آپاچی چیست؟ مرور مفصلی بر وبسرور آپاچی
در این مقاله میخوانید
نرم‌افزار آپاچی نرم‌افزار پرکاربرد، متن‌باز و رایگانی است که در سازگاری با دیگر اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها توانایی بسیاری دارد. تا‌کنون، ۴۰درصد از تمامی وب‌سایت‌های جهان با آپاچی راه‌اندازی شده‌اند. نام کامل آپاچی Apache HTTP Server است و Apache Software Foundation آن را پشتیبانی میکند.
اگر می‌خواهید درباره راه‌اندازی وب‌سایت‌ها بیشتر بدانید، بهتر است با نرم‌افزار Apache آشنا شوید. مقاله حاضر درباره آپاچی، وبسرور، نحوه کارکرد آپاچی و مقایسه آن با دیگر وب‌سرورهاست. پس با ما همراه باشید تا پاسخ پرسش‌های خود درباره این وبسرور را پیدا کنید.
معرفی اجمالی نرم‌افزار آپاچی
همان‌طور‌که در مقدمه اشاره کردیم، آپاچی نرم‌افزاری کاملاً رایگان است که به راه‌اندازی وب‌سایت‌ها کمک میکند. متن‌بازبودن این برنامه باعث شده است تا تمامی برنامه‌نویسان وب‌سایت‌های CMS به‌راحتی بتوانند به آن دسترسی داشته باشند و از آن استفاده کنند.
نرم‌افزار آپاچی یکی از وب‌سرورهای قدیمی به‌حساب می‌آید که بسیار ایمن است و اولین نسخه آن در سال ۱۹۹۵ ارائه شد. این برنامه بر‌پایه سیستم‌عامل لینوکس طراحی شده است و شما می‌توانید آن را روی سرورهای لینوکسی نصب و اجرا کنید. با استفاده از آپاچی، دیگر نیازی نیست نگران ترافیک سنگین وب‌سایت باشید؛ زیرا این نرم‌افزار می‌تواند با کمترین میزان پیکربندی، حجم ترافیک وب‌سایتتان را مدیریت کند.
با وب سرور آپاچی کاربران و سرور می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. آپاچی فرزند باهوش سرور است که داده‌های سرور را در خود ذخیره میکند و وقتی کاربران محتوایی درخواست کنند، پاسخ مناسبی را به‌سرعت به آنها ارائه میدهد. از آپاچی می‌توانید در سیستم‌عامل‌های گوناگون برای مدیریت انواع وب‌اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های کوچک تا بزرگ استفاده کنید.
وبسرور را بهتر بشناسید
تمامی سرورها مانند سرور فایل‌ها (File Server)، سرورهای پست الکترونیکی (Mail Server)، سرورهای پایگاه داده (Database Servers) و وب‌سرورها از نرمافزارهای سرور متفاوتی استفاده می‌کنند. این نرم‌افزارها ازطریق سرور فیزیکی به فایلهای ذخیره‌شده خود دسترسی پیدا می‌کنند؛ اما می‌توانند از آنها برای اهداف متفاوتی استفاده کنند.
کاری که وبسرور برایتان انجام میدهد، این است که وب‌سایت‌ها را در بستر اینترنت قرار میدهد. وبسرور این کار را در قالب یک واسطه میان شما و سرور انجام میدهد. به‌عبارت‌دیگر، محتوای موردنیاز کاربر را از سرور می‌گیرد و آن را به وب میدهد.
آموزش کامل و تصویری نصب وبسرور آپاچی در لینوکس را در مقاله‌ی زیر بخوانید.
