برنامه‌نویسی فرانت اند و بک اند چه تفاوتی باهم دارند؟
در این مقاله میخوانید
تفاوت بک اند و فرانت اند ازجمله مسائل پایه‌ای درزمینه برنامه‌نویسی وب است. اگر شما هم به‌‌تازگی به این حوزه علاقه‌مند شده‌اید یا قصد دارید در این زمینه مشغول کار شوید، احتمالاً سؤالات زیادی درباره آن دارید. در این مقاله از بلاگ پارس پک، قصد داریم به‌اختصار به شما بگوییم که بک اند دولوپر و فرانت اند دولوپر چه تفاوتی باهم دارند و وظایف هریک از آن‌ها چیست؛ پس تا پایان با ما همراه باشید.
فرانت اند و بک اند چیست؟
اولین سؤال برای افرادی که به‌‌تازگی قصد دارند وارد دنیای پر‌رمز‌و‌راز و البته جذاب برنامه‌نویسی وب شوند، این است که تفاوت بک اند و فرانت اند چیست؟ پس‌ازآن نیز سؤال‌های تخصصی‌تری مطرح می‌شوند؛ مثلاً درآمد فرانت اند بیشتر است یا بک اند؟ یا بک اند سخت‌تر است یا فرانت اند؟ بنابراین، اجازه دهید بحث را از همین نقطه، یعنی بررسی تفاوت‌های میان فرانت اند دولوپر و بک اند دولوپر، شروع کنیم.
۱. فرانت اند چیست؟
فرض کنید روی قایق پارویی در اقیانوس منجمد شمالی مشغول تماشای کوه یخ بزرگی هستید. این کوه یخ را وب‌سایت و خودتان را کاربر اینترنت در نظر بگیرید که مشغول بازدید از وب‌سایت است. بخش فرانت اند وب‌سایت همان قسمتی از کوه یخ است که روی آب شناور مانده و می‌توانید آن را ببینید.
این یعنی تمام مؤلفه‌های مشاهده‌شدنی وب‌سایت، از منوها گرفته تا رنگ‌ها، دکمه‌ها، متن‌ها و فرم‌هایی که از آن‌ها برای ثبت‌نام در وب‌سایت استفاده می‌کنید، در قسمت فرانت اند وب‌سایت قرار می‌گیرند. مسئولیت طراحی این قسمت از وب‌سایت بر‌عهده فرانت اند دولوپر است. این برنامه‌نویس با‌ذوق فردی است که با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی تمام قسمت‌های مشاهده‌شدنی وب‌سایت را طراحی و جذابیت‌های دیداری آن را برایتان بیشتر می‌کند.
بااینحال، مسئله این است که برنامه‌نویس مذکور فقط مسئولیت کدنویسی فرانت اند را بر‌عهده دارد و نه طراحی گرافیکی آن را. دقیقاً همین‌جاست که اصطلاح دیگری درزمینه برنامه‌نویسی وب مطرح می‌شود: طراح UI و UX. در‌واقع، ابتدا طراح UI و UX طرح گرافیکی وب‌سایت را تولید می‌کند و آن را در‌اختیار فرانت اند دولوپر قرار می‌دهد و سپس مرحله طراحی Front End شروع می‌شود.
۲. بک اند چیست؟
شما همچنان روی قایق در حال نظاره‌کردن کوه یخ هستید و احتمالاً می‌دانید که حجم بزرگی از کوه یخ درون آب قرار گرفته است و نمی‌توانید آن را ببینید. این قسمت همان بک اند وب‌سایت است. بک اند دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد؟ هر‌بار که کاری را در وب‌سایت انجام می‌دهید (مثلاً روی لینک یا بعد از وارد‌کردن نام کاربری و رمز‌عبور، روی دکمه «ورود» کلیک می‌کنید)، مجموعه‌ای از کدهای نوشته‌شده در بخش بک اند وب‌سایت دست‌به‌دست هم می‌دهند تا یک نتیجه به شما نشان داده شود. این نتیجه ممکن است باز‌شدن صفحه‌ای جدید برایتان باشد یا نشان‌دادن پیغام خطا به‌دلیل وارد‌کردن نام کاربری یا رمز‌عبور اشتباه.
به‌عنوان توضیح بیشتر، لازم است بدانید که هر کاری در وب‌سایت انجام می‌دهید، در‌واقع در حال فرستادن درخواست (Request) به‌سمت سرور یا هاستی هستید که از وب‌سایت میزبانی می‌کند. بنابراین، اولین Request شما دقیقاً زمانی به‌سمت سرور ارسال می‌شود که آدرس وب‌سایت را در مرورگر خود وارد یا روی لینک وب‌سایت کلیک کرده‌اید.
وظیفه سرور هم این است که به تمامی Requestهای ارسالی شما پاسخ (Response) دهد. تمامی این کارها با کدهای بک اند انجام می‌شود؛ ازاین‌رو، وظیفه بک اند دولوپر هم کدنویسی همین قسمت با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف است. به‌طورخلاصه، می‌توان گفت که مسئولیت ارتباط با سرور و پایگاه داده وب‌سایت، بر‌عهده قسمت بک اند وب‌سایت است.
