ویپ (VoIP) چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

VoIP چیست؛ دسترسی به روش‌های ارتباطی روان و سریع داخلی و خارجی سنگ‌ِبنای فعالیت‌های کسب‌وکارهای امروزی است؛ ازاین‌رو، در دهه‌های اخیر فناوری VoIP به‌طورروز‌افزون به قانون طلایی ارتباط شرکتی پیشرفته تبدیل شده است. حال VoIP چیست؟ در تعریفی ساده، ویپ فناوری‌ای است که به‌واسطه آن افراد می‌توانند ازطریق اتصال به اینترنت تماس تلفنی برقرار کنند. 

VoIP نخستین‌بار در سال ۱۹۹۵ به‌عنوان فناوری جدید به کاربران معرفی شد. پس‌از‌آن، این فناوری توانست هم‌زمان با توسعه پهنای باند، به فناوری پایدارتر و مطمئن‌تری تبدیل شود. در‌ نتیجه این پیشرفت، کسب‌وکارهای بیشتری با هدف ارتقای سیستم ارتباطات تلفنی خود، از این راه‌حل کارآمد بهره‌مند شدند. در این مطلب از بلاگ پارس پک، انواع، کاربردها، نحوه عملکرد و سایر مباحث مرتبط با VoIP را بررسی خواهیم کرد.

VoIP چیست؟

قبل از پاسخ به پرسش VoIP چیست‌، بهتر است کمی به عقب برویم و فناوری ارتباطی قبل از ویپ را بررسی کنیم. به‌طور‌سنتی، سیگنال‌های صوتی در سیستم‌های تلفن قدیمی ازطریق خطوط تلفن آنالوگ منتقل می‌شوند. از‌آن‌جاکه در این سیستم سیگنال‌ها ازطریق خطوط تلفن جابه‌جا می‌شوند، برقراری تماس فقط با ایجاد سیم‌کشی مدار امکان‌پذیر می‌شود. در تجهیزات سخت‌افزاری سیستم تلفن آنالوگ، از قطعه‌ای تخصصی به‌ نام Private Branch Exchange (به‌اختصار PBX) استفاده می‌شود. این قطعه اتصال داخلی تلفن را به شبکه تلفن عمومی تعمیم و بسط می‌دهد. حال ویپ چیست؟ 

VoIP مخفف Voice over Internet Protocol و به‌معنای «انتقال صدا ازطریق پروتکل اینترنت» است. این فناوری نوعی سیستم تلفنی مدرن است که برای برقراری تماس به‌جای خطوط تلفن ثابت سنتی، از اتصال اینترنت استفاده می‌کند. VoIP به کاربران امکان می‌دهد تا از کامپیوتر، تلفن هوشمند، تلفن‌های مخصوص تماس VoIP و… ازطریق فناوری اینترنت تماس صوتی برقرار کنند.

امروزه، فناوری ویپ در میان اکثر افراد به جایگزین اصلی تماس‌های تلفنی سنتی تبدیل شده است و علاوه‌بر VoIP، با نام‌های دیگری همچون تلفن مجازی، سیستم تلفن آنلاین، سیستم تلفن مبتنی‌بر ابر، تلفن IP و ابزار تماس مجازی شناخته می‌شود. اگر به اینترنت پرسرعت و دستگاه هوشمند و ارائه‌دهنده خدمات ویپ دسترسی داشته باشید، از این طریق می‌توانید به‌راحتی با مخاطبانتان تماس بگیرید.

تفاوت خطوط تلفن ثابت و فناوری VoIP چیست؟

در قسمت قبلی، به پرسش ویپ چیست پاسخ دادیم و شما را تا حدی با عملکرد خطوط تلفن ثابت آشنا کردیم. درادامه مقاله، قبل از بررسی سایر نکات مرتبط با سیستم ویپ، به تفاوت‌های دو فناوری ویپ و آنالوگ اشاره می‌کنیم. در جدول زیر، تفاوت خطوط تلفن ثابت و فناوری VoIP را آورده‌ایم. 

