سرور بیگ بلو باتن چیست؟ برگزاری جلسه‌های آنلاین در محیطی قدرتمند

سرور بیگ بلو باتن ازجمله ابزارهای مهمی است که برای برگزاری جلسه آنلاینِ با‌کیفیت نیاز دارید. در تعریفی ساده، بیگ بلو باتن یا به‌اختصار BBB ابزاری است که به شما کمک می‌کند تا نشست‌های آنلاین خود را با‌ کیفیت عالی برگزار کنید. در این مطلب از بلاگ پارس پک، قصد داریم تا درباره سرور BBB با شما صحبت و به نکاتی اشاره کنیم که در انتخاب و خرید به آن نیاز خواهید داشت؛ پس تا پایان با ما همراه باشید.

سرور بیگ بلو باتن چیست؟

امروزه، استفاده از فناوری اینترنت برای برگزاری جلسه‌ها بسیار محبوب شده است؛ به‌همین‌دلیل، ابزارهای طراحی‌شده برای این منظور نیز روز‌به‌روز بیشتر می‌شوند. یکی از این ابزارهای محبوب‌ سرویس بیگ بلو باتن نام دارد. این نرم‌افزار به‌صورت منبع‌باز طراحی و همین امر سبب شده است تا توسعه‌دهندگان مختلف بتوانند فیچرهای جدیدی روی آن پیاده‌سازی کنند. 

یکی از دلایل محبوبیت این ابزار در‌مقایسه‌با نرم‌افزارهای دیگر مانند Adobe Connect این است که کاربران برای استفاده از آن به نصب هیچ نرم‌افزاری نیازی ندارند. به‌عبارت‌دیگر، چه به‌عنوان مدیر و چه به‌عنوان یکی از حاضران بخواهید در جلسه شرکت کنید، فقط کافی است لینک ورود به کنفرانس را در مرورگر خود وارد کنید و با نام کاربری و رمز‌عبورتان به جلسه وارد شوید. 

برای اینکه بتوانید از این ابزار استفاده کنید، به سرور نیاز خواهید داشت. سیستم‌عامل نصب‌شده روی سرور بیگ بلو باتن باید لینوکس و با توزیع Ubuntu باشد. همچنین، توصیه می‌کنیم که روی سرور BigBlueButton نرم‌افزار دیگری نصب نکنید.

بنابراین برای استفاده از این ابزار، تنها به سرور بیگ بلو باتن نیاز دارید. منابع سرور BigBlueButton نیز کاملاً به نیاز شما و تعداد افراد شرکت‌کننده در جلسه بستگی دارد. درادامه مطلب‌، بیشتر درباره این موضوع صحبت می‌کنیم.

سرور بیگ بلو باتن چه کاربردهایی دارد؟

سرور بیگ بلو باتن متخصصِ برگزاری Event های مجازی است. به‌عنوان نمونه ممکن است شما جلسه‌ای کاری با همکارانِ خود داشته باشید و به هر دلیل نتوانید به‌صورت فیزیکی این جلسه را برگزار کنید. احتمالاً این موقعیت را در هنگامِ شیوع ویروس کرونا تجربه کرده‌اید.

به‌طور کلی موارد زیر را می‌توان مهم‌ترین کاربردهای سرور بیگ بلو باتن دانست:

• برگزاری جلسات کاری به‌صورت ارتباط از راه دور
• برگزاری سمینارها و رویدادهای آنلاین
• برگزاری کلاس‌های غیرحضوری
• ارتباط با پزشک معالج از راهِ دور
• و …

نرم‌افزار BigBlueButton این امکان را به شما می‌دهد تا بتوانید جلسه‌های آنلاینتان را در محیطی امن و مطمئن با قابلیت‌های کاربردی برگزار کنید. برای برگزاری جلسه‌ها و کلاس‌های آنلاین در BBB بدون شک به سرور بیگ بلو باتن نیاز پیدا خواهید کرد. خرید سرور بیگ بلو باتن به شما کمک می‌کند رویدادها و جلسه‌های آنلاین خود را برای تعداد زیادی شرکت‌کننده بدون قطعی با پایداری و سرعت بالا برگزار کنید.

