رایانش ابری بدون سرور (Serverless Computing) چیست؟

محاسبات بدون سرور (Serverless Computing) این روزها تبدیل به یکی از داغ‌ترین موضوعات دنیای فناوری و توسعه نرم‌افزار شده‌است. محاسبات ابری سرورلس در حال تغییر نحوه کارکرد کسب‌وکارها، استارتاپ‌ها و حتی شرکت‌های بزرگ هستند. این مدل به شما امکان می‌دهد تا تنها روی کد و ویژگی‌های نرم‌افزاری خود تمرکز کنید، بدون اینکه دغدغه سرورها و زیرساخت‌ها شما را اذیت کند! آمازون (َAmazon)، گوگل (Google)، مایکروسافت (Microsoft) و بسیاری دیگر از غول‌های فناوری این روش را به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از استراتژی‌های خود پذیرفته‌اند. در این مقاله از بخش آموزش سرویس‌های میزبانی، قصد داریم با دنیای Serverless آشنا شویم. در نهایت می‌بینیم چگونه می‌توان از این فناوری برای بهبود فرایندهای کاری بهره‌ ببریم.

مفهوم رایانش ابری بدون سرور چیست؟

محاسبه بدون سرور یا Serverless Computing مدل جدیدی از ارائه خدمات در فضای رایانش ابری (Cloud Computing) است. این مدل نیازی به مدیریت و نگهداری سرورهای فیزیکی و نرم‌افزاری ندارد. در واقع توسعه‌دهندگان در این روش فقط به اجرای کدهای خود می‌پردازند، بدون اینکه نگران زیرساخت‌های مورد نیاز برای اجرا باشند!
در محاسبات بدون سرور، تمام مسئولیت‌های مربوط به مدیریت سرورها و منابع سخت‌افزاری، به سرویس‌دهندگان ابری مثل AWS Lambda، Azure Functions یا Google Cloud Functions واگذار می‌شود. این سرویس‌دهندگان منابع موردنیاز را به صورت خودکار مدیریت می‌کنند.
شرکتی را در نظر بگیرید که در حال توسعه یک اپلیکیشن موبایل است. بنابراین نیاز به پردازش و ذخیره‌سازی حجم زیادی از داده‌ها دارد. اگر این شرکت از محاسبات بدون سرور استفاده کند، می‌تواند از AWS Lambda یا Google Cloud Functions را برای اجرای توابع خاص انتخاب کند. این خدمات ابری، تمام فرایندها را به صورت خودکار انجام می‌دهند.
در واقع، Serverless Computing به معنای اجرای کد بدون سرور است. شما می‌توانید کد مورد نظرتان را بنویسید تا سرویس ابری آن را به طور خودکار اجرا کند.

تاریخچه خدمات بدون سرور

تا قبل از سال ۲۰۱۴ اگر یک تیم نرم‌افزاری می‌خواست یک سرویس وب بسازد، مجبور بود که منابع سخت‌افزاری و سرورها را مدیریت کند. در حقیقت، بخش زیادی از زمان و منابع به مدیریت و نگهداری این سرورها اختصاص داشت، نه به توسعه و نوآوری. تا اینکه AWS Lambda معرفی شد و تمام این مشکلات را حل کرد.
آمازون با معرفی AWS Lambda انقلابی در دنیای رایانش ابری ایجاد کرد. AWS Lambda یکی از نخستین سرویس‌های محاسباتی بدون سرور بود. این سرویس به توسعه‌دهندگان امکان اجرای کدها بدون نیاز به مدیریت سرور را ارائه داد. پس از موفقیت AWS Lambda، دیگر غول‌های تکنولوژی هم شروع به معرفی سرویس‌های مشابه کردند. به‌عنوان مثال، Microsoft Azure در سال ۲۰۱۶ با معرفی Azure Functions وارد عرصه خدمات بدون سرور شد. پس از آن، Google Cloud نیز در همین سال سرویس Cloud Functions خود را ارائه داد. ارائه مدل‌های متنوع و آموزش Serverless Computing تا امروز نیز ادامه دارد. استارتاپ‌ها و تیم‌های توسعه نرم‌افزار از این مدل برای کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت توسعه استفاده می‌کنند.

کاربردهای محاسبات بدون سرور

اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم، محاسبات بدون سرور (Serverless Computing) نیروی محرکه‌ای در پس‌زمینه‌ی بسیاری از فناوری‌های مدرن است. از پردازش داده‌های اینترنت اشیا (IoT) گرفته تا ساخت APIهای مقیاس‌پذیر، این تکنولوژی به ابزاری کارآمد و کاربردی در دنیای توسعه نرم‌افزار تبدیل شده‌است. بیایید بررسی کنیم چگونه معماری بدون سرور به تحول صنایع مختلف کمک می‌کند؟

محاسبات مبتنی بر رویداد (Event-driven Computing)

رویدادهایی مانند کلیک‌ بر روی لینک‌های موجود در یک وب‌سایت یا حتی عملیات‌های پیچیده‌تر، بخش عمده‌ای از زندگی دیجیتال ما را تشکیل می‌دهند. محاسبه بدون سرور این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به مدیریت سرور، کدهایی را در پاسخ به رویدادها اجرا کنیم. مثلا اگر کاربر در سایت ثبت‌نام کند، یک تابع خاص برای ارسال ایمیل تایید فعال می‌شود.