بررسی انواع VoIP

بر‌اساس نوع فناوری، سیستم ویپ به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. به‌طورکلی در ساخت انواع ویپ، چهار نوع فناوری مختلف استفاده شده است. در‌ادامه، انواع VoIP را معرفی می‌کنیم.

۱. Integrated Access

Integrated Access یکی از سرویس‌های ویپ است و بیشترین شباهت را به خطوط تلفن ثابت سنتی دارد. با استفاده از این سرویس ویپ، کسب‌وکار‌ها می‌توانند نرم‌افزارهای VoIP را با سیستم‌ تلفن‌‌های سنتی ادغام کنند. این نوع ویپ به کاربران امکان می‌دهد تا درکنار دسترسی به امکانات مخابراتی پیشرفته، شماره تماس و تجهیزات قدیمی خود را نیز حفظ کنند.

۲. SIP Trunks

یکی دیگر از انواع ویپ، سرویس SIP Trunks است. سیستم SIP اطلاعات صوتی‌و‌تصویری را در طول یک شبکه داده منتقل می‌کند و به کاربران VoIP امکان می‌دهد تا از خطوط مشترک استفاده کنند. این امر سبب افزایش انعطاف‌پذیری ارتباطات کاربران خواهد شد. از‌آن‌جاکه تمام داده‌ها ازطریق یک شبکه ارتباطی (Network) ارسال می‌شوند، کسب‌وکارها می‌توانند سیستم SIP Trunk را جایگزین سیستم آنالوگ سنتی کنند. از مزایای سیستم SIP می‌توان به این‌ها اشاره کرد:

• انعطاف‌پذیری
• کار با فناوری ابری
• ادغام با تلفن‌های Private Branch Exchange (به‌اختصار PBX)
• صرفه‌جویی در هزینه‌ها
• مناسب برای مشاغل مختلف

۳. Hosted IP PBX

ازطریق این نوع VoIP، کسب‌وکار می‌توانند با شبکه IP خود به شبکه مبتنی‌بر ابر Hosted IP PBX متصل شوند. در این سیستم، فروشنده Hosted IP PBX سخت‌افزار سیستم تلفن را در خارج از سایت نگه‌داری می‌کند. تمام مسئولیت سخت‌افزار، نرم‌افزار، نگه‌داری، امنیت و به‌روزرسانی نیز بر‌عهده ارائه‌دهنده میزبان است. معمولاً این نوع ویپ برای کسب‌وکارهای کوچک تا متوسط مناسب است و کنترل پنل کاربرپسندی ارائه می‌دهد. ازطریق این کنترل پنل صاحبان کسب‌وکار‌ها می‌توانند سیستم‌های تلفن را مدیریت و نظارت کنند.

۴. Managed IP PBX

Managed IP PBX یکی دیگر از انواع ویپ به‌شمار می‌آید که مانند نوع قبلی، به‌صورت برون‌سپاری به شخص ثالث سپرده می‌شود. در این نوع ویپ، تمامی الزامات مدیریتی بر‌عهده شخص ثالث است؛ اما به‌جای اینکه سخت‌افزار تلفن خارج از محل باشد، این تجهیزات در محل و دراختیار کسب‌وکار قرار می‌گیرد. ارائه‌دهنده‌ ‌Managed PBX بسته به تعداد خطوط تلفن معمولاً هزینه ثابتی دریافت می‌کند. نکته دیگر اینکه نصب تجهیزات، نگه‌داری، به‌روزرسانی و ارتقای تجهیزات نیز برعهده ارائه‌دهنده است. 

بررسی نحوه عملکرد فناوری VoIP

سرویس VoIP ابتدا صدای کاربر را از سیگنال‌های صوتی به داده‌های دیجیتال تبدیل و سپس داده‌های دیجیتالی را ازطریق اینترنت به کاربر یا گروهی از کاربران ارسال می‌کند. فناوری ویپ برای انجام کار از Codecها استفاده می‌کند. Codecها با انجام فرایندهای مبتنی‌بر سخت‌افزار یا نرم‌افزار، می‌توانند حجم بزرگی از داده‌های VoIP را فشرده یا از حالت فشرده خارج کنند. 

