سرور تیغه ای چیست و چگونه کار می‌کند؟

سرور تیغه‌ ای چیست؟ Blade Server چراغ جادوی دنیای سرورها هستند. فرض کنید تمام ویژگی‌ها و قابلیت‌های سرورهای قدرتمند را با جدیدترین پردازنده و اجزا در یک جعبه جادویی کوچک در اختیار دارید. این نوع سرور، به‌خاطر خاصیت فلفلی خود توانسته درعین ریز بودن، راهکار قدرتمندی برای سازمان‌های بزرگ باشد. به‌جای استفاده از سرورهای بیشتر در دیتاسنتر خود می‌توانید کارها را با خیال راحت به یک سرور تیغه‌ای کوچک بسپارید. در این مطلب از بلاگ پارس پک، قصد داریم سرورهای کاربردی‌ Blade Server را به‌طور کامل همراه با مزایا و معایب آن بررسی کنیم. با خواندن این مقاله از آموزش سرور بلاگ پارس پک، خواهید فهمید آیا این سرور برای شما مناسب بوده یا صرفا مصداق «سودای دُهُل از دور خوشه» است.

منظور از سرور تیغه ای یا Blade Server چیست؟

سرور تیغه ای یا Blade Server مانند یک کامپیوتر از چندین اجزا تشکیل شده که روی یک برد قرار گرفتند و هر برد نازک، یک تیغه است که هرکدام از این تیغه‌ها در سرور از پردازنده، حافظه، کارت شبکه و دیگر اجزای سرور تشکیل شده است و هر سرور یا تیغه برای اتصال به سرور یا تیغه‌های دیگر از منبع تغذیه استفاده می‌کند تا با صرفه‌جویی در مصرف فضا و انرژی به‌طور موثر منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را مدیریت کند و عملکرد بهینه و پایداری را برای شبکه و دیتابیس فراهم کند.

با این تفاسیر در پاسخ به این سوال که سرور Blade چیست، می‌توان گفت:

در شرایطی که ناپایداری سرورها یا حجم سخت‌افزار، عملکرد ناقص و پردازش نامطلوب آن دست‌وپای کسب‌وکارتان را بسته است، سرورهای تیغه ای همچون سوپرمن وارد میدان شده تا شما و کسب‌وکارتان را شگفت‌زده کند. البته اگر یک کسب‌وکار یا سازمانی بزرگ دراختیار دارید. صبوری کنید! در ادامه، خواهیم گفت این سرور برای چه کسب‌وکارهای مناسب است.

سرورهای تیغه ای؛ قهرمانان کوچکی که قدرتمندانه از پس کارهای بزرگ میزبانی برمی‌آیند. 

اجزای یک سرور تیغه‌ ای چیست؟

سرورهای کوچک و قدرتمند تیغه‌ای، به‌صورت چندین قطعه ماژولار کنار هم کار می‌کنند. این سرورها از ساختار جعبه‌ای مانند به نام شاسی تشکیل شده که چند برد الکترونیکی نازک را در خود جای داده است. به‌خاطر همین فرم نازک و تیغه‌ای برد، این سرور به‌نام تیغه‌ای معروف شده است. بخشی از قسمت‌های مهم سرور تیغه‌‌ای شامل موارد زیر است:

۱. شاسی (Chassis)

در پاسخ این سوال که منظور از شاسی در بلید سرور چیست، باید گفت شاسی در سرور تیغه‌ای مانند یک جعبه کوچک است که از یک یا چند تیغه نگهداری می‌کند. هر تیغه از قسمت‌های مکانیکی شامل سرورها و رک‌ها تشکیل شده است.

۲. تیغه (Blade)

تیغه‌ها قطعات مکانیکی کوچکی هستند که سرورهای تیغه ای را در خود نگه می‌دارند و از حافظه برای انتقال اطلاعات به شبکه تشکیل شده است.

۳. سرور (Server)

سرورها در داخل هر تیغه قرار گرفتند و شامل حافظه، پردازنده و نرم‌افزار‌های مورد نیاز برای اجرای عملکرد خود هستند.

۴. رک (Rack)

برای نگهداری تعداد بسیار سرورهای تیغه‌ ای، یک مکان فیزیکی به نام رک تعبیه شده که از بدنه سرور محافظت می‌کند.

