دیجیتال مارکتینگ چیست؟ معرفی انواع بازاریابی دیجیتال

Avatar
نویسنده: درسا والامقام
یکشنبه 15 آبان 1401
مطالعه: ۲۶ دقیقه ۰ نظر ۹۷۷ بازدید

امروزه، افراد بسیار زیادی به اینترنت متصل هستند و تعداد این دسته از افراد روز‌به‌روز در حال افزایش است؛ به‌همین‌دلیل، از گذشته تاکنون نحوه انجام بسیاری از کارها، خریدها، کسب‌وکارها و… تغییر کرده و به‌سمت اینترنت سوق داده شده است. یکی از این تغییرات مهم خرید مردم است. بازاریابی همیشه یکی از ارکان اصلی کسب‌وکارها بوده و خواهد بود که باتوجه‌به به‌وجود‌آمدن کسب‌وکارهای اینترنتی، مکان و نوع بازاریابی نیز به این سمت راه پیدا کرده است. بازاریابی دیجیتال یا بازاریابی در اینترنت نوعی جدید از بازاریابی است که در فضای اینترنت انجام می‌شود و انواع متفاوتی دارد. در این مقاله، هر‌آنچه درباره دیجیتال مارکتینگ باید بدانید، توضیح می‌دهیم تا بتوانید این اصطلاح را به‌طورکامل درک کنید؛ پس تا پایان با ما همراه باشید.

دیجیتال مارکتینگ چیست؟

بازاریابی به هر فعالیتی گفته می‌شود که شرکت‌ها برای تبلیغ محصولات و خدماتشان و بهبود سهم بازار خود از آن استفاده می‌کنند. دیجیتال مارکتینگ یا «بازاریابی آنلاین» به تمام کارهایی اطلاق می‌شود که برای بازاریابی در اینترنت صورت می‌گیرد. کسب‌وکارها از کانال‌های ارتباطی مانند موتورهای جست‌وجو، رسانه‌های اجتماعی، ایمیل و وب‌سایت‌ها برای ارتباط با کاربران و مشتریان استفاده می‌کنند و بازاریابی خود را انجام می‌دهند.

دیجیتال مارکتینگ چیست و چه کاربردی دارد؟

معرفی بازاریابی دیجیتال

تاریخچه دیجیتال مارکتینگ

دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال در اوایل دهه ۲۰۰۰ رایج شد؛ اما این نوع بازاریابی تاریخچه‌ای بسیار قدیمی‌تر دارد. برای مثال، گولیلمو مارکونی، مخترع رادیو، در سال ۱۸۹۶ اولین کسی بود که «انتقال عمومی سیگنال‌های بی‌سیم» را نشان داد. اولین پخش زنده او در اپرا خرید‌و‌فروش اولین بلیت را در پی داشت و بدین‌ترتیب دیجیتال مارکتینگ آغاز شد.

چرا دیجیتال مارکتینگ مهم است؟

دیجیتال مارکتینگ به شما کمک می‌کند تا ازطریق روش‌های نوین به مخاطبان و مشتریان بیشتری دست پیدا کنید و کاربرانتان را بهتر بشناسید و برایشان برنامه‌ریزی خاص کنید. شما می‌توانید  از روش‌های متنوع بازاریابی استفاده کنید و مشتریانی که قصد دارند محصول یا خدمتی بخرند، هدف قرار دهید. علاوه‌بر‌این، دیجیتال مارکتینگ بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر و دقیق‌تر و پربازده‌تر از روش‌های بازاریابی سنتی (قدیمی) است.

برخی از مزایای کلی دیجیتال مارکتینگ ازاین‌قرارند:

  • شما می‌توانید فقط روی کاربران احتمالی که قصد دارند محصول یا خدمتی بخرند، هدف‌گذاری کنید و نتیجه بهتری بگیرید.
  • بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر از بازاریابی‌های دیگر است.
  • در بازاریابی دیجیتال، زمینه فعالیت با بزرگ‌ترین رقبا یکسان است و با برندهای بسیار بزرگ می‌توانید در یک فضا رقابت کنید.
  • در دیجیتال مارکتینگ، تمامی اطلاعات مانند درصد رشد و میزان خرید و کاربران جدید را می‌توان اندازه‌گیری و محاسبه کرد.
  • در دیجیتال مارکتینگ، ایجاد و تغییر استراتژی آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر است.
  • در هر نوع دیجیتال مارکتینگ، می‌توانید اهداف اصلی یعنی جذب کاربر را مدنظر قرار دهید.