با اینکه فشرده‌سازی داده‌ها نیاز به پهنای باند را کاهش می‌دهد، این احتمال نیز وجود دارد که با فشرده‌سازی داده‌ها، کیفیت صوت کاهش پیدا کند. حال این سؤال مطرح می‌شود که فرایند سیستم ویپ چگونه است و شامل چه مراحلی می‌شود؟ به‌طور‌کلی، فرایند انتقال داده‌ از کاربری به کاربر دیگر عبارت است از:

• کپسوله‌کردن صوت در بسته‌های داده
• انتقال بسته‌ها ازطریق شبکه IP
• تبدیل مجدد بسته‌های کپسوله‌شده به صوت در مقصد

سیستم ویپ معمول نیز شامل اجزای اضافی زیر است:

• IP PBX برای مدیریت شماره تلفن‌های کاربر
• دستگاه‌ها
• امکانات و مشتریان 
• ارائه درگاه‌هایی برای اتصال شبکه در‌صورت قطع شبکه
• ارائه کنترل‌کننده‌های مرزی برای تأمین امنیت
• مدیریت خط‌مشی تماس و اتصالات شبکه

در مواقعی همچون پلتفرم‌های مسیریابی و مدیریت تماس 1E91، ممکن است سیستم ویپ شامل پایگاه‌های داده‌های ردیابی مکان نیز باشد. در‌نهایت، فناوری ویپ با حذف شبکه‌های سوئیچ‌مدار صوت، هزینه‌های مربوط به زیرساخت شبکه را کاهش و به ارائه‌دهندگان امکان می‌دهد تا خدمات صوتی را ازطریق شبکه‌های خصوصی و Broadband ارائه دهند.

کاربرد ویپ چیست؟

شناخت کاربرد ویپ به کاربران کمک می‌کند تا باتوجه‌به نیازها و شرایط خود، هنگام تهیه این سرویس بهترین گزینه را انتخاب کنند. ازاین‌رو، درادامه به کاربرد‌های VoIP اشاره می‌‌کنیم. در‌واقع، سیستم VoIP با یکپارچه و ادغام کردن فناوری‌های ارتباطی مختلف، آن‌ها را به سیستمی واحد تبدیل می‌کند.

بدین‌ترتیب، فناوری ویپ امکان استفاده از برخی روش‌های ارتباطی همچون ارتباط صوتی یا تصویری یا متنی را برای کاربران خود مهیا می‌کند. در‌نتیجه، کاربران برای برقراری ارتباطات مؤثر با یکدیگر به استفاده هم‌زمان از چندین برنامه نیازی نخواهند داشت. 

این موضوع سبب شده است تا فناوری ویپ به راه‌حل مناسبی برای کسب‌وکار‌ها تبدیل شود. فناوری ویپ به کاربران امکان می‌دهد تا ازطریق دسکتاپ، موبایل و… تماس‌های تلفنی برقرار و در‌صورت نیاز، وب‌کنفرانس‌ برگزار کنند. در‌ادامه، فهرستی از کاربرد VoIP را آورده‌ایم:

• برقراری تماس‌های صوتی (Voice Calls)
• برقراری تماس‌های تصویری (Video Calls)
• پست صوتی (Voicemail)
• پیام‌رسانی فوری (Instant Messaging)
• چت‌های گروهی (Team Chat)
• پست الکترونیک (Email)
• پیامک (SMS)

هر آنچه باید درباره سیستم ویپ بدانید!

مزایا و معایب VoIP چیست؟

VoIP نیز مانند سایر فناوری‌های موجود در دنیای تکنولوژی، مزایا و معایبی دارد که قبل از هر اقدامی باید به آن‌ها توجه کنید. درادامه پاسخ به پرسش VoIP چیست، مزایا و معایب این فناوری را برمی‌شماریم.

مزایای ویپ چیست؟

• کاهش هزینه‌ ها

با استفاده از فناوری ویپ، بسیاری از کسب‌وکارها و کاربرها شاهد کاهش هزینه‌های خود بوده‌اند. 