مزایای سرور بیگ بلو باتن

استفاده از سرور بیگ بلو باتن مزایای متعددی نسبت به انواعِ نرم‌افزارهای مشابه دارد. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیگ بلو باتن یک نرم‌افزار منبع باز است. بنابراین شما می‌توانید از آن به‌صورت رایگان استفاده کنید. اگر چه در ایران قانون کپی رایت رعایت نمی‌شود، اما در صورتی‌که دیتاسنترِ سرور شما در کشوری غیر از ایران باشد، احتمالاً باید این قانون را رعایت کنید و اینجاست که رایگان بودنِ نرم‌افزار برای شما اهمیت خواهد یافت.
• برای استفاده از بیگ بلو باتن، نیازی به نصب هیچ نرم‌افزاری نیست. بنابراین چه برگزار کنندگان جلسه و چه افرادی که به‌عنوان بازدید کننده در جلسه حضور دارند، تنها کافی است که لینک ارائه شده را در مرورگر Device خود وارد کرده و بدین ترتیب به راحتی در جلسه حاضر شوند.
• تقریباً تمامی امکانات و ابزارهایی که برای برگزاری مناسب و با کیفیتِ یک جلسه‌ی آنلاین دارید، در بیگ بلو باتن پیش‌بینی شده است؛ از وایت برد گرفته تا امکان ضبط صدا و تصویر جلسه و یا امکانِ مدیریت افراد حاضر در آن. 
• از سرور بیگ بلو باتن می‌توان برایِ برگزاری جلسات آنلاین با تعداد شرکت کنندگان بالا استفاده کرد. واضح است که بر خلافِ برخی از سرویس‌های دیگر که در این موارد از شما هزینه دریافت می‌کنند، این کار به شرط وجود منابع کافی بر روی سرور، برای شما هزینه‌ای نخواهد داشت.

۴ نکته مهم در انتخاب سرور بیگ بلو باتن

حالا که تا حدودی با ویژگی‌های بیگ بلو باتن آشنا شدید، احتمالاً به خرید آن هم فکر می‌کنید. توجه کنید که برای خرید سرور مناسب بیگ بلو باتن باید نکات متعددی را مدنظر قرار دهید تا سرویس خریده‌شده بهترین بازدهی را برای شما داشته باشد. برخی از این نکات مهم‌ عبارت‌اند از:

۱. تعداد کاربران 

اولین نکته‌ای که در انتخاب سرور بیگ بلو باتن اهمیت دارد، تعداد کاربرانی است که می‌خواهند به جلسه آنلاین شما وارد شوند. بدیهی است که هر‌چه تعداد شرکت‌کنندگان بیشتر باشد، شما به منابع سخت‌افزاری و پهنای باند بیشتری نیاز خواهید داشت.

۲. میزان و نوع فضای ذخیره‌ سازی

یکی از منابع مهم در سرورها هارد است. هارد مسئولیت ذخیره اطلاعات شما را به‌عنوان برگزار‌کننده‌ دوره بر‌عهده دارد و بر همین اساس، نقشی مهم در کیفیت دوره‌ یا جلسه آنلاین شما ایفا می‌کند. در انتخاب سرور BigBlueButton مناسب خود، حتماً به میزان فضای هارد و نوع آن (HDD یا SSD بودن) توجه کنید. 

۳. گواهی SSL رایگان

امنیت یکی از دغدغه‌های اصلی افراد در فضای وب است. این موضوع برای افرادی نیز صادق است که می‌خواهند در جلسه آنلاین حضور پیدا کنند. تهیه گواهی SSL مناسب و معتبر و نصب آن روی سرور بیگ بلو باتن این امنیت را تضمین خواهد کرد.

۴. میزان ترافیک تبادل‌ شده

یکی دیگر از نکاتی که در انتخاب سرور BBB باید به آن توجه کنید، میزان ترافیک است. بدیهی است که هر‌چه تعداد شرکت‌کنندگان و مدت‌زمان جلسه بیشتر باشد، به سرویسی با ترافیک بیشتری نیاز خواهید داشت. 

