SQL Server چیست و چه کاربردی دارد؟ + نحوه کار

SQL Server چیست؟ تصور کنید انباری از اطلاعات مختلف به‌صورت طبقه‌بندی شده با قفسه‌های منظم در اختیار دارید. هر اطلاعاتی که می‌خواهید در قسمت مشخص و دقیقی قرار گرفته است. قابلیتی که غول دنیای دیتابیس‌ها یعنی SQL Server در اختیارتان قرار می‌دهد. در این مقاله از آموزش پایگاه داده بلاگ پارس پک، همه چیز راجع پایگاه داده SQL Server را بررسی خواهیم کرد.

 SQL Server چیست؟ معرفی قهرمان دیتابیس‌ها

دیتابیس اس کیو ال سرور (SQL Server) قلب تپنده مایکروسافت SQL سرور است که کنترل ذخیره‌سازی، پردازش و امنیت داده‌ها را برعهده دارد و شامل یک بخش رابطه‌ای برای پردازش دستورات و یک بخش ذخیره‌سازی برای مدیریت فایل‌های پایگاه داده، جداول، صفحات و شاخص‌ها است.

پایگاه داده‌‌ SQL Server نه تنها اطلاعات را در جای امنی نگه می‌دارد، بلکه آن‌ها را در دسترس نرم‌افزارهای مختلف نیز قرار می‌دهد. چه نرم‌افزارتان روی کامپیوتر شخصی‌تان باشد، چه روی دوردست‌ترین سرور، SQL سرور با مهارت خود اطلاعات را جابه‌جا می‌کند و به دستتان می‌رساند.

کاربرد SQL Server چیست؟

وقتی حرف از ذخیره و مدیریت انبوه اطلاعات در یک پایگاه داده‌ رابطه‌ای به میان می‌آید، مایکروسافت SQL سرور حرف اول را می‌زند. این غول دنیای داده‌ها با رابط بصری جذاب و ابزارهای قدرتمند خود خیال شما را از بابت نظم و دسترسی آسان به اطلاعات راحت می‌کند.

به‌خصوص برای وب‌سایت‌هایی که امکان ثبت‌نام و ورود کاربران دارند، SQL سرور امتحان خود را به‌خوبی پس داده است. اطلاعات کاربران، فعالیت‌ها و هرچه که تصور کنید، با این ابزار بی‌نظیر تحت کنترل و مدیریت دقیق قرار می‌گیرد.

اما کاربردهای SQL Server فراتر از وب‌سایت‌ها می‌رود. برای هر شرکتی که با انبوهی از داده‌ها سروکار دارد، از لیست مشتریان و کاتالوگ محصولات گرفته تا آرشیو عظیم محتوا، SQL سرور یک حاکم مقتدر است. این نرم‌افزار با مدیریت دقیق داده‌ها نقش حیاتی در عملکرد درست وب‌سایت‌ها یا هر نوع اپلیکیشنی ایفا می‌کند.

در پاسخ به این سوال که «وظیفه SQL سرور چیست؟» می‌توان گفت موتور رابطه‌ای قدرتمندی است که پردازش دستورات و کوئری‌ها، ذخیره‌سازی فایل‌ها و داده‌ها، جداول و بافرهای داده را به عهده دارد. بخش‌های ثانویه‌ هم مسئول مدیریت حافظه، برنامه‌نویسی و کنترل تعاملات درخواست و پاسخ با سرورهای میزبان پایگاه‌های داده هستند.

نکته:

SQL سرور نه تنها انبار اطلاعات است، بلکه نگهبان و مدیر کارآمد آن‌هاست. پس اگر به دنبال یک راهکار همه‌جانبه و مطمئن برای مدیریت و کنترل انبوه اطلاعات هستید، SQL سرور بهترین یار شما خواهد بود.

نحوه کار دیتابیس SQL Server

در بخش بعدی از مقاله «SQL Server چیست؟» نوبت به بررسی معماری این دیتابیس رسیده است. اولین چیزی که در این معماری نظرتان را جلب می‌کند، ساختاری است که انگار از دل دفاتر حسابداری بیرون آمده است! درست مثل حسابدارانی که اطلاعات مرتبط را در جداول کنار هم می‌چینند، SQL Server هم داده‌های شما را در ساختاری جدولی ذخیره می‌کند. این جداول از تکرار بیهوده‌ اطلاعات جلوگیری می‌کنند. یعنی هر داده فقط یک‌بار ذخیره می‌شود و در صورت نیاز، خیلی سریع از بخش‌های مرتبط فراخوانی می‌شود. به لطف این طراحی هوشمندانه، دیگر خبری از ذخیره‌سازی‌ تکراری نیست و هر داده در جایگاه منحصربه‌فرد خود می‌نشیند.