• کیفیت صدا مطلوب

کیفیت صدا در تماس‌های ویپ بسیار مناسب است؛ بنابراین، صدای تماس‌گیرنده مبهم یا خفه نخواهد بود.

• ارائه امکانات پیشرفته

در این فناوری، ویژگی‌ها و امکانات پیشرفته‌ای گنجانده شده است که بر‌اساس آن‌ها VoIP به گزینه مناسبی برای کسب‌وکار‌ها تبدیل شده است. این امکانات عبارت‌اند از: Auto Attendants، ضبط تماس‌ها، تماس‌های گروهی، انتقال تماس، Interactive Voice Response (به‌اختصار IVR) و Call Queues.

• تماس با سراسر جهان

تماس‌های VoIP بسیار ارزان‌تر از خطوط تماس سنتی است؛ بنابراین، نه‌تنها برقراری تماس‌های داخلی‌، بلکه برقراری تماس‌های خارجی نیز بسیار مقرون‌به‌صرفه است.

• امکان جا به‌ جایی و انعطاف‌ پذیری جغرافیایی

اعضای تیم‌های کاری راه دور نیز می‌توانند تنها به شرط اتصال به اینترنت، در هر مکانی از خدمات تلفن VoIP استفاده کنند. به‌عنوان مثال، اگر از راه دور و در منزل کار می‌کنید، به راه‌اندازی تنظیم سیستم‌های فنی نیازی نیست. گفتنی است تلفن‌های رومیزی VoIP قیمت مناسبی دارند و حتی در مواقعی ارائه‌دهندگان VoIP آن‌ها را به‌‌رایگان دراختیار کاربران قرار می‌دهند. همچنین، ارائه‌دهندگان VoIP با ارائه اپلیکیشن موبایلی که روی موبایل یا دسکتاپ می‌شود، امکان برقرار تماس را برای کاربر فراهم می‌کنند.

• راه‌ اندازی سریع و آسان

در‌مقایسه‌با سیستم‌های تلفن سنتی، نصب و پیکربندی سیستم‌های VoIP بسیار آسان و سریع انجام می‌شود. در سیستم تلفن ثابت سنتی، برای دریافت خدمات تلفنی تلفن‌های اداری به خطوط فیزیکی نیاز است. در‌حالی‌که سیستم‌های تلفن VoIP بدون نیاز به نصب خطوط تلفن فیزیکی، تنها ازطریق اتصال به اینترنت در‌دسترس کاربران قرار می‌گیرند.

• قابلیت مقیاس‌ پذیری

VoIP فناوری‌ای با قابلیت مقیاس‌پذیری بسیار زیاد است. سیستم VoIP می‌تواند هم‌زمان با کسب‌وکار شما رشد کند و باتوجه‌به شرایط کسب‌وکاری‌تان انعطاف‌پذیری بیشتری ارائه دهد. به‌عنوان مثال، هم‌زمان با کاهش یا افزایش تعداد کارکنان مجموعه، کاهش یا افزایش افزونه‌های تلفن نیز به‌سرعت امکان‌پذیر است. بدین‌ترتیب، کسب‌وکارها بدون خرید تجهیزات اضافی و خرید خطوط اختصاصی جدید و پرداخت هزینه‌های بیشتر و تنها بر‌اساس خدمات موردنیاز خود هزینه پرداخت می‌کنند.

معایب سیستم VoIP چیست؟

• VoIP به اتصال اینترنت پرسرعت نیاز دارد.
• خدمات ویپ هنگام قطع برق از کار خواهند افتاد.
• بر‌اساس سرویس VoIP، ممکن است گاهی اوقات کمک دایرکتوری وجود نداشته باشد.
• ممکن است تمام سرویس‌های VoIP مستقیماً به خدمات اضطراری متصل نشوند. 

