیری (Transfer Learning) است. این متد مانند به‌اشتراک‌گذاشتن دانش بین چند دوست است. به‌عبارت‌دیگر، مشابه با کاری که برای به‌اشتراک‌گذاشتن اطلاعات خود با دوستانتان انجام می‌دهید، کامپیوترها هم می‌توانند اطلاعاتشان را به کامپیوترهای دیگر انتقال دهند.

برای مثال، اگر کامپیوتری یاد گرفته باشد که چطور انواع مختلف حیوانات را شناسایی کند، می‌توان از همین دانش برای یادگیری نحوه شناسایی انواع ماشین در کامپیوتری دیگر استفاده کرد. این موضوع فرایند یادگیری در ماشین‌ها را بسیار سریع‌تر خواهد کرد.

زبان‌های برنامه‌نویسی برای توسعه ChatGPT

OpenAI مدل ChatGPT را براساس معماری GPT-3.5، مدل زبانی مبتنی‌بر ترانسفورمر، توسعه داده است. این معماری در زبان برنامه‌نویسی Python و ازطریق فریم‌ورک PyTorch، فریم‌ورکی برای یادگیری عمیق (Deep Learning)، پیاده‌سازی شده است.

آموزش مدل GPT-3.5 نیز شامل استفاده از انواع زبان‌های برنامه‌نویسی نظیر Python، OpenCL، CUDA و C++ است. در این پروژه، از پایتون برای آموزش و ارزیابی و از C++ برای اجرای برخی از کدهای حیاتی در عملکرد مانند اجرای عملیات ضرب ماتریس در سطح پایین استفاده شده است. CUDA و OpenCL نیز وظیفه تسریع فرایند آموزش روی پردازنده‌های گرافیکی و دیگر شتاب‌دهنده‌های سخت‌افزاری را بر‌عهده داشته‌اند.

این نکته را نیز مدنظر قرار دهید که زبان‌های برنامه‌نویسی یادشده امکان دسترسی سطح پایین به سخت‌افزار سیستم را فراهم می‌کنند و بدین‌ترتیب، می‌توان محاسبات کاربردی مدل‌های یادگیری عمیق در مقیاس‌های بزرگ مانند GPT-3.5 را انجام داد.

تفاوت گوگل با ChatGPT چیست؟

آیا انبردست و چکش مثل هم هستند؟ اگر پاسخ شما به این پرسش «بله» است، ChatGPT و Google نیز مانند هم هستند! نکته مهمی که باید به آن توجه کنید، این است که گوگل موتور جست‌وجو و چت جی پی تی مدل زبانی است. این دو از‌نظر ساختاری تفاوت‌های بسیاری با‌هم دارند. در‌ادامه، تفاوت‌های مهم میان این دو اشاره می‌کنیم:

• گوگل موتور جست‌وجویی است که با استفاده از هوش مصنوعی، منابع اطلاعات موردنیازتان را معرفی می‌کند؛ اما ChatGPT مدلی زبانی است که پاسخ پرسش‌هایتان را مستقیماً می‌دهد.
• تخصص ChatGPT در پاسخ به پرسش‌هاست؛ بنابراین، نباید از این ابزار انتظار داشته باشید تا مثلاً به شما عکس‌های مدنظرتان را نشان یا منابع نرم‌افزاری را برای دانلود در‌اختیارتان قرار دهد.
• تمامی اطلاعاتی که چت جی پی تی در‌اختیار دارد، حدود ۵۷۰ گیگابایت است؛ اما Google بیشتر از ۱۰۰میلیون گیگابایت داده دراختیار دارد.
  استفاده از گوگل کاملاً رایگان است؛ ولی ChatGPT به‌عنوان ابزاری تجارت‌محور احتمالاً در آینده پولی خواهد شد.

از ChatGPT در چه زمینه‌هایی می‌توان استفاده کرد؟

مهم‌ترین ویژگی ChatGPT چیست؟ ChatGPT در چه زمینه‌هایی به ما کمک می‌کند؟ برای پاسخ به این پرسش، باید یادآوری کنیم که ویژگی اصلی ChatGPT در پاسخ‌‌دادن به پرسش‌های انسان است. همین تعریف احتمالاً این نکته را در ذهنتان روشن می‌کند که بهترین کاربرد این ابزار را می‌توان در ربات‌های مخصوص چت (ChatBot) و مکالمات مبتنی‌بر AI و دستیاران مجازی دانست.

