IPTV چیست؟ آموزش راه‌اندازی سرویس IPTV پارس پک

در این مقاله، قصد داریم سرویس IPTV را معرفی کردیم و نحوه راه‌اندازی و استفاده از آن را توضیح دهیم. IPTV درواقع مخفف عبارت Internet Protocol Television به‌معنی «پروتکل تلویزیون اینترنتی» است. برای مشخص‌شدن نحوه عملکرد این فناوری، تکنولوژی تلویزیون‌های قدیمی را در نظر بگیرید که ایستگاه‌های پخش‌کننده سیگنال‌های مشخصی را برای بینندگان می‌فرستد و بینندگان فقط می‌توانند شبکه‌های در حال پخش را تماشا کنند. این در‌ حالی است که در فناوری IPTV به‌جای انتقال محتوا از‌طریق پالس در فیبرهای نوری یا امواج رادیویی ماهواره، محتوای مدنظر از‌طریق اینترنت در‌اختیارتان قرار می‌گیرد.

همچنین به‌جای اینکه تعدادی برنامه در زمانی خاص در‌دسترس شما قرار گیرد تا از بین آن‌ها دست به انتخاب بزنید، بیشترِ ارائه‌دهندگان IPTV از سرویسی با عنوان VOD (ویدئو براساس تقاضا) استفاده می‌کنند. بنابراین، مهم‌ترین تفاوتی که IPTV ایجاد کرده، این است که می‌توانید انتخاب کنید چه زمانی چه چیزی را تماشا کنید. IPTV شامل فناوری‌های مختلفی است که ازجمله آن‌ها می‌توان به VOD (مخفف Video on Demand) و Live (مخفف Live Video) اشاره کرد.

انواع IPTV

سرویس IPTV انواع مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به ویدئو براساس تقاضا و سرویس لایو پروتکل تلویزیون اینترنتی اشاره کرد. در ادامه ویژگی‌های هر کدام از این سرویس‌ها را بیشتر توضیح می‌دهیم.

IPTV چیست؟ IPTV یا پروتکل تلویزیون اینترنتی نوعی سرویس پخش زنده ویدئویی است که محتوای ویدئویی را ازطریق اینترنت به کاربران ارائه می‌دهد. با سرویس IPTV VOD می‌توانید انواع محتوای ویدئویی از پیش ضبط و ذخیره‌شده را ازطریق اینترنت به کاربران نمایش دهید. سرویس IPTV Live نیز پخش آنلاین و در زمان واقعی ویدئوها را فراهم می‌کند و بدون نیاز به ذخیره‌سازی محتواهای صوتی‌وتصویری می‌توانید به‌صورت هم‌زمان ویدئوها را تولید و منتشر کنید.

۱. سرویس IPTV VOD پارس پک

نوعی از سرویس IPTV با نام VOD شناخته می‌شود که مخفف عبارت Video On Demand به‌معنی «ویدئو براساس تقاضا»ست. این یعنی کاربران در زمان دلخواه خود به انواع مدیا (شامل برنامه‌ها، کلیپ‌ها، فیلم‌ها و…) از‌طریق انواع سیستم (از‌جمله کامپیوترهای شخصی و گوشی‌های تلفن‌همراه و تلویزیون) دسترسی داشته باشند.

بزرگ‌ترین مزیت VOD تماشای کلیپ‌های مدنظر در زمان دلخواه است. به‌عبارت‌دیگر، کاربران برای تماشای برنامه به تنظیم زمانشان برای رسیدن به زمان پخش برنامه نیازی ندارند و در هر زمانی می‌توانند برنامه دلخواهشان را تماشا کنند. از کاربران مشهور VOD می‌توان به شرکت Netflix اشاره کرد. همچنین، شرکت‌های هواپیمایی و حمل‌و‌نقل در صندلی‌های مسافران از ابزارهایی استفاده می‌کنند که از این تکنولوژی بهره برده است.

برای تهیه ویدئو، هنگام درخواست محتوای ویدئو باید به قالب دیجیتال تبدیل و سپس در سرور ویدئویی ذخیره شود. این ویدئو قبل از انتقال، از‌طریق اتصال به اینترنت فشرده می‌شود. داده‌ها پس از دریافت، رمزگشایی و در دستگاه کاربر ذخیره می‌شوند که در این صورت، امکاناتی نظیر توقف برنامه یا جلو و عقب زدن آن نیز فراهم می‌شود.