احتمالاً تا الآن به‌تدریج تفاوت بک اند و فرانت اند برایتان مشخص شده است؛ اما هنوز‌هم نکاتی برای یادگیری وجود دارد؛ مثلاً اینکه زبان‌های برنامه‌نویسی فرانت اند و بک اند کدام‌اند؟ درادامه این مطلب از بلاگ پارس پک، به زبان‌های برنامه‌نویسی هریک از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
زبان های برنامه نویسی فرانت اند و بک اند
در قسمت قبلی با تفاوت بک اند و فرانت اند و وظایف فرانت اند و بک اند دولوپر آشنا شدید. حالا بهتر است اندکی هم با زبان‌های برنامه‌نویسی معروف این دو حوزه آشنا شوید. بااینحال، قبل‌از‌آن باید بدانید که برنامه‌نویسی، خصوصاً برنامه‌نویسی وب، کاملاً پویاست. این یعنی زبان‌های برنامه‌نویسی و فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌های متعددی وجود دارند که اگر‌چه درظاهر همگی یک کار را انجام می‌دهند، ازنظر ساختار و تکنولوژی بسیار باهم متفاوت‌اند. به‌همین‌دلیل، وب دولوپر احتمالاً با زبان‌های متعددی کار کرده یا حداقل با آن‌ها آشناست.
۱. زبان های برنامه نویسی فرانت اند
ازجمله زبان‌های برنامه‌نویسی و زبان‌های نشانه‌گذاری و فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌هایی که فرانت اند دولوپر باید بر آن‌ها مسلط باشد، می‌توان به این‌ها اشاره کرد:
- HTML
- CSS
- JavaScript
- Vue.JS
- AngularJS
- React.JS
- jQuery
- Sass
اگر از فرانت اند دولوپر بخواهید که فقط یک زبان برنامه‌نویسی را در سمت فرانت انتخاب کند، انتخاب او قطعاً JavaScript خواهد بود. JS را بی‌شک می‌توان پادشاه زبان‌های برنامه‌نویسی، به‌خصوص در سمت فرانت اند دانست.
۲. زبان های برنامه نویسی بک اند
اگر‌چه بک اند دولوپر مستقیماً با HTML و CSS کاری ندارد، این دو زبان نشانه‌گذاری زیربنای هر دو قسمت بک اند و فرانت اند هستند. بنابراین، Back-End Developer هم باید در حد نیاز با این دو زبان نشانه‌گذاری آشنا باشد. علاوه‌بر این دو زبان، تسلط بر زبان‌ها و فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌های زیر نیز بر هر توسعه‌دهنده بک اندی واجب است:
- PHP
- Java
- Python
- Express
- Django
- Rails
- Laravel
- Spring
برای آشنایی با کاربردهای پایتون و شش نکته مفید برای استفاده بهتر از آن مقاله زیر را بخوانید.
برنامه نویسی بک اند سخت‌تر است یا فرانت اند؟
سؤال دیگری که معمولاً در ابتدای راه برای توسعه‌دهندگان وب آینده پیش می‌آید، این است که برنامه‌نویسی بک اند سخت‌تر است یا فرانت اند؟ راستش را بخواهید، پاسخ این پرسش به‌سادگی خودِ سؤال نیست و در‌واقع، نسخه تجویز‌شده‌ای نیست که برای هر فرد مفید باشد. بااینحال، چند نکته را در نظر بگیرید تا بعد بتوانیم به جمع‌بندی برسیم:
خروجی برنامه‌نویسی فرانت اند دقیقاً در همان لحظه که کدها را می‌نویسید، در جلوِ چشم شماست و می‌توانید ببینید کدهایی که نوشته‌اید، با آنچه در نظر داشته‌اید، مطابقت دارد یا خیر. بااینحال، خروجی کدهای بک اند در بسیاری از مواقع این قابلیت را ندارند.
برنامه‌نویسی بک اند در اغلب مواقع به دانش ارتباط با سرور و پایگاه داده نیاز دارد. گاهی اوقات کدهای خطایی را دریافت می‌کنید که مستقیماً به سرور شما ارتباط دارد و همین مسئله کدنویسی در قسمت Back-End وب‌سایت را با مشکل مواجه می‌کند.
تعداد زبان‌های برنامه‌نویسی بک اند و کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌هایی که در این حوزه باید بر آن‌ها مسلط شوید، هم کمتر هستند و هم یادگیری‌شان ساده‌تر است. به‌عنوان نمونه، بسیاری از توسعه‌دهندگان حرفه‌ای زبان پایتون، یکی از زبان‌های شاخص در حوزه بک اند را برای ورود به دنیای برنامه‌نویسی مناسب می‌دانند؛ چون سینتکس ساده‌تری دارد؛ به‌همین‌دلیل، یادگیری آن ساده است.