با ورود به عمق معماری SQL Server به موتور پایگاه داده می‌رسیم. این موتور فرمانروای تمام‌عیار داده‌هاست. مانند یک رهبر ارکستر، تمام اجزای دیگر را هماهنگ می‌کند تا داده‌ها با نظمی دقیق در کنار یکدیگر به‌طور امن قرار گیرند و پردازش شوند.

در زیرساخت این موتور، سیستم‌عامل SQL Server یا SQLOS قرار گرفته و وظایفی مانند مدیریت حافظه، ورودی/خروجی، زمان‌بندی کارها و رمزگذاری داده‌ها را انجام می‌دهد. در پاسخ به اینکه زبان برنامه نویسی SQL Server چیست، باید بگوییم SQL سرور با زبان استاندارد SQL کار می‌کند؛ در نتیجه کار را برای متخصصان راحت کرده است.

در نهایت، یک لایه‌ رابط شبکه نیز در این سیستم وجود دارد که از پروتکل جریان داده‌ جدولی مایکروسافت برای پاسخ به سرورهای پایگاه داده استفاده می‌کند. در سطح کاربر نیز مدیران پایگاه داده و توسعه‌دهندگان SQL Server دستورات T-SQL را می‌نویسند تا ساختارهای پایگاه داده را ایجاد و امنیت و تغییرات لازم را فراهم کنند.

مزایا و معایب SQL Server چیست؟

 SQL Server مانند دوست صمیمی ویندوز است. به‌عبارتی، به‌راحتی روی ویندوز نصب می‌شود. با یک نگاه به جدول زیر، با مزایا و معایب SQL Server آشنا می‌شوید.

SQL Server مخصوص چه کسانی است؟

پس از اینکه دانستیم مزایا و معایب SQL Server چیست، وقت آن رسیده بررسی کنیم به درد چه کسانی می‌خورد. برنامه‌های مختلف از روش‌های گوناگونی برای ارتباط با SQL Server استفاده می‌کنند. گویی SQL Server یک شهر شلوغ و پر از دروازه‌های گوناگون است که هر برنامه با کلید مخصوص خود وارد آن می‌شود.

• ODBC در آموزش SQL Server قابلیتی برای کاربرانی است که قصد دارند به‌ طور مستقیم از دل برنامه‌های محبوبی مثل Excel با پایگاه داده صحبت کنند.
• JDBC دروازه محبوب برنامه‌های جاوا برای دسترسی به پایگاه داده و استفاده از زبان SQL است.
• API پلی برای توسعه‌دهندگان است تا دستورات SQL را در برنامه‌هایشان بگنجانند. چه برنامه‌ به زبان سی نوشته شده باشد، چه Java یا Python این دروازه برای شما فعال است.
• Visual Studio به عنوان خانه اصلی توسعه‌دهندگان مایکروسافت، پشتیبانی ویژه‌ای از SQL Server دارد. با استفاده از طراح داده در Visual Studio می‌توانید طرح‌های پایگاه داده را به‌صورت گرافیکی ایجاد، مشاهده و ویرایش کنید.

آیا می‌دانید کاربرد ابزارهای هوشمند در اس کیو ال سرور چیست؟ ابزارهای هوش تجاری مثل Power BI ،Qlik ،Tableau و MicroStrategy هم جزو مشتریان پروپاقرص SQL Server هستند. این ابزارها با استفاده از APIها و درایورهای مایکروسافت یا ODBC به SQL Server متصل می‌شوند تا اطلاعات ارزشمندی را در اختیار کاربران قرار دهند.

سیر تکامل SQL Server در یک نگاه

مایکروسافت بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۶، ۱۰ نسخه از SQL Server را منتشر کرده است. نسخه‌های اولیه اغلب روی برنامه‌های دپارتمانی و گروه‌های کاری تمرکز داشتند، اما مایکروسافت به تدریج قابلیت‌های SQL Server را گسترش داد و آن را به یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای سطح سازمانی تبدیل کرد تا با رقبایی مانند Oracle ،DB2 و سایر پلتفرم‌های دیتابیس رده بالا رقابت کند. اگر می‌خواهید بدانید منظور از سیر تکامل نرم افزار SQL Server چیست؟ نگاهی به جدول زیر بیندازید.

در طول سال‌ها مایکروسافت ابزارهای مختلف مدیریت داده و تحلیل داده را در SQL Server ادغام و همچنین قابلیت‌هایی برای پشتیبانی از فناوری‌های جدید از جمله وب، محاسبات ابری و دستگاه‌های موبایل را اضافه کرده است.