سیستم‌‌های VOD تلویزیونی می‌توانند محتویات صوتی و تصویری خود را ازطریق دستگاه گیرنده دیجیتال تلویزیونی (موسوم به Set Top Box) یا کامپیوتر یا دستگاه‌های دیگر استریم (stream) کنند. VOD به کاربر امکان می‌دهد تا بلافاصله در لحظه دریافت، محتویات را تماشا یا آن‌ها را روی کامپیوتر و دستگاه‌‌های ضبط دیجیتال ویدئو و پخش‌کننده‌‌های قابل‌حمل دانلود و ذخیره کند و هر زمان که مقدور بود یا تمایل داشت، آن را تماشا کند.

۲. سرویس IPTV Live پارس پک

سرویس لایو پروتکل تلویزیون اینترنتی برای پخش آنلاین و در زمان واقعی ویدئوها است. فراموش نکنید که این قابلیت، تنها به‌واسطه دستگاه‌های خاصی میسر است و دانلود مستقیم فایل IPTV Live در سیستم‌های کامپیوتری امکان‌پذیر نیست. ناگفته نماند نرم‌افزارهای خاصی هستند که امکان دانلود یا ضبط این فایل‌ها را میسر می‌کنند؛ ولی معمولاً امکان دانلود آن‌ها با سیستم‌های کامپیوتری وجود ندارد.

تفاوت زیادی بین سرویس‌های VOD و Live وجود دارد. برای مثال، کتابخانه‌های VOD صدا و تصویر از‌پیش‌ضبط‌شده را ترکیب می‌کنند؛ اما محتوای وب در زمان واقعی توزیع می‌شود. در میان شرکت‌ها و سازمان‌ها، این فناوری برای برگزاری کلاس‌های آنلاین، آموزش‌های ویدئویی و… محبوبیت زیادی پیدا کرده است و این امکان را فراهم می‌سازد تا در‌نهایت، فایل‌های آموزشی به‌صورت آفلاین در‌اختیار کاربران قرار گیرد. بدین‌صورت که ویدئو‌هایی ترنسکد‌شده با کیفیت‌های مختلف صرفاً برای مشاهده و نه دانلود در‌اختیار کاربران قرار می‌گیرد تا آنان متناسب با سرعت اینترنت خود، کیفیت مناسب را انتخاب و ویدئوها را تماشا کنند.

در پنل IPTV پارس پک، با بارگذاری هر فایل ویدئویی، چهار ویدئو با کیفیت‌های مختلف در‌اختیارتان قرار می‌گیرد که با اجرای فایل m3u8 در مرورگر، امکان پخش کیفیت مناسب از بین آن‌ها میسر خواهد بود. درادامه، عملکرد ترنسکد ویدئو را به‌طورکامل بررسی می‌کنیم.

ترنسکد ویدئو (Video Transcode) به چه معناست؟

درواقع، واژه «ترنسکد» به‌معنی «تبدیل فرمت‌های دیجیتال به یکدیگر» است. به عملیاتی که یک فرمت فایل ویدئویی را به فرمت دیگر تبدیل کند، «ترنسکد» گفته می‌گویند. در سرویس‌های IPTV VOD، انواع فایل‌های ویدئویی به فرمت m3u8 تبدیل می‌شوند.

استریم ویدئو (Video Streaming) به چه معناست؟

به نمایش آنلاین ویدئوها بدون نیاز به دانلود آن «استریم ویدئو» گفته می‌شود. در‌صورتی‌که در سطح اینترنت ویدئویی را با پلیر آنلاین مشاهده کنید، بدون اینکه آن را از قبل دانلود کرده باشید، عملیات Video Streaming انجام داده‌اید. ویدئوها در آپارات، یوتیوب و… به‌صورت استریمینگ نمایش داده می‌شوند. در این روش، ویدئو اصلی به بخش‌های کوچک تقسیم و در سیستم کاربر نمایش داده می‌شود.