پردازش داده‌های اینترنت اشیا (IoT)

محاسبات بدون سرور برای پردازش داده‌های اینترنت اشیا (IoT) بسیار کاربردی هستند. هنگامی که حجم داده‌های دریافتی از دستگاه‌های مختلف زیاد باشد، استفاده از Serverless Computing می‌تواند به بهینه سازی منابع مصرفی کمک کند. به‌طور مثال، در یک سیستم نظارت هوشمند خانگی، داده‌های سنسورها (مثل دما یا رطوبت) به‌طور مداوم به سیستم ارسال می‌شود. محاسبات ابری سرورلس، بدون نیاز به سرور اختصاصی، پردازش خودکار این داده‌ها را انجام می‌دهند.

اجرای دستورات بک‌اند (Back-end) برای نرم‌افزارهای موبایل و وب

یکی از کاربردهای پرطرفدار سرورلس، استفاده در بک‌اند نرم‌افزارهای موبایل و وب است. زمانی که یک کاربر از اپلیکیشن موبایل یا وب‌سایت شما استفاده می‌کند، ممکن است درخواست‌هایی برای انجام عملیات‌های مختلف (مانند ذخیره‌سازی داده‌ها یا ارسال پیام) ارسال شود. با سرورلس می‌توان بدون مدیریت و راه‌اندازی سرورهای مختلف، این درخواست‌ها را پردازش کرد. این روش به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا روی توسعه ویژگی‌های جدید تمرکز کرده و از دغدغه‌های مدیریتی بک‌اند خلاص شوند.

فرایندهای پس‌زمینه با حجم بالا

تصور کنید قرار است فرایندی سنگین، مانند پردازش تعداد زیادی تصویر در پس‌زمینه اجرا کنید. در این شرایط، محاسبات بدون سرور می‌تواند به طور خودکار امکان مقیاس‌پذیر بودن اطلاعات را فراهم کرده و منابع مورد نیاز را تنها به میزان موردنیازتان به آن عملیات اختصاص دهد. اگر در حال اجرای پلتفرم اشتراک ویدئو هستید که نیاز به پردازش ویدئوهای مختلف دارد، AWS Lambda به‌طور خودکار و بر اساس حجم بار، منابع را افزایش یا کاهش می‌دهد.

پشتیبانی از میکروسرویس‌ها (Microservices)

همانطور که می‌دانید، میکروسرویس یک روش برای طراحی اپلیکیشن‌ها است که آن‌ها را به بخش‌های کوچک و مستقل تقسیم می‌کند. هر بخش مسئول یک وظیفه خاص است و می‌تواند به‌طور جداگانه اجرا شود. به‌عنوان مثال، در یک اپلیکیشن خرید آنلاین، وجود بخش‌هایی مانند مدیریت محصولات، پرداخت و پیگیری سفارش‌ها ضروری است. اگر این اپلیکیشن به صورت میکروسرویس طراحی شود، هر کدام از بخش‌های نام برده شده، به‌طور مستقل عمل می‌کنند و می‌توانند به‌راحتی به‌روزرسانی شوند.

محاسبه ابری بدون سرور، در استفاده از میکروسرویس‌ها نقش مهمی دارد. چون این روش به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند که بدون نگرانی از مدیریت و راه‌اندازی سرورها، فقط بر روی کدنویسی برنامه تمرکز کنند. یعنی به محض ارسال درخواست کاربر، میکروسرویس مربوط به آن درخواست به صورت مستقل و بدون نیاز به داشتن سرور فعال، عملیات را اجرا می‌کند.

ساخت RESTful API

وقتی شما از یک اپلیکیشن موبایل برای بررسی وضعیت هوا استفاده می‌کنید، آن اپلیکیشن از یک RESTful API برای ارسال درخواست به سرور هواشناسی و دریافت اطلاعات استفاده می‌کند. در اینجا، رایانش ابری بدون سرور (Serverless Computing) به شما کمک می‌کند که بدون نیاز به مدیریت سرور، کد API خود را در محیط ابری مانند AWS Lambda اجرا کنید. این کار باعث می‌شود تا زمانی که API شما نیاز به پردازش دارد، فقط منابع مورد نیاز به طور موقت مصرف شوند و هزینه‌های نگهداری سرور کاهش یابد. این روش مقیاس‌پذیر است و می‌توانید در هر لحظه و بدون نگرانی از افزایش بار سرور، تعداد درخواست‌های بیشتری را پردازش کنید.