۵. پایه (Backplane)

پایه‌ها بخشی از یک رک هستند که از طریق سیم‌کشی یا بردهای مدارچاپی تمام ماژول‌ها و سرورها را در یک تیغه به هم وصل می‌کنند.

دنیای یک سرور تیغه‌ای مثل یک جزیره است. جزیره‌ای پر از تیغه‌های باریک که در ساختمان‌های مختلف سکونت دارند. این ساختمان‌ها همان رک در سرور تیغه‌ای است. همانطور که هر ساختمان چندین خانه را دربرمی‌گیرد، هر رک نیز از تعدادی تیغه تشکیل شده است. هر تیغه مثل یک خانه است که در آن سرورها و اجزای مختلف آن زندگی می‌کنند. پایه‌ها هم مانند یک مسیر یا پل ارتباطی بین شبکه، تیغه‌ها و سرور عمل می‌کند.

سرورهای تیغه‌ای چگونه کار می‌کنند؟

در سیستم‌های سنتی، از یک سرور برای مدیریت یا پردازش اطلاعات برخوردار هستید. در فضای ابری، می‌توانید از چندین سرور بدون دردسرهای سخت‌افزاری و فیزیکی در فضای ابری بهره‌مند شوید. اما نحوه کار سرور تیغه‌ ای چیست؟ در سرورهای تیغه‌ ای چندین سرور روی یک تیغه با هم کار می‌کنند تا قدرت پردازش عملیات‌ها را بالا ببرند. همچنین این سرورها از قابلیت مجازی‌سازی برخوردار هستند؛ درنتیجه می‌توانید حتی در فضای ابری نیز از آن‌ها استفاده کنید. هر تیغه مسئول انجام یک کار است اما تمام اجزا قادر به انتقال اطلاعات در یک شبکه هستند. هر تیغه یک سرور واحد است و چند تیغه را می‌توان در یک رک قرار داد.

یکی از برتری‌های جذاب سرورهای تیغه‌ ای نسبت به سرورهای رک این است که Blade Server‌ها فشرده و جمع‌‌وجور هستند؛ درنتیجه می‌توانید تعداد زیادی از آن‌ها را در یک شاسی و رک سرور قرار دهید.

کاربرد سرور تیغه‌ ای چیست؟

پس از اینکه دریافتیم سرور تیغه‌ ای چیست، نیاز است بررسی کنیم این سرورها چه کاربردی دارند. برای حداکثر بهره‌وری سرورهای تیغه‌ای معمولا عملکرد یکتا و منحصربه‌فردی را از آن‌ها می‌توان انتظار داشت. به‌طور خلاصه، از کاربردهای سرور Blade می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پردازش داده
• رمزگذاری امن SSL
• اشتراک گذاری فایل‌ها
• میزبانی وب و حافظه کش
• شبکه‌های مجازی خصوصی
• مجازی‌سازی برنامه‌های مختلف
• محاسبات ابری برای میزبانی، دیتابیس یا ماشین لرنینگ (Machine Learning)

در سرورهای تیغه‌ ای، هر سرور قطعات و تجهیزات منحصربه‌فردی دارد که وظیفه خاصی انجام می‌دهد. برای مثال، یک سرور ممکن است از حافظه بیشتری برخوردار باشد، درحالی‌که سرور دیگر پردازنده قدرتمندی دارد. همین امر باعث شده تا عملکرد موثرتری داشته باشند. حتی می توانید متناسب با نیازتان به آن‌ها سرور اضافه کنید و سرعت و عملکرد بالاتری را انتظار داشته باشید.

مزایا و معایب سرور تیغه‌ ای چیست؟

پس از بررسی کاربردهای سرور Blade سراغ موشکافی مزیت و ایراد سرورهای بلید می‌رویم. سرورهای تیغه‌‌ای ویژگی و مزایای جذاب بسیار دارد که باعث شده با وجود شرایط خاص نگهداری، بهترین انتخاب برای برخی کسب‌وکارها باشد. از جمله مزایای سرورهای تیغه‌ای موارد زیر را می‌توان نام برد:

۱. دوستدار انرژی؛ مصرف برق کمتر در ازای کاهش دما

اگر تابه‌حال وارد اتاق سرور شده باشید یا آشنایی با آن داشته باشید، احتمالا بدانید در این اتاق برای کنترل دما نیاز به تهویه و خنک کننده است تا دمای سخت‌افزار سرور بیش از حد بالا نرود.