این نکته را نیز مدنظر قرار دهید که بیگ بلو باتن متخصص برگزاری جلسه‌های آنلاین است و ابزارهای رایگان بسیاری در‌اختیارتان قرار می‌دهد تا بتوانید جلسه‌ای با بهترین کیفیت برگزار کنید. بسیاری از این ویژگی‌ها جزو فیچرهای پیش‌فرض بیگ بلو باتن هستند؛ مثلاً:

• بیگ بلو باتن به‌طورکامل از زبان فارسی پشتیبانی می‌کند.
• امکان استفاده تمامی شرکت‌کنندگان از وب‌کم و میکروفن با‌توجه‌به منابع سرور وجود دارد.
• امکان چت آنلاین به‌طور‌پیش‌فرض در BigBlueButton فراهم است.
• اتصال به جلسه کنفرانس یا کلاس آنلاین با استفاده از مرورگر در تمام مواقع امکان‌پذیر است.

الزامات سرور بیگ بلو باتن

قبل از نصب بیگ بلو باتن روی سرور، ابتدا باید مطمئن شوید که چند پیش‌نیاز مهم روی سرور وجود داشته باشد. در‌ادامه، تمامی این الزامات و نیز دستورهای موردنیاز برای بررسی آن‌ها را ارائه کرده‌ایم. تمامی کدها و دستورهایی که در‌ادامه می‌بینید، برای استفاده در سرور با سیستم‌عامل Ubuntu 20.04 مناسب هستند.

۱.  بررسی کرنل لینوکس و نسخه اوبونتو

اولین شرط این است که اوبونتو نصب‌شده روی سرور کرنل 5.x. داشته باشد. برای اطمینان از این موضوع، از دستور زیر استفاده کنید:

uname -r

خروجی این دستور، باید چیزی شبیه به خط زیر باشد:

5.x.x-xx-generic

همچنین، با استفاده از دستور زیر مطمئن شوید که سرور اوبونتو شما ۶۴بیتی است:

uname -m

در‌صورتی‌که خروجی این دستور نیز مشابه با خط زیر باشد، یعنی سیستم‌عامل شما ۶۴بیتی است:

x86_64

۲.  بررسی یونیکد 

در گام دوم، باید از استفاده سرور از en_US.UTF-8 مطمئن شوید. برای این منظور، دستور زیر را در خط فرمان وارد کنید:

sudo cat /etc/default/locale

اگر خروجی مطابق فرمت زیر باشد، یعنی یونیکد سرور نیز صحیح است:

LANG="en_US.UTF-8"

در‌صورتی‌که متغیر LANG روی en_US.UTF-8 تنظیم نشده باشد، با دستورهای زیر می‌توانید آن را تغییر دهید:

sudo apt-get install -y language-pack-en
sudo update-locale LANG=en_US.UTF-8

سپس این دستور را برای تأیید تغییرات اِعمال‌شده وارد کنید:

cat /etc/default/locale

۳.  بررسی حافظه

برای اینکه بیگ بلو باتن به‌صورت روان روی سرور شما اجرا شود، حداقل به ۱۵ گیگابایت حافظه نیاز دارید. برای بررسی این موضوع، از دستور زیر استفاده کنید:

free -h

خروجی این دستور شامل میزان حافظه در‌دسترس روی سرور است:

Output:           total        used free      shared  buff/cache   available
Mem:            16G        3.4G        1.0G        305M         10G         13G
Swap:            0B          0B          0B

۴.  بررسی پشتیبانی از پروتکل IPv6

سرور شما باید از IPv6 پشتیبانی کند. این موضوع را نیز می‌توانید با دستور زیر بررسی کنید:

sudo ip addr | grep inet6

اگر در خروجی با پیغامی مانند خط زیر مواجه شدید، یعنی سرور از IPv6 پشتیبانی می‌کند و از این نظر نیز مشکلی نخواهید داشت:

inet6 ::1/128 scope host

۵.  بررسی هسته‌های سرور

در‌نهایت، اگر حداقل ۸ هسته روی سرور شما قرار داشته باشد، از عملکرد مناسب بیگ بلو باتن می‌توانید مطمئن شوید. این معیار نیز با استفاده از دستور زیر قابل بررسی است:

sudo grep -c ^processor /proc/cpuinfo

نحوه راه‌ اندازی سرور بیگ بلو باتن با توزیع Ubuntu 20.04

بعد از اینکه مطمئن شدید سرورتان شرایط و حداقل‌های لازم برای نصب و اجرای بیگ بلو باتن را دارد، باید این نرم‌افزار را روی سرور خود نصب کنید. برای نصب BigBlueButton روی توزیع Ubuntu 20.04، بهتر است از اسکریپت bbb-install-2.5.sh استفاده کنید. 