ادیت ویدئو و تصویر

یکی دیگر از کاربردهای جالب و پرکاربرد محاسبات بدون سرور، پردازش و ادیت ویدئو و تصویر است. فرض کنید اپلیکیشنی برای ادیت ویدئو دارید. با استفاده از محاسبات ابری بدون سرور، پردازش ویدئوها بدون دردسر و کاملا خودکار صورت می‌گیرد.

نوشتن برنامه‌های چندزبانه

بسیاری از برنامه‌ها باید قابلیت پشتیبانی از چندین زبان (multilingual) را داشته باشند. با استفاده از سرورلس، می‌توان برنامه‌های چندزبانه ساخت که منابع مورد نیاز را با توجه به درخواست‌ها تخصیص دهند. این قابلیت در اپلیکیشن‌های بین‌المللی و وب‌سایت‌هایی که نیاز به پردازش داده‌ها به زبان‌های مختلف دارند، بسیار مفید است.

محاسبات بدون سرور برای APIها

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در دنیای توسعه نرم‌افزار، ساخت و نگهداری APIهای مقیاس‌پذیر است. محاسبات بدون سرور (Serverless Computing) در این مورد از اهمیت بالایی برخوردارند. با سرورلس و نوآوری آن تنها در زمان نیاز به پردازش درخواست‌ها، منابع مورد نیاز را مصرف می‌کنید. هزینه‌های محاسبات بدون سرور به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. زیرا محاسبه پرداخت شما تنها به ازای درخواست‌های ورودی و خروجی خواهد بود.
تصور کنید یک API برای یک اپلیکیشن موبایل توسعه داده‌اید. ممکن است در برخی ساعات روز درخواست‌ها زیاد و در برخی ساعات کم باشند. با قابلیت مقیاس‌پذیری بدون سرور، به این API در زمان‌های شلوغ، منابع بیشتری تخصیص یافته و در ساعات کم ترافیک، منابع کاهش می‌یابند.

محاسبات بدون سرور برای ذخیره‌سازی

یکی دیگر از فواید محاسبات بدون سرور، استفاده از سیستم‌های ذخیره‌سازی است. در سیستم‌های سنتی، شما باید سروری اختصاصی برای ذخیره‌سازی اطلاعات راه‌اندازی کنید. راه‌اندازی سرور علاوه بر مسئولت‌های فراوان، هزینه زیادی هم دارد. اما در دنیای محاسبات بدون سرور، همه چیز متفاوت است. این مدل را به عنوان Pay-as-you-go (پرداخت بر اساس مصرف) می‌شناسند. در این مدل، وقتی داده‌ها ذخیره می‌شوند، سرویس ابری مسئول ذخیره، نگهداری و تامین امنیت آن‌ها است.

محاسبات بدون سرور برای سیستم‌های ناهمزمان

در بسیاری از سیستم‌ها، درخواست‌ها به‌صورت ناهمزمان (Asynchronous) ثبت می‌شوند. این یعنی فرایندها به‌طور همزمان شروع نمی‌شوند. در نتیجه ممکن است در طول زمان، به‌صورت جداگانه و با فواصل زمانی مختلف تکمیل شوند. در چنین شرایطی، استفاده ابزارهای بدون سرور (Serverless Tools) بسیار مفید است.
همانطور که می‌دانید، در اپلیکیشن‌های پیام‌رسان، کاربران پیام‌های صوتی، تصویری یا متنی را به یکدیگر ارسال می‌کنند. سیستم باید این درخواست‌ها را به‌صورت جداگانه و در زمان‌های مختلف پردازش کند. اینجا می‌توانید بدون آن‌که نیاز به مدیریت و نظارت مداوم بر سرور داشته باشید، از Serverless Computing Azure برای پردازش داده‌ها و انجام اقدامات موردنیاز کمک بگیرید.

نحوه عملکرد بدون سرور

در معماری Serverless، برخلاف سیستم‌های سنتی، نیازی به نگرانی در مورد مدیریت و نگهداری سرورها نیست. همانطور که گفتیم در این سیستم، توسعه‌دهندگان فقط کد خود را نوشته و به پلتفرم ابری (Cloud Platform) می‌سپارند. مدیریت سرور در cloud به طور خودکار منابع لازم برای اجرای کد را بر اساس ترافیک و درخواست‌ها طبقه‌بندی می‌کند. این ویژگی، زمان بیشتری را جهت تمرکز بر سایر فعالیت‌های نظارتی برایتان فراهم می‌کند.
فرض کنید شما یک API برای بررسی وضعیت آب‌وهوا طراحی کرده‌اید. به جای اینکه نگران خرید و نگهداری سرور باشید، می‌توانید از پلتفرم‌های سرورلس (Serverless Platforms) مثل AWS Lambda یا Google Cloud Functions استفاده کنید. این معماری های نوین در cloud، درخواست‌ها را به صورت خودکار پردازش کرده و منابع لازم را بر اساس تقاضا مقیاس‌بندی می‌کند.

