https چیست و چرا باید از آن به جای http استفاده کنیم؟

https چیست؟ https یک پروتکل امنیتی برای وب است که اطلاعات حساس کاربران مانند جزئیات کارت اعتباری را در هنگام تراکنش‌های آنلاین محافظت می‌کند. اگر یک وب‌سایت فروشگاهی از https استفاده نکند، اطلاعات شما می‌توانند توسط هکرها در حملات فیشینگ به سرقت بروند. به همین دلیل، مرورگرها و موتورهای جستجو مانند گوگل به وب‌سایت‌هایی که از https استفاده می‌کنند، توجه بیشتری می‌کنند و در صورت ورود به وب‌سایت‌های فاقد https، هشدار عدم امنیت نمایش داده می‌شود.

در این مطلب از آموزش امنیت بلاگ پارس پک، به سراغ بررسی این سوال که «https چیست و چگونه کار می‌کند؟» می‌رویم. در ادامه به معرفی دلایل استفاده از https و توضیح تفاوت https و http خواهیم پرداخت.

https چیست؟

https که مخفف «HyperText Transfer Protocol Secure» است، یک پروتکل امنیتی برای اینترنت محسوب می‌شود. این پروتکل برای حفاظت از داده‌هایی به کار می‌رود که بین مرورگر کاربر و وب‌سایت در حال تبادل هستند. https با رمزنگاری اطلاعات، از دسترسی و دستکاری غیرمجاز آن‌ها جلوگیری می‌کند.

به عنوان مثال، وقتی شما اطلاعات کارت اعتباری خود را برای خرید آنلاین وارد سایت می‌کنید، https این اطلاعات را رمزگذاری می‌کند تا امن بمانند و از دسترسی هکرها در امان باشند. نشانه‌هایی مانند قفل کنار نوار آدرس در مرورگر و عبارت «https» در ابتدای URL نشان‌دهنده استفاده از https در یک وب‌سایت هستند. این ویژگی‌ها به کاربران اطمینان می‌دهند که ارتباط آن‌ها با وب‌سایت امن است.

https چگونه کار می‌کند؟

نحوه کار https بر اساس تامین امنیت در انتقال داده‌ها در اینترنت شکل گرفته است. https نسخه‌ای امن از http است که به عنوان پروتکل استاندارد برای تبادل داده‌ها در وب شناخته می‌شود. در واقع، httpS با ارتقای http به سطح امنیتی بالاتر، نقشی کلیدی در محافظت از اطلاعات کاربران در اینترنت دارد.

تفاوت کلیدی httpS با http در به‌کارگیری گواهینامه‌های SSL (Secure Sockets Layer) یا TLS (Transport Layer Security) است. این گواهینامه‌ها وظیفه‌ی رمزنگاری اطلاعات را قبل از ارسال آن‌ها در شبکه بر عهده دارند. به این ترتیب، حتی اگر داده‌ها توسط افراد سودجو رهگیری شوند، به دلیل رمزنگاری، هک و سوءاستفاده از آن‌ها غیرممکن خواهد شد.

فرایند ارتباطی در https با یک «SSL/TLS Handshake» آغاز می‌شود. در این فرایند، سرور وب‌سایت گواهینامه SSL خود را به مرورگر نشان می‌دهد تا هویت خود را تایید کند. این گواهینامه حاوی کلید عمومی سرور (Server’s Public Key) است که برای رمزنگاری اطلاعات به کار می‌رود.

پس از تایید هویت سرور، مرورگر و سرور یک «Session Key» مشترک ایجاد می‌کنند. این کلید برای رمزگذاری و رمزگشایی اطلاعات منتقل شده بین آن‌ها استفاده می‌شود. بدین ترتیب، هر داده‌ای که بین کاربر و سرور رد و بدل می‌شود، مانند اطلاعات ورود یا اطلاعات کارت اعتباری، رمزنگاری خواهد شد.

این روش رمزنگاری باعث می‌شود که حتی اگر داده‌ها در حین انتقال توسط اشخاص ثالث رهگیری شوند، آن‌ها قادر به خواندن یا تغییر داده‌ها به دلیل رمزگذاری نباشند. بنابراین، https یک محیط امن برای انتقال اطلاعات حساس در اینترنت فراهم می‌کند.