چالش وب‌سرورها
قطعاً برای شما هم پیش آمده است که در یک وب‌سایت هم‌زمان چندین صفحه را باز کنید و مقاله‌های مختلف را بخوانید یا از خدمات آن وب‌سایت استفاده کنید. قطعاً به‌غیر از شما افراد دیگری نیز هستند که هم‌زمان از آن وب‌سایت استفاده کنند. این موضوع دقیقاً همان چالشی است که وب‌سرورها با آن سرو‌کار دارند؛ زیرا به‌خوبی باید به درخواست‌های مختلف کاربران جواب و نیازهایشان را به آنها نشان دهند.
با استفاده از وب‌سرورها، دیگر نیازی نیست نگران پردازش زبان‌های مختلف برنامهنویسی باشید؛ زیرا زبان‌های مختلف مانند PHP و Python و Java را به‌خوبی پشتیبانی میکند. وبسرور برای آنکه بتواند نقش واسط میان مشتری و سرور را به‌درستی ایفا کند، فایل‌ها را به فایل استاتیک HTML تبدیل میکند و دراختیار کاربر قرار میدهد.
5 نکته برای شناخت بهتر نحوه عملکرد وبسرور آپاچی
- با تمام توضیحات گفته‌شده، حواستان باشد که گیج نشوید! وبسرور سرور فیزیکی نیست؛ بلکه نرم‌افزاری است که روی سرور نصب و اجرا میشود.
- وظیفه اصلی وبسرور آن است که ارتباط میان کاربران مرورگرهای مختلف مانند Firefox و Google Chrome و Safari را با سرور برقرار سازد و فایلهای موردنیازشان را به آنان بدهد. به این ویژگی ساختار Client-Server گفته میشود.
- آپاچی با تمامی نرم‌افزارها از ویندوز تا یونیکس (Unix) سازگاری دارد.
- ویژگی متن‌بازبودن نرم‌افزار آپاچی به شما امکان میدهد تا نرم‌افزار را مطابق با نیازهایتان شخصی‌سازی کنید. این همان دلیلی است که باعث محبوبیت آپاچی در میان توسعه‌دهندگان وب شده است.
- آپاچی ماژول‌های بسیار متنوعی برای امنیت، ذخیره‌سازی، احراز هویت، رمز‌عبور، بازنویسی URL و… دراختیار کاربران قرار میدهد. همچنین، به شما اجازه میدهد تا ازطریق آپاچی فایلهای خود را بهصورت htaccess. تنظیم کنید.
برای آنکه نحوه عملکرد این نرم‌افزار را بهتر درک کنید، مثالی برایتان می‌زنیم. تصور کنید وارد وب‌سایت پارس پک شده‌اید و می‌خواهید صفحه «درباره ما» را مطالعه کنید. مرورگر درخواستتان را به سرور پارس پک ارسال میکند و در این‌جا کاری که آپاچی انجام میدهد، آن است که فایل درخواستی‌تان (یعنی تمام اطلاعات شامل نوشته، عکس و…) را به شما نشان میدهد.
ارتباط میان کاربر و سرور شما را آپاچی ازطریق پروتکل HTTP برقرار میکند تا امنیت کاربر و سرورتان به‌خوبی حفظ شود.
برای آموزش کامل و تصویری نصب آپاچی در ویندوز مقاله‌ی زیر را بخوانید.
مقایسه نرم‌افزار آپاچی با دیگر وب‌سرورها
آپاچی وب‌سروری محبوب به‌حساب می‌آید؛ اما وب‌سرورهای دیگری نیز وجود دارند که می‌توان از آنها بهعنوان جایگزینی برای این وبسرور استفاده کرد. در‌ادامه، این وب‌سرورها را با آپاچی مقایسه می‌کنیم.