FaaS) Function-as-a-Service)

مدل FaaS چیست؟ به زبان ساده یکی از مدل‌های اصلی در معماری سرورلس که به شما امکان می‌دهد تنها یک تابع یا بخشی از کد را بدون نیاز به سرور یا منابع زیرساختی اجرا کنید. در این مدل، شما به طور مشخص فقط برای زمان اجرا و مصرف منابع هزینه می‌پردازید، نه برای هزینه‌های ثابت مانند سرورها.
فرض کنید یک درخواست API برای ارسال ایمیل به کاربر دریافت می‌کنید. به جای نگهداری یک سرور فعال، تنها تابع ارسال ایمیل را به پلتفرم سرورلس (Serverless Platforms) می‌دهید. این پلتفرم تنها هنگام دریافت درخواست فعال می‌شود.

BaaS) Backend-as-a-Service)

BaaS مدل رایج دیگری از کاربردهای Serverless Computing است. این مدل خدمات مختلفی را مانند پایگاه داده‌ها، احراز هویت، ذخیره‌سازی و پردازش داده‌ها ارائه می‌دهد. در BaaS، شما دیگر نیازی به نوشتن کد برای زیرساخت‌های اصلی ندارید. بلکه می‌توانید تنها با استفاده از APIهای موجود، کارکردهای مختلف بک‌اند را در برنامه خود پیاده‌سازی کنید.
خدماتی مانند Firebase از Google یکی از نمونه‌های خوب BaaS اند که تمام زیرساخت‌های سرور، ذخیره‌سازی، و احراز هویت را مدیریت می‌کنند. در نتیجه شما فقط باید به رابط‌های کاربری(UI/UX) و سایر ویژگی‌های اپلیکیشن بپردازید.

رایانش ابری بدون سرور در کدام بک‌اند سرویس‌ها کاربرد دارد؟

محاسبات بدون سرور به‌طور ویژه برای نیازهای مختلف در دنیای توسعه نرم‌افزار طراحی شده‌اند. در ادامه برخی از مهم‌ترین بک‌اند (Back-end) سرویس‌هایی که می‌توانند با این معماری هماهنگ شوند اشاره را معرفی می‌کنیم:

API Gateway بدون سرور

این سرویس به شما کمک می‌کند که درخواست‌های API خود را بدون نیاز به مدیریت سرور دریافت و پردازش کنید. در واقع، API Gateway بدون سرور به‌طور خودکار ترافیک ورودی را مدیریت کرده و درخواست‌های مختلف را به توابع مختلف هدایت می‌کند. این ابزار برای ایجاد APIهای مقیاس‌پذیر و مدیریت درخواست‌ها بدون نگرانی از مسائل مربوط به مقیاس‌پذیری و هزینه‌های زیرساختی عالی است.

خدمات ذخیره‌سازی بدون سرور (Serverless Storage Services)

یکی دیگر از ابزارهای توسعه سرورلس، ذخیره‌سازی بدون سرور است. در این مدل، شما فقط برای داده‌های ذخیره و مصرف شده، هزینه می‌پردازید. به عبارت دیگر، نیازی به خرید سرور یا مدیریت فضای ذخیره‌سازی نیست. این سرویس‌ها از مقیاس‌پذیری خودکار (Automatic scalability) و انعطاف‌پذیری بالایی برخوردارند.

خدمات پیام‌رسانی بدون سرور

در پلتفرم‌های سرورلس، انتقال پیام‌ها و اطلاعات بین اجزای مختلف سیستم به طور مؤثر و بدون نیاز به سرورهای اختصاصی انجام می‌شود. این خدمات معمولاً از پردازش و ارسال پیام‌های ایمن و مقیاس‌پذیر پشتیبانی می‌کنند و شما فقط برای پردازش واقعی داده‌ها هزینه می‌پردازید.

اتوماسیون و مدیریت کارهای پس‌زمینه (Serverless Workflow Automation)

با استفاده از تکنولوژی های بدون سرور، می‌توان فرایندهای پیچیده و زمان‌بر را به‌طور خودکار اجرا کرد. به این ترتیب، اتوماسیون‌هایی مثل پردازش‌های زمان‌بندی‌شده یا اجرای وظایف پس‌زمینه، بدون دخالت مستقیم توسعه‌دهنده صورت میگیرند.

خدمات احراز هویت و مجوز (Serverless Authentication and Authorization)

این سرویس‌ها فرآیندهای پیچیده احراز هویت (Authentication) و مجوز (Authorization) را به‌طور خودکار و بدون نیاز به مدیریت سرور انجام می‌دهند. سرویس های بدون سرور، کاربر برای استفاده از سرویس‌های مختلف باید ابتدا احراز هویت شود. سپس دسترسی‌ها و مجوزهای لازم برای انجام عملیات‌های خاص را دریافت کند.

پردازش داده‌ها و آنالیز بدون سرور (Serverless Data Processing and Analytics)

پردازش داده‌های حجیم و انجام آنالیزهای پیچیده به‌طور معمول نیاز به منابع زیادی دارد. اما در معماری سرورلس، از ابزارهایی استفاده می‌کنید که به‌طور خودکار و مقیاس‌پذیر این پردازش‌ها را انجام می‌دهند. بدون اینکه به منابع سخت‌افزاری ثابت نیاز داشته باشند.