در اولین قدم، دستور زیر را با دامین و هاست و ایمیل خود وارد کنید تا روند نصب شروع شود:

wget -qO- https://ubuntu.bigbluebutton.org/bbb-install-2.5.sh | sudo bash -s -- -v focal-250 -s hostname -e email  -a -w -g

در این دستور، به نکات زیر دقت کنید:

• -v focal-250 تضمین می‌کند که جدیدترین نسخه بیگ بلو باتن روی سرور شما نصب می‌شود.
• -w فایروال را روی سرور نصب می‌کند. 
• -g رابط کاربری Greenlight را نیز برای شما نصب خواهد کرد.

اگر‌چه روند نصب با استفاده از این دستور تقریباً طولانی است، این حُسن را هم برای شما به‌همراه دارد که تمامی پکیج‌های موردنیاز مانند MongoDB ،Nginx ،Greenlight و Apache تنها با همین یک دستور نصب و پیکربندی خواهد شد.

راه‌ اندازی مجدد سرور بیگ بلو باتن

بعد از نصب بیگ بلو باتن روی سرور، باید سرور خود را ری‌استارت کنید:

bbb-conf --restart

این دستور خروجی زیر را برای شما ایجاد خواهد کرد:

Restarting BigBlueButton 2.5.0-rc.4 ...
Stopping BigBlueButton
Starting BigBlueButton
** Potential problems described below **
.........

بررسی وضعیت سرور بیگ بلو باتن

با استفاده از فرمان زیر می‌توانید وضعیت سرور BigBlueButton خود را بررسی کنید:

sudo bbb-conf --status

خروجی این دستور، تمامی فرایندهای موجود روی سرور و وضعیت آن‌ها را به شما نشان خواهد داد:

nginx —————————————————► [✔ - active]
freeswitch ————————————► [✔ - active]
redis-server ——————————► [✔ - active]
bbb-apps-akka —————————► [✔ - active]
bbb-fsesl-akka ————————► [✔ - active]
tomcat9 ———————————————► [✔ - active]
mongod ————————————————► [✔ - active]
bbb-html5 —————————————► [✔ - active]
bbb-webrtc-sfu ————————► [✔ - active]
kurento-media-server ——► [✔ - active]
bbb-html5-backend@1 ———► [✔ - active]
bbb-html5-backend@2 ———► [✔ - active]
bbb-html5-frontend@1 ——► [✔ - active]
bbb-html5-frontend@2 ——► [✔ - active]
etherpad ——————————————► [✔ - active]
bbb-web ———————————————► [✔ - active]
bbb-pads ——————————————► [✔ - active]

همچنین، با فرمان زیر می‌توانید تمامی کامپوننت‌ها و پکیج‌های سرور را مشاهده کنید:

dpkg -l | grep bbb-

خروجی این فرمان نیز به‌صورت زیر است:

ii  bbb-apps-akka               2.5-12     all    BigBlueButton Apps (Akka)
ii  bbb-config                  1:2.5-25   amd64  BigBlueButton configuration utilities
ii  bbb-demo                    1:2.5-10   amd64  BigBlueButton API demos
ii  bbb-etherpad                1:2.5-6    amd64  The EtherPad Lite components for BigBlueButton
ii  bbb-freeswitch-core         2:2.5-8    amd64  BigBlueButton build of FreeSWITCH
ii  bbb-freeswitch-sounds       1:2.5-5    amd64  FreeSWITCH Sounds
ii  bbb-fsesl-akka              2.5-11     all    BigBlueButton FS-ESL (Akka)
ii  bbb-html5                   1:2.5-19   amd64  The HTML5 components for BigBlueButton
ii  bbb-learning-dashboard      1:2.5-6    amd64  BigBlueButton bbb-learning-dashboard
ii  bbb-libreoffice-docker      1:2.5-4    amd64  BigBlueButton setup for LibreOffice running in docker
ii  bbb-mkclean                 1:2.5-5    amd64  Clean and optimize Matroska and WebM files
ii  bbb-pads                    1:2.5-3    amd64  BigBlueButton Pads
ii  bbb-playback                1:2.5-4    amd64  BigBlueButton playback
ii  bbb-playback-presentation   1:2.5-7    amd64  BigBluebutton playback of presentation
ii  bbb-record-core             1:2.5-8    amd64  BigBlueButton record and playback
ii  bbb-web                     1:2.5-18   amd64  BigBlueButton API
ii  bbb-webrtc-sfu              1:2.5-14   amd64  BigBlueButton WebRTC SFU