باوجوداین، بسیاری از افراد بر‌اساس خلاقیت خود از چت جی پی تی استفاده‌های دیگری می‌کنند. به‌عنوان نمونه، می‌توان به این‌ کارها اشاره کرد:

• نوشتن کدهای مربوط به زبان‌های برنامه‌نویسی
• دیباگ‌کردن کدهای قبلاً نوشته‌شده
• نوشتن مقاله یا پست وبلاگ
• ترجمه‌کردن
• نوشتن داستان یا شعر

برای اینکه ChatGPT هریک از این کارها را برایتان انجام دهد، تنها کاری که باید انجام دهید، این است که با او حرف بزنید؛ به همین راحتی!

سه سؤالی که ChatGPT به آن‌ها پاسخ نمی‌دهد!

ChatGPT با تمام قدرتش، نمی‌تواند به هر سؤالی جواب دهد. به چند نمونه از این سؤال‌ها توجه کنید:

۱. رویدادهایی که بعد از سال ۲۰۲۱ اتفاق افتاده است

آخریChatGPT اطلاعات را تا سال ۲۰۲۱ در دیتابیس خود دارد؛ به‌همین‌دلیل، اگر مثلاً از اتفاقات رخ‌داده در سال ۲۰۲۲ از این ربات بپرسید، به شما خواهد گفت که نمی‌تواند درباره رویدادهای آینده به شما اطلاعاتی دهد. برای مثال، من از چت جی پی تی خواستم تا درباره جنگ روسیه و اوکراین اطلاعاتی ارائه دهد. پاسخ را ببینید:

۲. سؤالاتی که جواب‌دادن به آن‌ها به اتصال به اینترنت نیاز داشته باشد

توجه کنید که ChatGPT به اینترنت متصل نیست؛ بنابراین، نمی‌توانید انتظار داشته باشید به سؤالاتی جواب دهد که اطلاعاتی درباره آن‌ها ندارد. به‌عنوان نمونه، از این ربات خواستم تا بهترین فیلم بر‌اساس داده‌ها و آمارهای سال ۲۰۲۲ را به من معرفی کند. پاسخ جالب بود:

۳. سؤالاتی که جواب به آن‌ها مخالف قانون یا اخلاق است

ChatGPT پادمان‌ها و مقررات‌هایی داخلی دارد که بر‌اساس آن‌ها، اجازه ندارد به برخی پرسش‌ها پاسخ دهد؛ حتی اگر اطلاعات آن‌ها در‌دسترس عموم مردم قرار داشته باشد. به‌عنوان مثال، من از ChatGPT خواستم تا درباره نحوه دستبرد‌زدن به بانک راهنمایی‌ام کند. اگر‌چه واقعاً قصد نداشتم این کار را انجام دهم، پاسخ ChatGPT جالب بود:

آیا باید نگران ChatGPT بود؟

به‌عنوان تجربه شخصی، باید اشاره کنم که هر تکنولوژی جدیدی در ابتدا باعث ترس مردم می‌شود. این ترس ناشی از نداشتن اطلاعات درباره آن فناوری است. برای نمونه، افرادی که در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ زندگی می‌کردند، حتماً نگرانی برخی از افراد را درباره تلویزیون به‌یاد می‌آورند!

این مسئله فقط در ایران مطرح نیست؛ زیرا ما درباره رفتار طبیعی انسان صحبت می‌کنیم. این ترس وقتی جدی‌تر می‌شود که فناوری بتواند برخی از مشاغل را کم‌رنگ یا به‌کلی حذف کند. Tom Whipple، نویسنده روزنامه تایمز، این موضوع را خیلی واضح توضیح داده است.