خدمات مدیریت وقایع (Event-Driven Services)

با استقرار برنامه بدون سرور، سیستم‌ها و برنامه‌ها به‌طور خودکار بر اساس رویدادهایی که در سیستم به وقوع می‌پیوندند واکنش نشان می‌دهند. این سرویس‌ها به طور ویژه برای برنامه‌های کاربردی که وابسته به واکنش سریع‌اند؛ اهمیت بالایی دارند.

چرا بهتر است از مدل بدون سرور استفاده کنیم؟

رایانش ابری بدون سرور (Serverless Computing) به سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای توسعه‌دهندگان است. مزایای استفاده از این مدل بسیار بیش از چیزی است در نگاه اول به نظر می‌رسد. البته در نظر گرفتن چالش های سرورلس هم برای استفاده از آن ضروری است. در ادامه مزایا و معایب استفاده از مدل سرورلس را بررسی می‌کنیم.

مزایای رایانش ابری بدون سرور (Serverless Computing)

مدل محاسبات بدون سرور برای بسیاری از کسب‌وکارها و توسعه‌دهندگان مزایای زیادی دارد. مزایای Serverless Computing ، چنین روشی را تبدیل به انتخابی جذاب برای پروژه‌های مختلف می‌کند.

هزینه پایین

حتما متوجه شدید که یکی از بزرگ‌ترین مزایای رایانش ابری بدون سرور، کاهش هزینه‌هاست. در مدل سرورلس، نیازی به خرید یا نگهداری سرور نخواهید داشت و می‌توانید بر اساس مصرف واقعی خود هزینه کنید. در مدل سرورلس، به ازای ساعات غیر فعال هیچ هزینه‌ای نمی‌پردازید.

بی‌نیاز از مدیریت سرور

در معماری سرورلس، نیازی به مدیریت سرورهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری ندارید. این امر باعث کاهش زمان و هزینه‌های مرتبط با نگهداری، ارتقاء و مدیریت زیرساخت‌ها می‌شود. بنابراین، توسعه‌دهندگان می‌توانند تمرکز خود را بیشتر بر روی توسعه محصول و نوآوری بگذارند تا مدیریت سرورها.

مقیاس‌پذیری ساده

مقیاس‌پذیری در محاسبات بدون سرور به‌طور خودکار انجام می‌شود. یعنی در صورتی که حجم ترافیک یا درخواست‌ها افزایش یابد، این سیستم به‌طور خودکار منابع لازم را فراهم کرده و در صورتی که تقاضا کاهش یابد، از منابع بهینه استفاده می‌کند. در معماری سرورلس، سیستم به‌طور خودکار تعداد منابع مورد نیاز را برای پردازش درخواست‌ها را تخمین می‌زند.

استفاده و به‌روزرسانی ساده و سریع

فرایند به‌روزرسانی و استقرار (Serverless Deployment) در مدل سرورلس بسیار سریع و ساده است. شما می‌توانید به‌سرعت کدهای جدید را منتشر کنید بدون اینکه نیازی به تغییرات پیچیده در زیرساخت‌های سخت‌افزاری داشته باشید. در پلتفرم‌های Serverless مانند AWS Lambda، می‌توانید کدهای خود را در مدت زمان کوتاهی به‌روز کنید.

سرعت بالاتر در توسعه

استفاده از مدل رایانش ابری بدون سرور به شما این امکان را می‌دهد که سریع‌تر توسعه دهید. از آنجا که نیاز به تنظیم و پیکربندی منابع ندارد، تیم‌های توسعه می‌توانند زمان بیشتری را صرف کدنویسی و توسعه ویژگی‌های جدید کنند. در الگوهای طراحی سرورلس، توسعه‌دهندگان می‌توانند به‌راحتی یک API یا وظیفه پردازشی را در عرض چند دقیقه ایجاد کرده و روی آن کار کنند.

ساده‌سازی کد Backend

معماری Serverless با کاهش وابستگی‌ها و نیاز به نگهداری زیرساخت، توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد که به‌سادگی کدهای back-end خود را مدیریت کنند. به‌علاوه، این مدل باعث می‌شود که تمرکز اصلی روی منطق برنامه و سرویس‌های API باشد تا مسائل زیرساختی. طی استفاده از پلتفرم‌هایی مانند Google Cloud Functions، کدهای برنامه به‌صورت ماژولار و بدون نیاز به نگرانی‌های زیرساختی قابل توسعه اند.

چرخش سریع‌تر

در معماری رایانش ابری بدون سرور، چرخش سریع‌تر (iterative development) امکان‌پذیر است. زیرا هیچ وابستگی به سرور یا تنظیمات پیچیده نیست و تغییرات جدید را می‌توان به سرعت پیاده‌سازی و آزمایش کرد. در واقع شما می‌توانید به ایده‌های جدید پرداخته و آن‌ها را در محیط واقعی آزمایش کنید. بدون اینکه نیاز به زمان طولانی برای استقرار باشد.