انواع دیجیتال مارکتینگ

دیجیتال مارکتینگ با روش‌های گوناگونی انجام می‌شود. تاکتیک‌های زیادی برای بازاریابی دیجیتال وجود دارد که در‌ادامه برخی از رایج‌ترین آن‌ها را معرفی خواهیم کرد. به‌طورخلاصه، رایج‌ترین روش‌های دیجیتال مارکتینگ عبارت‌اند از:

  • بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو (SEO)
  • بازاریابی محتوا
  • بازاریابی ازطریق شبکه‌های اجتماعی
  • پرداخت به‌ازای کلیک (PPC)
  • افیلیت مارکتینگ
  • تبلیغات بومی
  • اتوماسیون بازاریابی
  • بازاریابی ایمیلی
  • روابط‌عمومی آنلاین (PR)
  • بازاریابی درون‌گرا
  • محتوای حمایت‌شده
  • بازاریابی موتورهای جست‌وجو (SEM)
  • بازاریابی پیامکی

۱. سئو یا بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو (SEO)

فرایند بهینه‌سازی وب‌سایت برای موتورهای جست‌وجو مانند گوگل، یکی از روش‌های مهم‌ بازاریابی است که هر کسب‌وکار اینترنتی باید به آن فکر کند. سئو باعث می‌شود وب‌سایت شما رتبه بهتری در نتایج موتورهای جست‌وجو کسب کند و در‌نتیجه، ترافیک ارگانیک وب‌سایت شما افزایش یابد. سئو به‌تنهایی دنیای بزرگی دارد؛ اما بخشی از آن به دیجیتال مارکتینگ مربوط است.

برای آشنایی کامل با Google Analytics و نحوه کار آن و همچنین کمکی به کسب و کار اینترنتی شما می‌کند، مقاله زیر را بخوانید.

گوگل آنالیتیکس چیست؟

سئو روش‌های متفاوتی دارد که با استفاده از آن‌ها به‌راحتی می‌توانید رتبه وب‌سایتتان را بهبود ببخشید. تعدادی از این روش‌ها عبارت‌اند از:

  • سئو در صفحه (On page): این نوع بهینه‌سازی بر وب‌سایت شما و صفحاتی که کاربر مشاهده می‌کند، تأثیر می‌گذارد. تحقیق کلمات کلیدی، محتوای سئو‌شده و کاربرپسند و… ازجمله کارهایی است که در این نوع سئو انجام و باعث افزایش رتبه وب‌سایت شما می‌شوند.
  • سئو خارج از صفحه (Off page): این نوع بهینه‌سازی روی تمام فعالیت‌هایی تمرکز دارد که خارج از وب‌سایت شما انجام می‌شود. بک‌لینک‌ها، تبلیغات و… همگی ازجمله کارهایی هستند که برای افزایش بازدید باید انجام دهید.
  • سئو فنی (Technical): این نوع بهینه‌سازی روی کدهای باطن وب‌سایت انجام می‌شود. کدنویسی بهینه، تصاویر بهینه، فایل‌های کم‌حجم، سرعت بارگذاری زیاد و… همگی از عواملی هستند که روی رتبه سئو وب‌سایت شما تأثیر می‌گذارند.
سئو چیست به زبان ساده

سئو چیست؟

۲. بازاریابی محتوا

این اصطلاح به تولید و بهینه‌سازی محتواهای وب‌سایت به‌منظور آگاه‌کردن از برند و رشد ترافیک و نرخ مشتریان اشاره می‌کند. در این نوع بازاریابی، روش‌های زیادی وجود دارند که به‌کمک آن‌ها و با استفاده از محتوا، می‌توانید بازاریابی‌تان را انجام دهید.

هر آنچه باید درمورد بازاریابی ایمیلی بیاموزید، در مقاله زیر آمده است.