از دیدگاه این نویسنده، وقتی ماشین ریسندگی Jenny در سال ۱۷۴۶ اختراع شد، بسیاری از کارگران قبلی کارخانجات بافندگی احساس خطر کردند. همین مسئله در سال ۱۸۲۹ و با معرفی موشک استفنسون (نوعی لوکوموتیو) برای رانندگان کالسکه‌ها پیش آمد. نتیجه چه بود؟ تکنولوژی مسیرش را پیدا کرد و یقه‌آبی‌ها (کارگران مشاغل فیزیکی مانند کار در معدن) نیز خود را با آن همگام کردند. بااین‌حال، وقتی تکنولوژی می‌خواهد وارد حوزه یقه‌سفیدها (کارمندان و افراد دارای مشاغل دفتری) شود، واقعاً اوضاع پیچیده‌تر خواهد بود.

Whipple عقیده دارد که تکنولوژی راه خود را خواهد یافت؛ هر‌چند سد در‌مقابلش بزرگ باشد. واقعیت این است که ChatGPT و اصولاً هر تکنولوژی فناورانه دیگری قرار نیست شغلی را حذف کند؛ بلکه فقط قرار است این کارها ساده‌تر و با بهره‌وری بیشتری انجام شود. پس اسیر تبلیغات هالیوودی نشوید و نگران این موضوع نباشید؛ نه‌فقط بدین‌دلیل که نگرانی‌تان دردی را دوا نخواهد کرد؛ بلکه بدین‌دلیل که باید یاد بگیرید که از این ابزار برای بهبود شرایط کاری خودتان استفاده کنید.

جمع‌بندی

ChatGPT چیست؟ در یک کلام می‌توان گفت که آینده جهان بی‌شک در دستان ربات‌ها و تکنولوژی هوش مصنوعی است. اگر نخواهیم گرفتار تفکرات برآمده از تبلیغات هالیوودی شویم، حداقل باید باور کنیم که تکنولوژی هوش مصنوعی در آینده‌ای نه‌چندان دور، بسیاری از کارها را با کیفیت بهتری برایمان انجام خواهد داد. ChatGPT نیز یکی از ابزارهایی است که بر‌اساس همین فناوری طراحی شده است و حالا تقریباً همه ما آن را می‌شناسیم.

ChatGPT رباتی است که این روزها خیلی‌ها درباره‌اش حرف می‌زنند. بسیاری از افراد تصورات عجیب‌و‌غریبی درباره آن دارند و افرادی هم هستند که از این ابزار به‌خوبی استفاده می‌کنند. این ربات بر‌پایه هوش مصنوعی و یادگیری عمیق توسعه داده شده است و در بسیاری از زمینه‌ها، از توسعه فردی گرفته تا سئو وب‌سایت و… می‌تواند به شما کمک کند.

در این مطلب از بلاگ پارس پک، ابزار ChatGPT را به شما معرفی کرده‌ایم. با خواندن این مقاله، می‌توانید اطلاعات بسیاری درباره چت‌جی‌پی‌تی به‌دست آورید و خود را برای کار با آن آماده کنید.

سؤالات متداول

۱. ChatGPT چیست؟

ChatGPT رباتی متن‌محور است که می‌تواند با پاسخ‌دادن به پرسش‌ها، به شما کمک شایانی کند.

۲. آیا در ChatGPT از هوش مصنوعی کمک گرفته شده است؟

بله، در ChatGPT از فناوری‌های هوش مصنوعی و یادگیری عمیق استفاده شده است.

۳. آیا ChatGPT به اینترنت متصل است؟

خیر، اطلاعاتی که ChatGPT در‌اختیار دارد و با استفاده از آن‌ها به شما پاسخ می‌دهد، تا سال ۲۰۲۱ هستند. بنابراین، این ربات نه به اطلاعات بعد از سال ۲۰۲۱ دسترسی دارد و نه به اینترنت متصل است تا بتواند اطلاعات به‌روز را به شما ارائه دهد.

۴. آیا ChatGPT باعث از‌بین‌رفتن مشاغل می‌شود؟

با ورود هر تکنولوژی جدید، نحوه انجام برخی مشاغل عوض خواهد شد. برای مثال، با ورود ماشین‌آلات مکانیکی، کارگران مجبور نبودند با ابزار ساده و سخت کار کنند؛ بنابراین، بهتر است بگوییم ChatGPT و اصولاً هر فناوری مفید دیگری، نحوه انجام کارها را ساده‌تر و عملکردشان را بهتر می‌کند.