 

معایب Serverless

البته، رایانش ابری بدون سرور معایبی هم دارد که باید به آنها توجه شود:

هزینه بیشتر نسبت به اجرا بر روی سرور اختصاصی یا سرور مجازی ابری

در ظاهر هزینه‌های سرورلس پایین‌تر به نظر می‌رسد. اما در برخی موارد که حجم درخواست‌ها به شدت زیاد است، هزینه‌های آن می‌تواند از اجرای سرویس روی سرور اختصاصی یا سرور مجازی ابری (VPS) بالاتر باشد. برای سیستم‌هایی با حجم درخواست‌های ثابت، استفاده از Serverless ممکن است مقرون به صرفه به نظر نرسد.

وابستگی معماری اپلیکیشن به ارائه‌دهنده

با استفاده از سرویس‌های سرورلس، شما به ارائه‌دهندگان مختلفی مانند AWS Lambda، Google Cloud Functions یا Microsoft Azure Functions وابسته خواهید شد. در صورت بروز هرگونه مشکل یا تغییرات در این سرویس‌ها، ممکن است نیاز اعمال به تغییراتی در برنامه‌های شما ایجاد شود.

امکان مواجه با باگ‌های خاص

در معماری سرورلس، به‌خاطر مدیریت خودکار منابع و کد، گاهی اوقات باگ‌هایی خاص با روند شناسایی و رفع دشوار ایجاد می‌شوند. این مسائل ممکن است به دلیل تعاملات پیچیده بین توابع مختلف یا نیاز به یکپارچگی بیشتر سرویس‌ها صورت بگیرد.

ناتوانی برخی شرکت‌های اکوسیستمی

استفاده از Serverless Framework و سایر ابزارهای مرتبط با رایانش بدون سرور ممکن است برای برخی از توسعه‌دهندگان پیچیده باشد. علاوه بر این، برخی از شرکت‌ها و سرویس‌ها برای مدیریت این پیچیدگی‌ها به درستی آموزش ندیده‌اند یا ابزارهای کافی را ندارند.

تفاوت رایانش ابری سنتی و بدون سرور

برای درک بهتر تفاوت‌ها، ابتدا باید به‌طور کامل با دو مدل رایانش ابری سنتی و رایانش بدون سرور آشنا شویم. هر دو مدل در زمینه‌های خاصی کاربرد دارند، اما ویژگی‌ها و مزایای متفاوتی را ارائه می‌دهند.

معماری سنتی (Virtual Machine یا VM)

در رایانش ابری سنتی، از سرورهای مجازی (VM) استفاده می‌شود. این مدل‌ها که نیاز به پیکربندی و مدیریت دستی دارند. برای استفاده از سرورهای مجازی در این معماری، باید پیکربندی و مدیریت آن‌ها به صورت دستی انجام شود. این یعنی شما مسئولیت‌های زیادی مانند، نصب سیستم عامل و برنامه‌ها یا حتی پیکربندی شبکه‌ها و ذخیره‌سازی را بر عهده دارید.

محدودیت‌های متعدد

یکی از مشکلات رایانش ابری سنتی این است که مقیاس‌پذیری و عملکرد آن‌ها معمولاً محدود به منابع مشخصی است. این شرایط را خودتان باید به آن‌ها اختصاص دهید. در صورت اضافه شدن ترافیک نیز باید سرورهای جدید اضافه کنید. این کار هم زمان‌بر است و هم پیچیده.

هزینه برای سرورها

در مدل سرور مجازی ابری، شما باید هزینه‌های مربوط به سرورهای مجازی را به صورت ثابت برای ۷ روز ۲۴ ساعته در هفته بپردازید. حتی اگر سرور شما در حال استفاده نباشد.

زمانبر بودن روند ایجاد تغییرات

در رایانش ابری سنتی، هرگونه تغییر یا مقیاس‌پذیری معمولاً زمان‌بر است. برای اضافه کردن منابع جدید یا تغییرات در سرورهای مجازی، باید زمان زیادی صرف کنید. این کار نیاز به مدیریت پیچیده دارد.

معماری Serverless

در مقابل، رایانش ابری بدون سرور (Serverless) یک مدل کاملاً خودکار و پویا و جذاب برای بسیاری از کسب‌وکارها و توسعه‌دهندگان است. ویژگی‌های این معماری عبارتند از:

امکان استفاده از مدیریت خودکار

در مدل Serverless، هیچ نیازی به نگرانی درباره مدیریت سرورها نیست. تمامی کارها به‌صورت خودکار انجام می‌شود و ارائه‌دهنده خدمات ابری مسئول مدیریت زیرساخت است. شما فقط بر روی توسعه کد و اپلیکیشن‌های خود تمرکز می‌کنید. به طور مثال در معماری Serverless، مقیاس‌پذیری به‌صورت خودکار انجام می‌شود. اگر ترافیک زیاد شود، منابع به طور پویا افزایش می‌یابند و در صورت کاهش درخواست‌ها، منابع کاهش می‌یابند.