با همه این توضیحات، بازهم نمی‌توان با قطعیت گفت که کدام‌یک از حوزه‌های برنامه‌نویسی وب ساده‌تر و کدام‌یک مشکل‌تر است؛ زیرا این موضوع کاملاً به نوع نگرش شما به برنامه‌نویسی بستگی دارد. باوجوداین، یک قانون هم برای فرانت اند دولوپرها و هم برای بک اند دولوپرها مشترک است و آن «توانایی حل مسئله» است. دنیای برنامه‌نویسی پر از چالش است و اگر می‌خواهید وارد این فضا شوید، باید توانایی حل مسئله را در خود تقویت کنید و از حل‌کردن چالش هم لذت ببرید.
بوت‌استرپ چه مزایا و معایبی برای طراحی قالب‌های وب‌سایت و صفحات ریسپانسیو موبایل دارد؟ در مقاله زیر بخوانید.
درآمد فرانت اند بیشتر است یا بک اند؟
این سؤال نیز از همان سؤال‌هایی است که در جواب به آن فقط باید گفت: «بستگی دارد!» در‌واقع، درآمد به دو معیار اساسی بستگی دارد: ۱. کار برای کدام‌یک از دو حوزه فرانت اند و بک اند بیشتر است؛ ۲. برنامه‌نویسان فرانت اند (با فرض یکسان‌بودن میزان تخصص و سابقه کار) به‌ازای هر ساعت کار، حقوق بیشتری دریافت می‌کنند یا بک اند دولوپرها. برای پاسخ به این پرسش، دو عامل زیر را مد‌نظر قرار دهید:
معمولاً حقوق دریافتی Back-End Developer از برنامه‌نویس فرانت اند بیشتر است. دلیل آن هم پیچیدگی‌های بیشتری است که در کدنویسی Back-End پروژه وجود دارد.
در‌حال‌حاضر، تقاضای کار هم برای برنامه نویس بک اند و هم فرانت اند زیاد است که این موضوع هم در ایران و هم در خارج از ایران صدق می‌کند. بنابراین، اگر می‌خواهید به این حوزه وارد شوید، نگران پیدا‌کردن کار نباشید. امروزه، بسیاری از توسعه‌دهندگان وب به‌صورت فریلنسری با شرکت‌های ایرانی و حتی خارجی کار می‌کنند و ازنظر درآمد، شرایط مطلوبی دارند.
به‌عنوان نکته آخر نیز باید بدانید که بیشتر برنامه‌نویسان وب هم در قسمت Back-End و هم در بخش Front-End تخصص دارند. به این برنامه‌نویسان Full Stack می‌گویند. تسلط بر دو این حوزه علاوه‌بر اینکه باعث پیشرفت شغلی چشمگیر می‌شود و حتی شما را تا مرحله CTO و مدیر فنی شرکت‌ها پیش می‌برد، سبب می‌شود که بتوانید پروژه‌های کاملی را بپذیرید و خود به‌تنهایی از صفر تا صد آن‌ها را کدنویسی کنید.
جمع‌بندی
تفاوت بک اند و فرانت اند، وظایف فرانت اند دولوپر و بک اند دولوپر، میزان درآمد هریک از آن‌ها و… ازجمله مسائلی است که برای افراد تازه‌کار در دنیای برنامه‌نویسی پر از سؤال و ابهام است. به‌همین‌دلیل، در این مطلب از بلاگ پارس پک فضای مه‌آلود برنامه‌نویسی وب را کمی روشن‌تر کردیم. گفتنی است در این مطلب اگر‌چه سعی کردیم همه ابهام‌های شما را ازنظر فنی و غیرفنی برطرف کنیم، از اصطلاحات و مباحث پیچیده و تخصصی صحبتی نکردیم. بنابراین، حتی اگر هیچ پیش‌زمینه‌ای درباره برنامه‌نویسی وب ندارید، می‌توانید از این مقاله استفاده کنید.
سؤالات متداول
۱. فرانت اند و بک اند چیست؟
فرانت اند و بک اند دو حوزه اصلی برنامه‌نویسی وب هستند. فرانت اند دولوپر به برنامه‌نویسی ظاهر وب‌سایت و مؤلفه‌هایی که کاربر آن‌ها را می‌بیند، مربوط است و بک اند دولوپر هم درباره برنامه‌نویسی قسمتی از وب‌سایت است که وظیفه ارتباط با سرور و پایگاه داده را بر‌عهده دارد.
۲. درآمد فرانت اند بیشتر است یا بک اند؟
با فرض اینکه Back End Developer و Front End Developer هر دو در یک سطح قرار گرفته باشند، معمولاً درآمد توسعه‌دهنده بک اند بیشتر از فرانت اند است.
۳. یادگیری بک اند سخت‌تر است یا فرانت اند؟
اگر به برنامه‌نویسی و سر‌وکله زدن با کدها و حل مسئله علاقه داشته باشید، هیچ‌کدام سخت‌تر یا آسا‌ن‌تر نیست و اگر این شرایط را هم نداشته باشید، هر دو! بااینحال، معمولاً چالش‌های موجود در برنامه‌نویسی بک اند بیشتر از کدنویسی فرانت اند است.