ایمیل مارکتینگ چیست؟

برخی از ابزارهای برتر برای بازاریابی محتوا بدین‌شرح‌اند:

  • پست‌های بلاگ: نوشتن و انتشار مقاله در وبلاگ وب‌سایت یا شرکت به شما کمک می‌کند تا تخصصتان را در آن صنعت نشان دهید و ترافیک جست‌وجو برای خود ایجاد کنید. این کار در‌نهایت به شما فرصت بیشتری برای دریافت و جذب کاربر به وب‌سایت می‌دهد.
  • کتاب‌های الکترونیکی و وایت‌پیپرها: کتاب‌های الکترونیک و وایت‌پیپرها محتواهایی طولانی هستند که به آموزش کاربران وب‌سایت شما کمک می‌کنند و به شما امکان می‌دهند تا اهدافتان را بهتر و در فضای بزرگ‌تری پیاده‌سازی کنید.
  • اینفوگرافیک: گاهی اوقات، کاربران نیاز دارند محتوایی را مشاهده کنند. اینفوگرافیک به جذب کاربران در کانال‌ها و به هدف‌های شما کمک می‌کند.
  • محتوای صوتی‌و‌تصویری: رادیو و تلویزیون کانال‌های محبوبی برای دیجیتال مارکتینگ هستند. ایجاد محتوایی که بتوان آن را به‌صورت ویدئویی و آنلاین ارائه داد یا به‌صورت صوتی یا پادکست در رادیو پخش کرد، قطعاً تأثیر زیادی بر دیجیتال مارکتینگ شما خواهد گذاشت.
    بازاریابی محتوایی یعنی چه؟

منظور از بازاریابی محتوا چیست؟

۳. بازاریابی شبکه‌های اجتماعی

در این نوع از دیجیتال مارکتینگ، برند و محتوای شما در کانال‌های شبکه‌های اجتماعی تبلیغ می‌شود تا میزان آگاهی از برند و ترافیک را افزایش دهید. شبکه‌های اجتماعی متفاوتی وجود دارند که هرکدام جامعه و افراد خاص خود را دارند. با کمی بررسی، می‌توانید به‌راحتی جامعه هدفتان را شناسایی و به‌صورت هدفمند در شبکه‌های اجتماعی فعالیت کنید.

برترین شبکه‌های اجتماعی برای دیجیتال مارکتینگ عبارت‌اند از:

  • اینستاگرام
  • تلگرام
  • توییتر
  • لینکدین
  • فیس‌بوک
  • اسنپ‌چت
  • پینترست

نکته: بسیاری از بازاریابان از این پلتفرم‌ها برای ایجاد کمپین‌های ویروسی استفاده می‌کنند. در این نوع کمپین، محتوایی ایجاد می‌شود که مانند ویروس در شبکه‌های اجتماعی بازنشر داده می‌شود.

انواع بازاریابی شبکه های اجتماعی

بازاریابی شبکه‌های اجتماعی چگونه انجام می‌شود؟

۴. پرداخت به‌ازای کلیک (PPC)

PPC مخفف Pay Per Click و همان تبلیغات کلیکی است. در این روش، با پرداخت هزینه به‌ازای هر کلیک، می‌توانید تبلیغاتتان را به‌صورت کلیکی در سایر وب‌سایت‌ها ارائه دهید و در‌نهایت، ترافیک بیشتری جذب کنید.

روش‌های رایج PPC عبارت‌اند از:

  • تبلیغات گوگل: یکی از انواع رایج PPC تبلیغات گوگل است که به شما امکان می‌دهد برای جست‌وجوهای خاص در گوگل، نتایجتان بالاتر نمایش داده شود. شایان ذکر است در این روش، به‌ازای هر کلیک از شما هزینه‌ دریافت می‌شود.
  • تبلیغات پولی در فیسبوک: در این روش، می‌توانید ویدئو سفارشی‌سازی‌شده یا پست یا تصویر خاصی را در فیدهای خبری فیس‌بوک به کاربران هدف نمایش دهید.
  • کمپین‌های تبلیغاتی توییتر: در این شیوه، می‌توانید پستی تبلیغاتی برای نمایش در فیدهای خبری مخاطبان خاص تبلیغات خود تهیه کنید. با تعیین‌کردن هدف برای تبلیغات، می‌توانید بازدهی بیشتری از هر نوع کمپین کسب کنید.
  • پیام‌های لینکدین: در لینکدین نیز، می‌توانید برای ارسال پیام مستقیم به کاربران خاص هزینه‌ بپردازید و دیجیتال مارکتینگ خود را پیاده‌سازی کنید.
پرداخت به ازای کلیک چیست؟

PPC چیست؟

۵. افیلیت مارکتینگ

افیلیت مارکتینگ تکنیکی مبتنی‌بر عملکرد است که در آن، می‌توانید برای تبلیغ محصولات یا خدمات دیگران در وب‌سایت خود کمیسیون دریافت کنید و برعکس. برخی از کانال‌های برتر افیلیت مارکتینگ که در ازای هر عمل کمیسیون پرداخت می‌کنند و می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید، عبارت‌اند از:

  • میزبانی تبلیغات ویدئویی ازطریق برنامه YouTube Partner
  • ارسال لینک‌های افیلیت مارکتینگ در شبکه‌های اجتماعی

در مقاله زیر ۵ راهکار کاربردی برای تغییر نام دامنه وب‌سایت بدون افت سئو، بخوانید.