تفاوت پلن‌های VOD و Live چیست؟

در پلن VOD، امکان آپلود و ترنسکد و استریم ویدئو میسر است. برای این منظور، ابتدا کاربر ویدئویی را انتخاب می‌کند و عملیات ترنسکد انجام می‌شود. سپس، لینک نمایش استریم آن دردسترسش قرار می‌گیرد که از آن می‌تواند در وب‌سایت خود استفاده کند. به‌عنوان مثال، کاربر می‌تواند ویدئویی در وب‌سایت نمایش دهد؛ به‌گونه‌ای که هم به‌صورت معمول قابل‌دانلود نباشد و هم کیفیتی از ویدئو به کاربر نمایش داده شود که متناسب با سرعت و کیفیت اینترنتش باشد.

در پلن Live، تنها استریم ویدئو انجام می‌شود که این ویدئو تصویر زنده از دوربین یا صفحه دسکتاپ یا هر تصویر زنده دیگری می‌تواند باشد. با تهیه این سرویس مشخصاتی از‌جمله لینک RTMP در‌اختیار کاربر قرار می‌گیرد که تصویر مدنظرش را می‌تواند ارسال کند و افراد دیگر با استفاده از لینک نمایش، تصویر ویدئو را به‌صورت زنده و با کیفیت دلخواه تماشا کنند.

هنگام تهیه سرویس IPTV VOD، باید فضایی برای ذخیره‌سازی ویدئوهای خروجی تهیه شده باشد. برای این منظور، بهتر است از یکی از سرویس‌های هاست دانلود یا خرید فضای ابری (باکت) استفاده شود.

آموزش سفارش IPTV از پارس پک

امکان سفارش این سرویس از قسمت IPTV در حساب کاربری فراهم است. 

سفارش IPTV در پنل کاربری پارس پک

روی ثبت سفارش کلیک کنید تا صفحه زیر برایتان باز شود.

روی ثبت سفارش کلیک کنید

۱. دامنه انتخابی

درواقع، این فیلد فقط نام سرویس شما را مشخص می‌کند. برای متمایز‌شدن سرویس‌ها از یکدیگر، صرفاً نامی را برایش انتخاب کنید و لزوماً نیازی نیست نام دامنه باشد.

۲. حجم ترنسکد (ساعت)

این مقدار را باید متناسب با زمان ویدئوهایی انتخاب کنید که قصد دارید آن‌ها را ترنسکد کنید. به‌عنوان مثال، اگر ده ویدئو سی‌دقیقه‌ای دارید که می‌خواهید عملیات ترنسکد را روی آن انجام دهید، حجم ترنسکد را باید معادل سیصد دقیقه (پنج ساعت) انتخاب کنید.

۳. تعداد ترنسکد هم‌زمان

ازآن‌جا‌که عملیات ترنسکد با مصرف زیاد منابع همراه است، به‌صورت پیش‌فرض یک عملیات در لحظه برای کاربران در نظر گرفته شده است. در‌صورتی‌که کاربر ویدئوهای متعددی دارد و بخواهد در لحظه چند عملیات ترنسکد را انجام دهد، این تعداد را حداکثر پنج عدد می‌تواند انتخاب کند.

۴. دوره پرداخت

این سرویس به‌صورت دوره‌ای ارائه می‌شود و کاربر متناسب با نیاز خود می‌تواند دوره پرداخت را انتخاب کند. دوره‌های پرداخت به‌صورت ماهانه، سه‌ماهه، شش‌ماهه و سالانه است. همچنین، این پلن‌ها به حجم (ساعت) ترنسکد محدود هستند. برای نمونه، پلنی ماهانه با حجم سه ساعت ترنسکد تهیه شده است. این پلن امکان سه ساعت ترنسکد را در دوره یک‌ماهه برای کاربر فراهم می‌کند.

۵. فضای ذخیره‌سازی (هاست دانلود یا فضای ذخیره‌سازی ابری)

برای انجام عملیات ترنسکد، فایل‌های خروجی در فضایی باید ذخیره شوند؛ بنابراین، داشتن یکی از سرویس‌های هاست دانلود یا فضای ذخیره‌سازی ابری (باکت) الزامی است و اطلاعات اتصال به آن در قسمت تنظیمات IPTV باید وارد شود. اگر فضای ذخیره‌سازی نداشته باشید، امکان ثبت سفارش آن در این قسمت فراهم است.

انتخاب هاست دانلود یا فضای ذخیره‌سازی ابری برای ذخیره ویدئوهای ترنسکد شده

درصورتی‌که مشخصات هاست دانلود یا فضای ابری به پنل IPTV معرفی نشده باشد، پیغام «تنظیمات فضای ذخیره‌سازی کامل نیست» نشان داده می‌شود.