1. مقایسه آپاچی با NGINX
وبسرور NGINX را Engine-x تلفظ می‌کنند. این وبسرور مانند آپاچی نرم‌افزاری رایگان و متن‌باز است. NGINX از نرم‌افزار آپاچی جدیدتر است و اولین نسخه آن در سال ۲۰۰۴ روانه بازار شد. برخی از وب‌سرورها نمی‌توانند هم‌زمان ۱۰هزار ارتباط را مدیریت کنند و به درخواست‌ها پاسخ دهند؛ اما یکی از ویژگی‌های بارز NGINX این است که برای رفع همین مشکل (ck10) ارائه شده است. تفاوت‌های اصلی آپاچی با NGINX عبارت‌اند از:
1. ساختار مبتنی‌بر موضوع (Thread-Based) آپاچی ممکن است برای کاربرانی مشکل‌ساز شود که وب‌سایتشان ترافیک زیادی دارد؛ اما NGINX با ویژگی ck10 این مشکل را به‌خوبی حل کرده است.
2. Nginx به‌دلیل داشتن ساختار رویدادمحور (Event-Driven) برای هر درخواست فرایند جدیدی تولید نمی‌کند و درخواست‌ها را در یک رشته اجرا میکند. این تک‌رشته فرایندی اصلی است که فرایندهای کوچک‌تر را مدیریت میکند تا پردازش اصلی درخواست‌ها انجام شود. این ساختار رویدادمحور نکته مثبتی در Nginx محسوب میشود؛ زیرا درخواست‌ها به‌طور کارآمد میان فرایندهای کوچک‌تر تقسیم می‌شوند تا به مقیاس‌پذیری بهتری در صرف منابع منجر شوند.
3. برای مدیریت وب‌سایت‌های دارای ترافیک زیاد، Nginx می‌تواند انتخاب ایدئالی باشد؛ چراکه این کار را با حداقل منابع انجام میدهد. وب‌سایت‌هایی با ترافیک بسیار زیاد مانند Netflix ،Hulu ،Pinterest و Airbnb از این وبسرور استفاده می‌کنند.
4. برای پخش‌کننده‌های کوچک و متوسط مثل پیکربندی ساده و ماژول‌ها و محیط کاربری آسان، آپاچی از Nginx مزیت‌های بیشتری دارد.
2. مقایسه آپاچی با Tomcat
Tomcat وب‌سروری بسیار محبوب به‌شمار می‌آید که خودِ نرم‌افزار آپاچی آن را توسعه داده است. نام کامل این وبسرور Apache Tomcat و مانند آپاچی سرور HTTP است. کارکرد اصلی Tomcat این است که بهعنوان جایگزین وب‌سایت‌های Static، برنامه‌های جاوا را اجرا میکند. Tomcat قابلیت اجرای ویژگی‌های متفاوت جاوا مانند Java Servlet ،JavaServer Pages (JSP) ،Java EL و WebSocket را دارد. برخی از تفاوت‌های Tomcat با Apache ازاین‌قرارند:
1. Tomcat به‌طور ویژه برای محتوای وب پویا (Dynamic Web Content) طراحی شده است تا بتواند برنامه‌های جاوا را اجرا کند؛ اما آپاچی برای اهداف سرور HTTP طراحی شده است. باوجوداین، به‌یاد بسپارید که می‌توانید برای زبان‌های مختلف برنامهنویسی (PHP، پایتون، پرل و…) با ماژول‌های مناسب (mod_php ،mod_python ،mod_perl و…) از آپاچی استفاده کنید.
2. این ویژگی توانایی Tomcat در اجرای صفحات استاتیک را نقض نمی‌کند و صرفاً درمقایسه‌با وبسرور آپاچی قابلیت‌های کمتری دارد. اگر بخواهیم برایتان مثالی بزنیم تا این موضوع را بهتر بتوانید درک کنید، باید بگوییم که ماشین مجازی جاوا و کتابخانه‌های آن در بسیاری از وب‌سایت‌ها به بارگذاری مجدد نیازی ندارند؛ اما Tomcat این کار را انجام میدهد.
3. Tomcat درمقایسه‌با دیگر وب‌سرورها قابلیت شخصی‌سازی کمتری دارد. اگر می‌خواهید وردپرس را اجرا کنید، بهترین انتخاب برایتان آپاچی یا NGINX می‌تواند باشد که سروری HTTP است.