در سرورهای تیغه ای هر تیغه یک فن خنک‌کننده مخصوص دارد که باعث شده این نوع سرورها را بتوان در فضای کوچک و دمای مناسب نیز نگهداری کرد. به‌عبارتی، باتوجه به حجم جمع‌‌وجوری که دارند، خنک‌سازی کمتری نیاز دارند؛ درنتیجه منابع برق کمتری مصرف خواهند کرد.

۲. انعطاف‌پذیری؛ شما بزنید و سرورها برقصند

از جذاب‌ترین ویژگی‌های سرور تیغه ای قابلیت انعطاف‌پذیری آن است. چه قصد میزبانی وب‌سایت را داشته باشید و یا به‌دنبال یک سرور برای پردازش اطلاعات هستید، حتی اگر قصد ایجاد یک دیتابیس کوچک دارید، باید بگوییم سرورهای تیغه‌‌ای با هر سازی که بزنید، می‌رقصند. همچنین می‌توانید به‌صورت همزمان برای میزبانی وب، دیتابیس و پردازش اطلاعات از آن استفاده کنید و هر تعداد سرور که مدنظرتان است در یک شاسی داشته باشید. به‌این‌ترتیب، بار کاری بین سرورها را متعادل‌تر کنید.

۳. مقرون‌به‌صرفه؛ راهکار هوشمندانه برای سازمان‌های بزرگ

زمانی که از سرورهای تیغه ای استفاده می‌کنید، به‌طور قابل توجهی هزینه کابل‌کشی و تجهیزات موردنیازتان برای سرورهای عادی کاهش پیدا می‌کند. از آن‌جایی که طراحی سرورهای تیغه ای به‌صورت ماژولار است، به‌راحتی می‌توانید آن‌ها را روی میز یا بین سیستم‌های کامپیوتری خودتان قرار دهید.

۴. متدهای ذخیره‌سازی کاربردی؛ بی‌دغدغه ذخیره کنید

اگر برایتان سوال است منظور از متدهای ذخیره‌سازی در بلید سرور چیست، باید گفت متدهای ذخیره‌سازی در سرورهای تیغه ای به شما این امکان را می‌دهد تا فضای ذخیره‌سازی بیشتری برای اطلاعات خود دراختیار داشته باشید. از آن‌جایی که سرورهای ذخیره‌سازی معمولا فضای ذخیره‌سازی محدودی دارند، برای ذخیره‌سازی می‌توانید آن‌‌ها را به یک Pool ذخیره‌سازی وصل کنید. یعنی مجموعه‌ای از دیسک‌های سخت‌افزاری که از طریق یک شبکه باهم مرتبط هستند. برای درک بهتر این مزیت مثال زیر را درنظر بگیرید:

فرض کنید یک سرور تیغه‌ای برای میزبانی سایتتان در اختیار دارید. از طرفی، وب‌سایتتان به منابع ذخیره‌سازی بیشتری نیاز دارد؛ درنتیجه شما می‌توانید سرور را از طریق کانال ارتباطی (NAS) ،(SAN) یا FC به استخر ذخیره‌سازی (Pool Store) متصل مکنید. این اتصالات برای ذخیره‌سازی اطلاعات دیتابیس، برنامه‌ها یا سیستم‌عامل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۵. قابلیت تعمیر سریع (Hot-swappable) و بدون دردسر

فرض کنید یک سرور اختصاصی دراختیار دارید که یک ایراد فنی در یکی از قطعات آن رخ داده است. اگر مشکل فنی جدی باشد، نیاز است کل سرور را جایگزین کنید. درحالی‌که در سرورهای تیغه ای چنین مشکلی وجود ندارد. یعنی اگر ایرادی در یک قطعه از سرور به‌وجود بیاید، به‌راحتی می‌توانید آن را تعویض و جایگزین کنید. از کاربردی‌ترین ویژگی‌های سرور تیغه ای قابلیت Hot-swappable بودنش است.

۶. اندازه جمع‌‌وجور اما عملکرد قدرتمند

برخلاف رک‌های سنتی، سرورهای تیغه ای محدودیتی از بابت اندازه ندارند. یعنی شما به‌راحتی می‌توانید آن‌ها را در فضاهای کوچک در کنار سایز تجهیزات قرار دهید. به‌عبارتی، اگر دنبال یک سرور جمع‌وجور کوچک با پردازش قدرتمند هستید، سرورهای تیغه‌ای همان چیزی است که به کارتان می‌آید.