به‌عنوان آخرین نکته، اگر می‌خواهید Status و تمامی تنظیمات اِعمال‌شده روی سرور را ببینید، باید از این فرمان استفاده کنید:

bbb-conf --check

خروجی اطلاعات جامعی درباره وضعیت کلی سرور و تنظیمات انجام‌شده روی آن در‌اختیارتان قرار خواهد داد:

BigBlueButton Server 2.5.0-alpha.5 (135)
                      Kernel version: 5.4.0-97-generic
                        Distribution: Ubuntu 20.04.4 LTS (64-bit)
                              Memory: 16392 MB
                           CPU cores: 8

  /etc/bigbluebutton/bbb-web.properties (override for bbb-web)
  /usr/share/bbb-web/WEB-INF/classes/bigbluebutton.properties (bbb-web)
         bigbluebutton.web.serverURL: https://bbb.example.com
                  defaultGuestPolicy: ALWAYS_ACCEPT
                   svgImagesRequired: true
                defaultMeetingLayout: SMART_LAYOUT
…

به‌عنوان نکته پایانی فراموش نکنید که انجام هر‌یک از مراحل گفته‌شده به دانش فنی در حوزه سرور نیاز دارد. در‌صورتی‌که در این زمینه تجربه‌ای ندارید، توصیه ما به شما استفاده از سرورهای آماده بیگ بلو باتن است. این سرورها به‌طور‌کامل برای استفاده از بیگ بلو باتن طراحی شده‌اند و تیم پشتیبانی سرور نیز به شما اطمینان‌خاطر می‌دهد که کنفرانس آنلاین بدون نقصی تجربه کنید. 

جمع‌بندی

سرور بیگ بلو باتن متخصص راه‌اندازی و برگزاری جلسه‌های آنلاین است. شما هر امکاناتی که برای برگزاری کلاس یا حتی کنفرانس آنلاین با چندهزار نفر شرکت‌کننده‌ هم نیاز داشته باشید، سرور BigBlueButton نیازتان را کاملاً مرتفع می‌کند. بااین‌حال، برای اینکه بتوانید از این ابزار منبع‌باز استفاده کنید، باید با نحوه نصب آن روی سرور و تنظیمات موردنیاز در این زمینه آشنا باشید. همین امر سبب شد که در این مطلب از بلاگ پارس پک، به‌طورمفصل سرور بیگ بلو باتن را بررسی کنیم. با مطالعه این مطلب، می‌توانید با پیش‌نیازهای سرور برای نصب بیگ بلو باتن و نحوه نصب آن و دستورهای موردنیاز برای کنترل وضعیت سرور آشنا شوید.

سؤالات متداول

۱. سرور بیگ بلو باتن چیست؟

سرور BigBlueButton یا به‌اختصار سرور BBB به سروری گفته می‌شود که با استفاده از آن خواهید توانست جلسه‌های آنلاین خود را با استفاده از بیگ بلو باتن برگزار کنید.

۲. مزیت استفاده از سرور بیگ بلو باتن بر Adobe Connect چیست؟

یکی از مزایای مهم بیگ بلو باتن پشتیبانی کامل از زبان فارسی است. همچنین برای استفاده از این ابزار، به نصب هیچ نرم‌افزاری روی سیستم یا تلفن‌همراه کاربر نیازی نیست.

۳. آیا استفاده از بیگ بلو باتن رایگان است؟

نرم‌افزار بیگ بلو باتن به‌صورت منبع‌باز و رایگان طراحی شده است. با‌این‌حال برای استفاده از آن‌، به سروری نیاز دارید که به آن سرور بیگ بلو باتن گفته می‌شود.