وبسرور آپاچی چه مزایا و معایبی دارد؟
برای راه‌اندازی وب‌سایتی پایدار و پلتفرمی کاربردی، وبسرور آپاچی یکی از گزینه‌های برترست؛ اما این وبسرور نیز مانند دیگر وب‌سرورها معایب و مزایای خود را دارد که بهتر است آنها را بشناسید.
مزایا
- برای اهداف تجاری نیز این وبسرور رایگان و متن‌باز است.
- بسیار ایمن و پایدار است.
- به‌طور منظم به‌روز‌رسانی میشود.
- به‌دلیل داشتن ساختار ماژول‌محور بسیار منعطف و تغییرپذیر است.
- رابط کاربری بسیار ساده و کاربرپسندی دارد.
- برای هر دو سرور ویندوز و یونیکس (Unix) کاربرد دارد یا به‌اصطلاح کراس‌پلتفرم است.
- برای راه‌اندازی و اجرای وب‌سایت‌های وردپرسی به تنظیمات خاصی احتیاج ندارد.
- جامعه بزرگ و پشتیبانی بی‌نقصی دارد که باعث میشود دغدغه مواجه با مشکل را نداشته باشید.
معایب
- عملکرد این نرم‌افزار در مواجهه با وب‌سایت‌های دارای ترافیک زیاد دچار اختلال میشود.
- در استفاده از گزینه‌های پیکربندی، افراط به‌خرج ندهید؛ زیرا ممکن است به امنیت وبسرور آپاچی آسیب وارد کند.
جمع‌بندی
وبسرور آپاچی ازجمله وب‌سرورهای محبوبی است که به شما کمک میکند بدون دانش فنی و دردسرهای بیش‌از‌حد، وب‌سایتی امن داشته باشید. آپاچی درخواست‌های وارد‌شده به مرورگر وب را دریافت میکند و دستورهایی که به زبان برنامهنویسی نوشته شده است، به صفحات وب تبدیل میکند تا کاربر بتواند نتیجه درخواست خود را مشاهده کند.
برای آنکه وب‌سایت وردپرسی خود را روی سرور آپاچی نصب کنید، نیازی نیست تنظیمات خاصی انجام دهید. یکی از دلایل محبوبیت این وبسرور همین است که با بسیاری از سیستم‌های مدیریت محتوا (Joomla, Drupal و…)، فریم‌ورک‌ها (Django, Laravel و…) و زبان‌های برنامهنویسی سازگاری دارد. همچنین، اگر از پلتفرم‌های هاستینگ مانند VPS یا هاست اشتراکی استفاده می‌کنید، آپاچی گزینه‌ای ایدئال برایتان به‌حساب می‌آید.
سؤالات متداول
1. وبسرور آپاچی چه کاربردهایی دارد؟
این وبسرور درخواست کاربران اینترنتی را دریافت میکند و اطلاعات موردنیازشان را بهصورت فایلهای متنی، عکسی و… در صفحات وب به آنها نشان میدهد. برای استفاده از آپاچی، نرمافزارهای وب و کدهای بسیاری طراحی شده است.
2. آیا وبسرور آپاچی امن است؟
آپاچی بهگونهای طراحی شده است که بسیار امن و پایدار باشد؛ اما این امنیت به نحوه پیکربندی آن هنگام نصب بستگی دارد.
3. چرا زبان برنامهنویسی PHP به وبسرور آپاچی احتیاج دارد؟
زبان PHP از سرور آپاچی بهعنوان سرور اصلی استفاده میکند. کد PHP روی سرور اجرا میشود و با پایگاه داده MySQL در ارتباط است. سپس، آپاچی اطلاعات را به مرورگر ارسال میکند تا صفحه وب به کاربر نهایی نشان داده شود.