پیغام تنظیمات فضای ذخیره‌سازی کامل نیست

سپس، نحوه تعریف فضای ذخیره‌سازی در پنل IPTV را بررسی کنید. از قسمت عملیات که در تصویر با کادر قرمز نمایش داده شده‌، بخش‌های مختلفی در‌دسترس است. یکی از این بخش‌ها تنظیمات است که مشخصات فضای ذخیره‌سازی در این بخش وارد می‌شود.

مشخصات فضای ذخیره‌سازی

۶. تنظیمات

از این قسمت می‌توان نام پنل IPTV یا مشخصات اتصال به فضای هاست دانلود را تغییر داد.

تغییر نام پنل IPTV یا مشخصات اتصال به فضای هاست دانلود 

اعمال تغییرات با موفقیت انجام شد

فیلد عنوان انتخابی صرفاً نام پنل IPTV است و هر نامی اعم از دامنه یا کلمه را می‌توان برایش انتخاب کرد و محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. درادامه، نوع فضای ذخیره‌سازی را مشخص (هاست دانلود یا فضای باکت) و اطلاعات آن را برای اتصال به این فضا وارد کنید.

تعیین نوع فضای ذخیره‌سازی

با انتخاب نوع فضای ذخیره‌سازی، هاست دانلود (FTP) و فیلد‌های مربوط به هاست دانلود را که از‌قبل تهیه شده است، باید معرفی کنید. این فیلدها شامل نام دامنه فعال روی هاست دانلود و نام کاربری و رمزعبور هستند که از قسمت هاست دانلود در پنل کاربری پارس پک باید بررسی شود (تصویر زیر مربوط به سرویس هاست دانلود است).

نمایش مشخصات فضای ذخیره‌سازی

سپس در قسمت مسیر ذخیره‌سازی، نام دایرکتوری‌ای را انتخاب کنید که تمایل دارید ویدئوهای ترنسکد‌شده ذخیره شوند. این دایرکتوری به‌طور‌پیش‌فرض media است. هر مسیری که در این قسمت وارد کنید، در هاست دانلود در مسیر public_html ایجاد خواهد شد و به‌طورخودکار مسیر player در زیرمجموعه آن ایجاد می‌شود.

برای درک بهتر، تصویر هاست دانلودی را مشاهده می‌کنید که حاوی سه ویدئو ترنسکد شده است. هر دایرکتوری ایجاد‌شده در مسیر media با نام شناسه آن ویدئو ایجاد می‌شود. در این تصویر، مشاهده می‌کنید که سه ویدئو به شناسه‌های ۴۱۴۱۰ و ۴۱۵۲۰ و ۴۱۷۰۱ ترنسکد شده‌اند و هر پوشه حاوی چهار کیفیت است.

مسیر ذخیره فایل‌های ترنسکد شده

محتویات ۴۱۴۱۰ از قرار زیر است:

نمایش محتویات پوشه ۴۱۴۱۰ 

درنهایت، پنل IPTV آماده استفاده است. هنگام تعریف هاست دانلود در پنل IPTV، به این نکات باید توجه کنید:

گواهینامه امنیتی (SSL): در سرویس‌های هاست دانلود، امکان فعال‌سازی گواهی SSL میسر است و این کار را در پنل دایرکت ادمین هاست دانلود می‌توان انجام داد. اگر کاربر به پنل دایرکت ادمین دسترسی داشته باشد، می‌تواند آن را شخصاً فعال کند؛ وگرنه تیم فنی باید این کار را انجام دهد.

فعال‌سازی کورس: برای دسترسی به فایل‌های هاست دانلود از تمامی نواحی، از‌جمله ویدئوهای ترنسکد‌شده، تیم فنی می‌تواند تنظیماتی در وب سرور انجام دهد که به آن تنظیمات کورس (Course) گفته می‌شود.

دامنه پارس پک: با ورود به قسمت تنظیمات، دامنه‌ای از پارس پک به پنل IPTV اختصاص یافته که در این مثال، video94493.parspack.net است.

در‌صورتی‌که فعال‌سازی این سرویس بدون مشکل انجام شود، این دامنه باید به‌درستی ریزالو شود؛ پس پیشنهاد می‌کنیم که این موضوع را نیز در نظر بگیرید.

بررسی مشخصات هاست دانلود در پنل IPTV پارس پک