نحوه راه‌ اندازی سیستم ویپ

متخصصان و شرکت‌های ارائه‌دهنده حرفه‌ای سیستم ویپ را راه‌اندازی می‌کنند؛ چراکه در‌غیر‌این‌صورت احتمال بروز ایراد بسیار زیاد است. بااین‌حال، این بدان‌معنا نیست که افراد نمی‌توانند شخصاً در منزل یا محل کارشان سیستم ویپ را راه‌اندازی کنند. درادامه مقاله، مراحل راه‌اندازی سیستم VoIP را توضیح می‌دهیم.

۱. شناخت نیازهای خانه یا محل کار خود

قبل از هر اقدامی، لازم است نیازهای کسب‌وکار یا منزل خود را مشخص و سپس بر‌اساس آن، یکی از انواع VoIP را انتخاب کنید. برای این کار، سیستم تلفن فعلی و حجم تماس‌ها و نوع تماس‌های خود را باید در نظر بگیرید.

۲. امتحان‌ کردن اتصال اینترنت

از‌آن‌جا‌که کیفیت تماس‌های ویپ تا حد زیادی به کیفیت و سرعت اتصال اینترنت شما مرتبط است، باید اینترنت پرسرعت دراختیار داشته باشید.

۳. شناخت انواع ویپ و تفاوت‌ آن‌ ها

قبل از انتخاب سیستم ویپ، باید با انواع VoIP آشنا باشید. بدین‌ترتیب، بر‌اساس نیازها و شرایط خود می‌توانید مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنید. 

• VoIP مبتنی‌بر دستگاه: در این نوع ویپ، با هدف تسهیل در تماس‌ها از یک دستگاه ویپ و اتصال آن به دستگاه تلفن موجود استفاده می‌شود.
• On-Premise PBX: PBX مخفف عبارت Private Branch Exchange است و به شبکه تلفن خصوصی اطلاق می‌شود. PBX ارتباطات کاربر را تسهیل و VoIP اختصاصی شما را میزبانی می‌کند. در‌صورت دراختیار داشتن سرور اختصاصی VoIP، به تیم IT و تیم تعمیر و نگه‌داری و سیستم به‌روزرسانی نیاز خواهید داشت.
• Cloud-Based PBX: برخلاف نوع قبلی، در این نوع ویپ ارائه‌دهنده‌ای شخص ثالث تمام امور مربوط به تعمیر و نگه‌داری سیستم را برعهده می‌گیرد. PBXهای مبتنی‌بر ابر به‌جای استفاده از تجهیزات سخت‌افزاری، از سیستم‌های نرم‌افزاری استفاده می‌کنند.

۴. تعیین بودجه

در این مرحله، بودجه‌ اختصاص‌یافته برای راه‌اندازی باید مشخص شود. به‌عنوان مثال، اگر ویپ‌های مبتنی‌بر دستگاه را انتخاب کرده باشید، بخش بزرگی از هزینه‌های شما صرف خرید تجهیزات فیزیکی خواهد شد. همچنین در‌صورت انتخاب On-Premise PBX، بودجه شما به مواردی همچون نصب سیستم و سرویس‌های IT و نگه‌داری اختصاص داده می‌شود. علاوه‌براین در‌صورت انتخاب PBX مبتنی‌بر ابر، بر‌اساس تعداد خطوط تلفن باید هزینه‌های ماهانه‌ را پرداخت کنید.

۵. انتخاب شرکت ارائه‌ دهنده VoIP

در این مرحله، تمام امکانات و خدمات شرکت ارائه‌دهنده VoIP را بررسی و سپس هر‌یک از آن‌ها را با نیازها و شرایط خود مقایسه کنید. برخی از نکات مهمی که قبل از انتخاب شرکت ارائه‌دهنده باید در نظر بگیرید، عبارت‌اند از:

• امکان مدیریت تماس‌ها (Call Management)
• یکپارچگی شخص ثالث (Third-Party Integrations)
• ارائه ارتباطات یکپارچه (Unified Communications)
• ارائه اپلیکیشن‌های موبایلی
• ارائه پروتکل‌های امنیتی مناسب 

۶. دریافت یا حفظ شماره تلفن برای کسب‌ و کار 

بسیاری از برنامه‌های ویپ، شامل شماره‌های تلفن‌های محلی می‌شوند. این گزینه برای کسب‌وکار‌هایی ایدئال است که بازار هدف محدودی دارند و می‌خواهند در منطقه‌ای محدود فعالیت کنند. همچنین، این امکان وجود دارد تا بدون تغییر شماره، شماره تلفن قبلی خود را به شماره تلفن مجازی تبدیل کنید. در هر دو صورت، برنامه انتخابی خود را باید با شرکت ارائه‌دهنده VoIP در میان بگذارید.