اگرچه مزایا و ویژگی‌های سرور تیغه ای از جمله اندازه کوچک و پردازش قدرتمند آن وسوسه‌برانگیز است، اما معایبی هم دارد. در پاسخ به اینکه معایب سرور تیغه‌ ای چیست، باید بگوییم اگر یک کسب‌وکار کوچکی دارید که به تازگی روی غلطک افتاده است و قصد دارید خدمات میزبانی در محل انجام شود، ممکن است سرور تیغه‌ای گزینه مناسبی برایتان نباشد. همچنین اگر قصد استفاده از سرورهای ابری را دارید، مدیریت یک سرور تیغه‌ای ممکن است چالش‌برانگیز باشد. پس از اینکه فهمیدیم مزایا و معایب بلید سرور چیست، همراهمان باشید تا انواع آن را باهم بررسی کنیم.

منظور از انواع سرور تیغه‌ ای چیست؟

سرورهای تیغه ای براساس ویژگی‌های مختلفی که دارند، از جمله نوع CPU، مقدار رم و حافظه ذخیره‌سازی به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. برای اینکه بررسی کنیم منظور از انواع سرور تیغه‌ ای چیست، دسته‌بندی‌های زیر تعریف دقیقی خواهد بود:

انواع سرورهای تیغه‌ ای براساس CPU

این نوع سرورها به گروه‌های مختلفی از جمله AMD، Intel، Motorola و Sun Microsystems تقسیم می‌شوند. هرچه CPU قدرتمندتر باشد، سرور عملکرد بهتری را از خود نشان می‌دهد.

سرورهای تیغه‌ ای براساس فضای ذخیره‌سازی

یک سرور تیغه‌‌ای براساس نوع RAM به‌دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود:

۱. رم استاتیک (SRAM)

این نوع فضای ذخیره، از رایج‌ترین فضاهای ذخیره‌سازی در دوربین دیجیتال و پرینترها است که داده‌ها را به همان شکلی که هستند، ذخیره می‌کند.

۲. رم پویا (DRAM)

این رم، اغلب در سیستم‌های پیچیده‌تری مانند کنسول‌های بازی و ویدیویی به‌کار می‌رود.

۳. رم پویا با سرعت دوبرابر (DDR DRAM)

در اغلب سرورها و کامپیوترهایی که محتوای بصری مانند عکس و فیلم دارند، این نوع رم به‌کار می‌رود. رم DDR DRAM، برای مدیریت، ذخیره و پردازش اطلاعات در زمان واقعی (Real Time) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سرورهای بلید براساس آپشن‌های اتصال

در پاسخ به این سوال که منظور از آپشن اتصال در سرور تیغه‌ ای چیست، باید بگوییم سرورهای تیغه‌ای یک طراحی مدولار و یکنواخت دارند که انتقال اطلاعات بین دیتابیس‌ها را ساده می‌کنند. از طرفی، قادر هستند به کانال‌های خروجی مختلفی وصل شوند. برای مثال، می‌توان آن‌ها را به خروجی Eternet، توکن رینگ (Token Ring) و کانال فیبر یا پروتکل شبکه متصل کرد. این اتصال را می‌توان از روش‌های مختلفی انجام داد که همین امر، موجب دسته‌بندی مختلف سرورهای تیغه‌‌ای از این نظر اتصال شده است.

۱. Apple FireWire

پورت های FireWire اغلب برای اتصال دوربین دیجیتال، هارددیسک اکسترنال، تلفن، تبلت و دستگاه‌هایی که به سرعت انتقال داده بالا نیاز دارند، استفاده می‌شوند. اتصال FireWire دیتا را با سرعت نهایتا 400 مگابایت در ثانیه انتقال می‌دهد.

۲. SATA

اتصال SATA یک پورت به‌صورت گذرگاه (bus-style) است که آداپتورهای Bus میزبان را به هارد دیسک، درایوهای حالت جامد (SD) یا سایر دستگاه‌های ذخیره‌سازی بزرگ‌تر وصل می‌کند.

۳. SCSI

SCSI قطعات کامپیوتر را در یک سیستم SCSI به هم وصل کرده و پورت‌های ارتباطی بین آن‌ها ایجاد می‌کند.