دلایل استفاده از https چیست؟

دلایل استفاده از https متعدد و مهم هستند، به ویژه در دنیای آنلاین امروزی که امنیت اطلاعات اهمیت بالایی دارد. در اینجا برخی از مهم‌ترین دلایل استفاده از https را برای شما آورده‌ایم:

۱. افزایش امنیت وب‌سایت

این پروتکل با رمزنگاری داده‌های منتقل شده بین کاربر و سرور، از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات حساس جلوگیری می‌کند. این رمزنگاری با استفاده از کلیدهای عمومی (Public Key) و خصوصی (Private Key) انجام می‌شود و اطلاعات را در برابر رهگیری و دستکاری محافظت می‌کند. کاربرد پروتکل https در مقابله با حملات MitM یا (Man-in-the-Middle)، که در آن یک مهاجم می‌تواند داده‌های منتقل شده بین کاربر و سرور را رهگیری و دستکاری کند، بسیار مؤثر است.

۲. افزایش اعتماد کاربران به وب‌سایت

وب‌سایت‌هایی که از https استفاده می‌کنند، معمولاً در نوار آدرس مرورگر نماد قفلی را نشان می‌دهند، که نشان‌دهنده امنیت وب‌سایت است. این موضوع به کاربران اطمینان می‌دهد که سایت مورد نظر امن است و می‌توانند بدون نگرانی از دزدیده شدن اطلاعات خود، اطلاعات شخصی یا مالی خود را وارد کنند.

۳. بهبود سئو و رتبه‌بندی وب‌سایت

موتورهای جستجو مانند گوگل، وب‌سایت‌هایی که از https استفاده می‌کنند را در رتبه‌بندی‌ها ترجیح می‌دهند. این کار به وب‌سایت‌ها کمک می‌کند تا بازدید بیشتری داشته باشند.

۴. حفاظت از حریم خصوصی کاربران 

با استفاده از https، اطلاعات شخصی کاربران مانند رفتار جستجو و تاریخچه مرور وب، در برابر دسترسی و استفاده غیرمجاز توسط شرکت‌های تبلیغاتی یا سایر نهادها محافظت می‌شود. این موضوع به حفظ حریم خصوصی کاربران و ایجاد فضایی امن‌تر برای تعامل آنلاین کمک می‌کند.

https چه تفاوتی با http دارد؟

برای درک بهتر تفاوت https و http در اینجا، این دو پروتکل را از جنبه‌های مختلف با یکدیگر بررسی کردیم:

۱. امنیت

پروتکل http اطلاعات را بدون رمزنگاری ارسال می‌کند، به همین دلیل، امنیت چندانی ندارد. اما پروتکل https با استفاده از رمزنگاری SSL/TLS، از اطلاعات محافظت و از دسترسی غیرمجاز به آن‌ها جلوگیری می‌کند.

۲. تایید هویت

پروتکل http نمی‌تواند تضمین کند که شما با سایت اصلی در ارتباط هستید چون هیچ راهی برای تایید هویت سرور ندارد. اما پروتکل https با استفاده از گواهینامه‌های امنیتی، اطمینان می‌دهد که شما با سایت امن و مطمئنی در تماس هستید.

۳. رمزگذاری داده‌ها

پروتکل http داده‌ها را بدون رمزگذاری می‌فرستد، که باعث می‌شود دیگران بتوانند آن‌ها را بخوانند یا رهگیری کنند. اما در پروتکل https، قبل از ارسال داده‌ها از طریق اینترنت، آن‌ها رمزگذاری می‌شوند.

۴. محافظت از داده‌ها

پروتکل http نمی‌تواند از داده‌هادر برابر حملاتی مانند (Man-in-the-Middle) یا فیشینگ محافظت کند. اما پروتکل https، با استفاده از رمزنگاری و تایید هویت، سپر قدرتمندی در برابر این نوع حملات است.

۵. اعتماد و اعتبار

استفاده از پروتکل http ممکن است باعث کاهش اعتماد کاربران به سایت شما شود، زیرا نماد قفل امنیتی در نوار آدرس مرورگر نمایش داده نمی‌شود. در مقابل، پروتکل https با نمایش نماد قفل در نوار آدرس، باعث جذب کاربران بیشتر می‌شود.

این مقایسه نشان می‌دهد که استفاده از https، به خصوص برای وب‌سایت‌هایی که با داده‌های حساس و شخصی سروکار دارند، اهمیت بالایی دارد. این تفاوت‌ها بین http و https علت اصلی تمایل وب‌سایت‌ها به استفاده از پروتکل امن‌تر https است. ما در مقاله‌ای به صورت جداگانه و تخصصی به بیان تفاوت https و http پرداختیم.