پرداخت هزینه، تنها به ازای منابع مصرفی

یکی از بزرگ‌ترین مزایای محاسبات بدون سرور این است که شما برای منابع مصرف شده در زمان اجرا، هزینه پرداخت می‌کنید. یعنی وقتی هیچ درخواستی به سیستم وارد نشود، هیچ هزینه‌ای نیز برای شما محاسبه نمی‌شود.

تفاوت‌های عمده بین رایانش ابری سنتی و رایانش بدون سرور در مدیریت منابع، مقیاس‌پذیری، هزینه و پیچیدگی‌های اجرایی است. در حالی که مدل سنتی بیشتر مناسب سازمان‌ها و سیستم‌هایی است که نیاز به کنترل کامل روی سرورها دارند، مدل سرورلس با مزایای خودکار بودن، هزینه پایین و مقیاس‌پذیری خود، برای بسیاری از استارتاپ‌ها و پروژه‌های مقیاس‌پذیر مناسب‌تر است. انتخاب بهترین مدل، به نیازها و حجم ترافیک مصرفی شما بستگی دارد.

تفاوت رایانش Serverless و Container

اگر به رایانش ابری علاقه‌مندید و می‌خواهید برنامه‌هایتان را به مقیاس بزرگ‌تری گسترش دهید، با دو مدل رایانش بدون سرور (Serverless) و کانتینرها (Containers) مواجه شده‌اید. این دو مدل از نظر نحوه مدیریت منابع و مقیاس‌پذیری تفاوت‌های عمده‌ای دارند.

مقیاس‌پذیری و هزینه

Serverless: یکی از ویژگی‌های رایانش بدون سرور، مقیاس‌پذیری خودکار آن است. این مسئله هزینه‌ها را به‌شدت کاهش می‌دهد. زیرا شما هیچ‌وقت هزینه‌ای برای منابعی که در حالت Idle قرار دارند پرداخت نمی‌کنید.

Containers: کانتینرها مقیاس‌پذیری خودکار نداشته و منابع باید به‌طور دستی مدیریت شوند. کانتینرها محیط‌های مجازی بسیار سبک و کارآمد هستندو این ویژگی امکان اجرای سریع‌تر برنامه‌ها را فراهم می‌کند.

سرعت و کارایی

Serverless: رایانش بدون سرور در مقایسه با کانتینرها، از نظر سرعت پاسخ‌دهی، در برخی موارد کمی کندتر است. زیرا ممکن است زمانی که تعداد درخواست‌ها بالا می‌رود، زمان راه‌اندازی کد کمی بیشتر باشد. با این حال، برای بسیاری از اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های با تقاضای متغیر، سرعت و کارایی سیستم Serverless عملکرد خوبی دارد.

Containers: کانتینرها به‌طور معمول سریع‌تر و مقیاس‌پذیرتر اند. آن‌ها در محیط‌های خاص و مجزا، به‌طور مداوم در حالت فعال قرار می‌گیرند. این مدل در مواردی که نیاز به اجرای مداوم یا سرعت بالا دارند، مناسب‌تر است.

سهولت مدیریت و استقرار

Serverless: در Serverless، تمامی جزئیات مربوط به زیرساخت‌ها و منابع توسط سرویس‌دهنده‌های ابری مدیریت می‌شود. پس نیازی به نگرانی در مورد پیکربندی یا مدیریت منابع وجود ندارد. این مسئله زمان بیشتری برای نوآوری را به شما می‌دهد.

Containers: برخلاف Serverless، کانتینرها نیازمند مدیریت بیشتری هستند. شما باید به‌طور مستقیم از ابزارهایی مثل Kubernetes برای مدیریت و مقیاس‌بندی کانتینرها استفاده کنید. این موضوع می‌تواند زمان‌بر و پیچیده باشد، به خصوص برای تیم‌های تازه‌کار!

شرکت‌های فروش محاسبات بدون سرور (Serverless Computing Providers)

در دنیای امروز، محاسبات بدون سرور را راه‌حلی قدرتمند برای کاهش پیچیدگی‌های مدیریتی و هزینه‌های مربوط به سرورهای فیزیکی و مجازی می‌دانند. شرکت‌های بزرگ فناوری در این زمینه پیشرو بوده و پلتفرم‌های قدرتمندی را ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها با ارائه خدمات ابری متنوع، امکان اجرای کدهای بدون سرور را برای کاربران فراهم کرده و به کسب‌وکارها در کاهش هزینه‌ها و زمان توسعه کمک می‌کنند. بیایید با نگاهی دقیق‌تر به این شرکت‌ها، هرکدام را بررسی کنیم.

آمازون (Amazon)

آمازون یکی از پیشگامان در ارائه محاسبات بدون سرور از طریق پلتفرم AWS Lambda است. این سرویس به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا کدهای خود را بدون نیاز به مدیریت سرور اجرا کنند.