۴. ذخیره‌ مستقیم اتصال (DAS):

در این مورد، DAS به‌جای اینکه بخشی از یک سیستم شبکه خارجی برای ذخیره‌سازی باشد، مانند یک کامپیوتر است یا مستقیما به کامپیوتر وصل شده است. درواقع، مانند هارددیسک یک لپتاپ یا کامپیوتر است.

۶. FC

اتصال FC یا اتصال ذخیره سازی SAN FC، به دستگاه‌های ذخیره‌سازی شبکه امکان را می‌دهد تا اطلاعات را با سرعت و عملکرد بالا با سرورها به اشتراک بگذارند.

۷. iSCSI

اتصال ذخیره سازی iSCSI مبتنی بر IP است و یک سیستم ذخیره‌سازی بوده که برای ارتباط قسمت‌های ذخیره‌سازی شبکه در داخل یک سرور استفاده می‌شود.

نکات مهم در مورد سرورهای تیغه‌ ای

• سرورهای تیغه‌ ای توسط بسیاری از غول‌های فناوری مانند Dell، HP و IBM ارائه می‌شوند.
• اگر کسب‌وکار تازه‌نفس یا کوچک دارید، به‌جای سرورهای تیغه‌ای، سرورهای ابری گزینه مناسب‌تری برایتان خواهد بود.
• سرورهای تیغه ای معمولاً در رک‌‌های مخصوصی قرار می‌گیرند که به آن‌ها امکان را می‌دهد به‌راحتی مدیریت و نگهداری شوند.
• سرورهای تیغه ای معمولاً به‌صورت مجازی به کاربران اختصاص داده می‌شوند. به‌این‌ترتیب، می‌توانید به‌صورت کارآمدتری از منابع سرور استفاده کنید.

جمع‌بندی

سرور تیغه‌ ای چیست؟ سرورهای تیغه‌ ای یا Blade Server مثال بارز ضرب‌المثل معروف «فلفل نبین چه ریزه!» است. این تیغه‌های جمع‌و‌جور و کوچک، عملکرد قدرتمندی را به‌عنوان سرور از خود نشان می‌دهند. در این مقاله از آموزش سرویس‌های میزبانی بلاگ پارس پک، همه‌چیز را راجع به ویژگی‌های سرور تیغه ای، مزایا و معایب آن بررسی کردیم. اگر جزو کسب‌وکارهای بزرگ یا متوسط هستید و قصد تهیه سروری با قابلیت‌های متعدد اما جمع‌وجور را دارید، سرورهای تیغه‌ ای یکی از بهترین گزینه‌هایتان خواهد بود. درصورتی‌که برای انتخاب هر نوع سرور نیاز به مشاوره یا راهنمایی دارید، کارشناسان پارس پک مشتاق راهنمایی شما عزیزان هستند. شما می‌توانید به‌صورت رایگان از مشاوره مؤثر پارس پک بهره‌مند شوید.

سؤالات متداول

۱. سرور تیغه‌ ای چیست؟

سرورهای کوچک با تیغه‌های مختلف در یک شاسی هستند و هر تیغه شامل پردازنده، حافظه، فضای ذخیره‌سازی و سایر اجزای یک سرور است.

۲. سرورهای تیغه ای مناسب چه کسب‌وکارهایی است؟

برای سازمان‌هایی که دنبال چندین سرور با ابعاد جمع‌‌وجور، منعطف و مقیاس‌پذیر هستند و که فضای زیادی اشغال نکند و عملکرد قدرتمندی داشته باشد، همچنین برای شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ گزینه مناسبی خواهد بود.

۳. آیا سرورهای تیغه ای امن هستند؟

بله، در پیکربندی این سرورها مانند سایر سرورها از اقدامات امنیتی مختلف همچون فایروال استفاده می‌شود.

۴. آیا سرورهای تیغه ای برای کسب‌وکارهای کوچک مناسب است؟

برای کسب‌وکارهای تازه‌نفس و کوچک، این سرورها بیش از حد قدرتمند است و هزینه و مدیریت آن ممکن است در ابتدای کار چالش‌برانگیز باشد. اگر کسب‌وکار کوچکی دارید، سرورهای ابری یا مجازی پارس پک گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌تری برایتان خواهند بود.