تغییر نام دامنه بدون افت سئو

این نوع بازاریابی با اینفلوئنسر مارکتینگ نیز مرتبط است. ایجاد کمپین با استفاده از اینفلوئنسرها می‌تواند گونه بسیار مؤثری از افیلیت مارکتینگ باشد. پیدا‌کردن تولیدکنندگان محتوای مناسب کمپین دیجیتالی شما را حرفه‌ای‌تر می‌کند و بازدهی بیشتری برایتان رقم می‌زند.

آموزش صفر تا صد افیلیت مارکتینگ

در افیلیت مارکتینگ چه کاری انجام می‌دهند؟

۶. تبلیغات بومی

تبلیغات بومی به تبلیغاتی اطلاق می‌شود که عمدتاً مبتنی‌بر محتوا هستند و در یک پلتفرم درکنار محتوای غیرپولی دیگر نمایش داده می‌شوند. برای مثال، تبلیغات در تلگرام یا اینستاگرام که محتوایی در‌کنار محتواهای رایگان ارائه می‌دهد، می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای دیجیتال مارکتینگ شما باشد.

۷. اتوماسیون بازاریابی

اتوماسیون بازاریابی به نرم‌افزاری اطلاق می‌شود که عملیات اصلی بازاریابی شما را خودکار می‌کند. بسیاری از عملیات‌های بازاریابی به‌طورتکراری انجام می‌شوند که با استفاده از این ابزارها، خودکار انجام خواهند شد. این تکنیک می‌تواند تأثیر بسیار زیادی بر روند انجام بازاریابی شما بگذارد.

ازجمله عملیات‌هایی که ازطریق اتوماسیون بازاریابی به‌طورخودکار انجام می‌شوند، می‌توان به این‌ها اشاره کرد:

  • خبرنامه‌های ایمیلی: با استفاده از اتوماسیون بازاریابی، به‌راحتی می‌توانید ایمیل‌های خودکار و از‌پیش‌تعریف‌شده ارسال و فهرست مخاطبان خود را ایجاد و دائماً آن‌ها را رصد کنید تا مخاطب هدف خود را بهتر بشناسید.
  • زمان‌بندی پست‌های شبکه‌های اجتماعی: اگر می‌خواهید حضور سازمان خود را در یکی از شبکه‌های اجتماعی افزایش دهید، باید مرتب پست بگذارید. همین عامل باعث می‌شود ارسال دستی پست‌ها کمی مشکل‌ساز باشد. استفاده از ابزارهای زمان‌بندی باعث می‌شود تا بتوانید پست‌های برنامه‌ریزی‌شده منتشر و در زمان خود صرفه‌جویی کنید.
  • ردیابی و گزارش‌گیری کمپین‌ها: کمپین‌های بازاریابی افراد مختلف، ایمیل‌ها، محتوا، صفحات وب، تماس‌های تلفنی و… را شامل می‌شود. اتوماسیون بازاریابی می‌تواند به شما کمک کند هرآنچه روی آن کار می‌کنید، براساس کمپینی که ارائه می‌دهید، مرتب‌سازی و سپس عملکرد آن کمپین را براساس پیشرفت همه این اجزا در طول زمان پیگیری کنید.
اتوماسیون بازاریابی دیجیتال چیست؟

اتوماسیون بازاریابی چیست؟

۸. بازاریابی ایمیلی

اگر ایمیل داشته باشید، به‌احتمال زیاد تاکنون چندین ایمیل تبلیغاتی برایتان ارسال شده است. شرکت‌ها از ایمیل مارکتینگ یا بازاریابی ایمیلی به‌عنوان راهی برای برقراری ارتباط با مخاطبان خود استفاده می‌کنند. ایمیل اغلب به‌منظور تبلیغات، ارسال محتوا، رویدادها و ایمیل‌های هدفمند برای هدف‌های خاص ارسال می‌شوند.