۷. نصب و راه‌ اندازی سیستم ویپ

نحوه نصب تلفن ویپ بر‌اساس نوع سیستم انتخابی متفاوت است و تجهیزات متفاوتی لازم دارد؛‌ پس بهتر است مراحل نصب و راه‌اندازی ویپ را به افراد کاربلد و حرفه‌ای بسپارید. در‌ادامه، نحوه نصب انواع ویپ را به‌اختصار توضیح می‌دهیم:

• سیستم‌های ویپ مبتنی‌بر دستگاه: تلفن‌ موجود خود را به آداپتورهای مودم وصل کنید. همچنین از تلفن‌های IP می‌توانید استفاده کنید که ازطریق WIFI به اینترنت متصل می‌شوند.
• سیستم‌های On-Premise VoIP: نصب PBX در محل نیازمند حضور مدیران پروژه و مدیران سیستم و برق‌کاران متخصص در‌زمینه VoIP است.
• سیستم‌های Cloud-based PBX: در این سیستم، به‌سادگی می‌توانید اپلیکیشن را از شرکت ارائه‌دهنده دریافت و روی دسکتاپ و دستگاه تلفن‌همراه خود نصب کنید.

دلیل خرید ویپ چیست؟

پس از بررسی کاربرد ویپ و مزایا و معایب آن، می‌توان گفت یکی از دلایل اصلی خرید ویپ، تنوع خدمات و کیفیت و سرعت فراوان ارتباط و کاهش هزینه‌هاست. کاربران خانگی و کسب‌وکاری ویپ با راه‌اندازی این سیستم، به‌راحتی می‌توانند ازطریق خدمات صوتی، تصویری، گروه‌های چت و… با مخاطبان خود ارتباط برقرار و تماس‌های باکیفیتی تجربه کنند. همچنین، در‌دسترس‌بودن انواع ویپ سبب شده است تا کاربران بتوانند بر‌اساس شرایط و نیازهای خود، مناسب‌ترین سیستم را انتخاب کنند و با پرداخت حداقل هزینه‌ها، بیشترین بهره را از خدمات ارائه‌شده ببرند.

جمع‌بندی

VoIP چیست سوال بسیاری از افرادی است که به‌دنبال جواب مناسبی برای آن هستند؛ به همین دلیل، بعد از پاسخ‌دادن به این پرسش در این مطلب از پارس پک، درباره انواع ویپ و دلیل خرید آن صحبت کردیم. همان‌طور‌که گفتیم، ویپ دستگاهی است که برای برقراری تماس ازطریق اینترنت استفاده می‌شود. امیدواریم باتوجه‌به اطلاعات ارائه‌شده در این مقاله و شناسایی نیازمندی‌های خود، بهترین تلفن ویپ را برای خود انتخاب کنید. 

سؤالات متداول

۱. VoIP چیست؟

VoIP مخفف Voice over Internet Protocol و به‌معنای «انتقال صدا ازطریق پروتکل اینترنت» است. این فناوری نوعی سیستم تلفنی مدرن است که برای برقراری تماس به‌جای خطوط تلفن ثابت سنتی، از اتصال اینترنت استفاده می‌کند.

۲. نحوه عملکرد VoIP چگونه است؟

سرویس VoIP ابتدا صدای کاربر را از سیگنال‌های صوتی به داده‌های دیجیتال تبدیل و سپس داده‌های دیجیتالی را ازطریق اینترنت به کاربر یا گروهی از کاربران ارسال می‌کند.