مراحل ساده راه‌اندازی https در وب‌سایت‌

فعال‌سازی https روی وب‌سایت‌تان یک گام ضروری برای تقویت امنیت و افزایش اعتماد کاربران است. در اینجا نحوه فعال‌سازی https را با جزئیات بیشتر توضیح می‌دهیم:

۱. تهیه گواهینامه SSL/TLS

اولین قدم برای فعال‌سازی https روی وب‌سایت شما، خرید گواهینامه SSL است. یکی از گزینه‌های موجود برای تهیه این گواهینامه‌ها، گواهی امنیتی پارس پک است که امکان تهیه انواع گواهینامه SSL/TLS را با توجه به نیازتان فراهم می‌کند. انتخاب گواهینامه مناسب برای وب‌سایت شما به نوع وب‌سایت و نیازهای امنیتی آن بستگی دارد.

۲. نصب گواهینامه SSL/TLS روی وب‌سایت

پس از دریافت گواهینامه SSL/TLS، باید آن را روی وب‌سایت خود نصب کنید. فرایند نصب می‌تواند بسته به نوع کنترل پنل و هاستینگی که استفاده می‌کنید، متفاوت باشد.

۳. تنظیم انتقال از http به https

پس از نصب گواهینامه، باید وب سرور خود را تنظیم کنید تا تمام درخواست‌های http به https تغییر مسیر یابند. این کار از طریق ویرایش فایل‌های پیکربندی سرور مانند Apache (با استفاده از .htaccess) یا Nginx انجام می‌شود. این کار باعث می‌شود مبادله ترافیک وب‌سایت شما از طریق یک اتصال امن رمزگذاری شده انجام می‌شود.

۴. بررسی و تست اتصال https

پس از اعمال تنظیمات، مهم است که وب‌سایت خود را برای اطمینان از صحیح بودن نصب و پیکربندی https تست کنید. باید بررسی کنید که وب‌سایت بدون خطا بارگذاری می‌شود و نماد قفل امنیتی در نوار آدرس مرورگر نمایش داده می‌شود.

۵. به‌روزرسانی لینک‌ها برای جلوگیری از Mixed Content

پس از فعال‌سازی https، مهم است که تمام لینک‌های داخلی و اسکریپت‌های وب‌سایت خود را از http به https به‌روزرسانی کنید. این کار مانع از بروز مشکلات Mixed Content می‌شود که زمانی اتفاق می‌افتد که منابع https و http در یک صفحه وب وجود داشته باشند.

با دنبال کردن این مراحل، نحوه فعال‌سازی https روی سایت شما به راحتی قابل اجراست و به شما کمک می‌کند تا امنیت کلی وب‌سایت‌تان را افزایش دهید.

جمع‌بندی

https چیست؟ یک پروتکل اساسی برای امنیت اینترنت است که اطلاعات کاربران را محافظت می‌کند. پروتکل https و گواهی SSL نقش مهمی در حفاظت از داده‌ها دارند. در این مقاله، کاربردها، نحوه فعالسازی https را بررسی کردیم. توصیه می‌کنیم که اگر هنوز گواهی SSL وب‌سایت خود را فعال نکرده‌اید، بلافاصله اقدام کنید. برای راهنمایی بیشتر در مورد https و SSL، سوالات خود را در بخش نظرات مطرح کنید.

سؤالات متداول

۱. آیا استفاده از https سرعت وب‌سایت را کاهش می‌دهد؟

خیر، اگرچه https به دلیل رمزنگاری کمی کندتر از http است. با این حال، این کندی بسیار ناچیز بوده و به سختی قابل لمس است. امنیت بسیار بیشتر https، این کندی ناچیز را به طور کامل جبران می‌کند.

۲. آیا استفاده از https برای هر وب‌سایتی ضروری است؟

بله، استفاده از https برای تمامی وب‌سایتی توصیه می‌شود، به ویژه برای وب‌سایت‌هایی که اطلاعات حساس مانند اطلاعات پرداخت یا داده‌های شخصی کاربران را مدیریت می‌کنند. این کار به افزایش امنیت و اعتماد کاربران کمک می‌کند.

۳. آیا خرید گواهینامه SSL برای فعال‌سازی https الزامی است؟

بله، برای راه‌اندازی یک اتصال https، نیاز به یک گواهینامه SSL (یا TLS) است که هویت سرور را تایید و امکان رمزگذاری داده‌ها را فراهم کند.

۴. چگونه می‌توان تشخیص داد که یک وب‌سایت از https استفاده می‌کند؟

می‌توانید از طریق نوار آدرس مرورگر تشخیص دهید. وب‌سایت‌هایی که از https استفاده می‌کنند معمولاً با «https://» شروع می‌شوند و یک نماد قفل امنیتی در کنار آدرس وب‌سایت نمایش داده می‌شود.