گوگل (Google)

Google Cloud نیز با سرویس‌هایی مانند Google Cloud Functions، تجربه‌ای مشابه به AWS Lambda را ارائه می‌دهد. این سرویس به شما اجازه می‌دهد تا برنامه‌ها را بدون نیاز به مدیریت سرور اجرا کنید و تنها به ازای استفاده هزینه پرداخت کنید.

مایکروسافت (Microsoft)

Microsoft Azure با سرویس Azure Functions خود امکان اجرای راحت توابع خودکار و سرورلس را ارائه می‌دهد. این سرویس به طور ویژه برای سازمان‌هایی که از اکوسیستم مایکروسافت استفاده می‌کنند، مفید است.

آی‌بی‌ام (IBM)

IBM Cloud Functions که مبتنی بر Apache OpenWhisk است، یک پلتفرم Serverless ارائه می‌دهد که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد توابع خود را بدون نیاز به سرورهای فیزیکی یا مجازی اجرا کنند.

علی‌بابا (Alibaba)

Alibaba Cloud با ارائه سرویس‌هایی مانند Function Compute با ویژگی اجرای کد به صورت سرورلس به توسعه دهندگان کمک می‌کند. این سرویس در منطقه آسیا و به ویژه چین بسیار محبوب است.

شرکت اوراکل (Oracle)

Oracle Cloud با سرویس Oracle Functions، ابزاری را برای اجرای کد بدون نیاز به سرور فراهم کرده‌است. این فضا را به راحتی می‌توان در سیستم‌های ابری اوراکل استفاده کرد.

فایر‌بیس (Firebase)

Firebase از گوگل، سرویس Cloud Functions را ارائه می‌دهد که برای توسعه‌دهندگان موبایل و وب مناسب است. این سرویس به‌طور ویژه در توسعه برنامه‌های Android و iOS مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جمع‌بندی

محاسبات بدون سرور (Serverless Computing) یک مدل پردازشی نوین برای کسب‌وکارها است. این مدل بدون نیاز به مدیریت پیچیده‌ی زیرساخت‌ها، در اجرای برنامه‌ها و سرویس‌ها به توسعه دهندگان کمک می‌کند. محاسبات سرورلس از طریق پلتفرم‌هایی مانند AWS Lambda، Google Cloud Functions، و Azure Functions با کمک فناوری‌های جدیدی مانند FaaS و BaaS توسعه یافته‌است. مزیت‌های مانند کاهش هزینه‌ها، سهولت در توسعه و مقیاس‌پذیری سریع، استفاده از سیستم محاسبات ابری بدون سرور را برای بسیاری از برنامه‌ها ضروری می‌کند. با توجه به آینده معماری بدون سرور و نوآوری‌های در حال انجام، می‌توان پیش‌بینی کرد که این مدل محاسباتی، به‌زودی به استانداردی در توسعه و استقرار برنامه‌های نرم‌افزاری تبدیل می‌شود.

سوالات متداول

ارتباط بین Kubernetes و Serverless چیست؟

بسیاری از پلتفرم‌های سرورلس، مانند Kubeless، Fission و OpenFaaS، به‌طور مستقیم روی کوبرنتیس اجرا می‌شوند. Kubernetes به‌عنوان یک سیستم مدیریت کانتینر، مقیاس‌پذیری و استقرار خودکار را برای پلتفرم‌های Serverless فراهم می‌کند.

مزایای محاسبات بدون سرور چیست؟

• هزینه کم: پرداخت به ازای مصرف واقعی منابع
• مقیاس‌پذیری خودکار: بدون نیاز به مدیریت دستی سرور
• سرعت بالا در توسعه: بدون پیچیدگی‌های مدیریت زیرساخت
• بی‌نیازی از مدیریت سرور: تیم‌های توسعه می‌توانند روی کد تمرکز کنند.

آیا امنیت در سرورلس مهم است؟

بله، مانند هر معماری دیگری، امنیت در محاسبات بدون سرور نیز بسیار اهمیت دارد. این مدل نیاز به راهکارهای امنیتی مخصوص دارد تا مشکلات امنیتی خاصی را از جمله تهدیدات درون‌سازمانی و بیرونی پوشش دهد.

چه سرویس‌هایی می‌توانند از محاسبات بدون سرور استفاده کنند؟

سرویس‌هایی مانند API Gateway، ذخیره‌سازی، پردازش داده‌ها، اتوماسیون و احراز هویت می‌توانند به‌راحتی از مدل Serverless بهره‌مند شوند.

چگونه می‌توان هزینه‌ها را در محاسبات بدون سرور مدیریت کرد؟

مدیریت هزینه‌ها با استفاده از مدل Pay-as-you-go (پرداخت به ازای مصرف) امکان‌پذیر است. این مدل به شما اجازه می‌دهد تنها برای منابع مصرفی خود هزینه پرداخت کنید، نه برای زمان بلااستفاده سرور.