انواع نسخه‌های SQL Server چیست؟ راهنمای انتخاب نسخه مناسب 

منظور از ویژگی امنیتی پایگاه داده SQL Server چیست؟

مایکروسافت SQL Server از همان ابتدا فهمیده بود برای جلب اعتماد کاربران و مراقبت از گنجینه داده‌هایشان، باید سنگ تمام بگذارد. به لطف پیشرفت‌های خیره‌کننده در نسخه‌های اخیر، SQL Server امروز به یک دیتابیس غیرقابل نفوذ تبدیل شده که خیالتان را از بابت امنیت راحت می‌کند. از جمله ویژگی‌های امنیتی پیشرفته در همه نسخه‌های دیتابیس SQL Server شامل موارد زیر است:

• رمزگذاری همیشه فعال (Always Encrypted): با این فناوری کاربران می‌توانند بدون نیاز به رمزگشایی، اطلاعات رمزگذاری‌شده را به‌روزرسانی کنند. این یعنی دسترسی سریع و امن به داده‌های حساس حتی در شرایط پیچیده.
• امنیت در سطح ردیف (Row-Level Security): کنترل دسترسی به اطلاعات را در سطح تک‌تک ردیف‌های جدول‌های پایگاه داده در دست بگیرید. با این قابلیت می‌توانید تعیین کنید کدام کاربر به چه بخش‌هایی از داده‌ها دسترسی داشته باشد.
• پوشش پویای داده‌ها (Dynamic Data Masking): اطلاعات حساس به‌صورت خودکار از دید کاربرانی که مجوز دسترسی کامل ندارند، پنهان می‌شوند. این ویژگی برای محافظت از حریم خصوصی و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی بسیار ارزشمند است.
• رمزگذاری شفاف داده‌ها (Transparent Data Encryption): از فایل‌های داده در پایگاه‌های داده محافظت می‌کند.
• حسابرسی دقیق (Fine-Grained Auditing): اطلاعات دقیقی در مورد نحوه استفاده از پایگاه‌های داده جمع‌آوری می‌کند تا گزارش‌دهی به‌آسانی انجام شود.
• پروتکل TLS: ارتباطات بین کلاینت‌های SQL Server و سرورهای پایگاه داده را ایمن می‌سازد.

جمع‌بندی

SQL Server چیست؟ یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای قدرتمند و انعطاف‌پذیر است که برای طیف گسترده‌ای از کاربردها مناسب است. در این مقاله از آموزش برنامه‌نویسی بلاگ پارس پک، به‌طور کامل به بررسی این غول فناوری پرداختیم و مزایا و معایب آن را بررسی کردیم. درصورتی‌که سوالی در این زمینه دارید، نظراتتان را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

SQL Server .۱ چیست؟

SQL Server نرم‌افزاری است که برای مدیریت پایگاه داده‌ها طراحی شده است. پایگاه داده یک مجموعه سازمان‌یافته از داده‌ها است که برای اهداف خاص استفاده می‌شود. SQL Server به شما امکان می‌دهد تا داده‌ها را در پایگاه داده خود ذخیره، بازیابی، مدیریت و به اشتراک بگذارید.

۲. الزامات سیستم برای استفاده از SQL Server چیست؟

الزامات سیستم برای SQL Server عبارت‌اند از:

• پردازنده: حداقل Intel Core i5 یا AMD Ryzen ۵
• حافظه: حداقل ۱۶ گیگابایت
• فضای ذخیره‌سازی: حداقل ۳۰ گیگابایت
• سیستم‌عامل: Windows ۱۰ یا Windows Server ۲۰۱۹

۳. تفاوت بین SQL Server و MySQL چیست؟

SQL Server و MySQL هر دو سیستم‌های مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای هستند. با این حال SQL Server یک سیستم تجاری است که از ویژگی‌های پیشرفته مانند پردازش تحلیلی آنلاین (OLAP) و پردازش تراکنش‌های آنلاین (OLTP) پشتیبانی می‌کند. MySQL یک سیستم متن‌باز است که برای استفاده‌های شخصی و آموزشی مناسب است.

۴. چگونه می‌توانم داده‌ها را از پایگاه داده SQL Server به یک پایگاه داده دیگر منتقل کنم؟

برای انتقال داده‌ها از یک پایگاه داده SQL Server به یک پایگاه داده دیگر، می‌توانید از یک ابزار انتقال داده مانند Microsoft SQL Server Integration Services (SSIS) استفاده کنید. همچنین می‌توانید از یک ابزار شخص ثالث مانند SQL Server Migration Assistant استفاده کنید.