رایج‌ترین انواع ایمیلی که در ایمیل مارکتینگ استفاده می‌شود، ازاین‌قرارند:

  • ارسال ایمیل به مشترکان خبرنامه
  • ایمیل‌های پیگیری به بازدیدکنندگان وب‌سایتی که چیزی را دانلود کرده‌اند
  • ایمیل‌های خوشامد‌گویی به مشتریان
  • تبلیغات برای کاربران
  • نکات یا ایمیل‌های مهم برای افزایش دانش مشتری

همه آنچه باید درمورد سئو و اصول آن بدانید، در قالب 28 پرسش و پاسخ در مقاله زیر آمده است.

۲۸ سوال متداول سئو

۹. روابط‌عمومی آنلاین (PR)

روابط‌عمومی و برقراری ارتباط آنلاین برای تأمین و حفظ امنیت جایگاه به‌دست‌آمده نیاز است. ارتباط با رسانه‌های دیجیتال و وبلاگ‌ها و سایر وب‌سایت‌های محتوایی ازجمله کارهای مهمی است که در روابط‌عمومی آنلاین می‌توان انجام داد.

کانال‌هایی که با کمک آن‌ها می‌توانید روابط‌عمومی سازمان خود را به‌حداکثر برسانید، بدین‌شرح‌اند:

  • ارتباط با خبرنگاران ازطریق رسانه‌های اجتماعی: برای مثال گفت‌وگو با خبرنگاران در توییتر، راهی عالی برای برقراری ارتباط با مطبوعات است که فرصت‌های رسانه‌ای مناسبی برای شرکت شما ایجاد می‌کند.
  • بررسی نرخ جذب شرکت: وقتی شخصی شرکت شما را به‌صورت آنلاین بررسی می‌کند، حس خوب یا بدی درونش به‌وجود می‌آید که باعث جذب یا دفع وی می‌شود. بررسی این‌ها به شما کمک می‌کند تا برندتان را دوست‌داشتنی‌تر کنید و پیام‌های قدرتمند‌تری ارائه دهید.
  • بررسی نظرات در وب‌سایت یا وبلاگ: مانند پاسخ‌دهی به نظرات کاربران، افرادی که مطالب وب‌سایت شما را می‌خوانند و به آن‌ها علاقه دارند، مناسب‌ترین افراد برای برقراری ارتباط هستند.
روابط عمومی آنلاین چیست؟

PR چیست؟

۱۰. بازاریابی درون‌گرا (Inbound Marketing)

بازاریابی درون‌گرا به روشی از بازاریابی اشاره می‌کند که در آن، مشتریان را در هر مرحله از کار جذب و درگیر و خوشحال می‌کنید. در بازاریابی درون‌گرا، مشتریان به‌صورت خودجوش به‌سمت شما جذب می‌شوند. گفتنی است تمامی تاکتیک‌های بازاریابی دیجیتال را در بازاریابی درون‌گرا می‌توان پیاده‌سازی کرد.

برخی از نمونه‌های بازاریابی درون‌گرا عبارت‌اند از:

  • وبلاگ‌نویسی درمقابل تبلیغات پاپ‌آپ
  • بازاریابی ویدئویی در‌مقابل تبلیغات
  • فهرست مخاطبان ایمیل در‌مقابل هرزنامه ایمیل

۱۱. محتوای حمایت‌شده

با محتوای حمایت‌شده یا رپورتاژ، شما به‌عنوان یک برند به شرکت یا نهاد دیگری پول می‌دهید تا محتوایی ایجاد و تبلیغ کند و به‌نوعی درباره برند یا کسب‌وکار شما سخن بگوید. یکی از روش‌های محبوب محتوای حمایت‌شده اینفلوئنسر مارکتینگ است. با این نوع محتوای حمایت‌شده برند از اینفلوئنسر درخواست می‌کند تا پست‌ها و ویدئوهای مربوط به شرکتش را در رسانه‌های اجتماعی به‌اشتراک بگذارد. دیگر روش بسیار محبوب در این حوزه رپورتاژ آگهی است. در این نوع بازاریابی، محتوایی را تهیه و در وب‌سایت‌های پر‌مخاطب هدف منتشر می‌کنید تا به‌طورنا‌محسوس از برندتان تبلیغ کنید.

هاست سئو چیست و چه مزایایی برای کسب‌وکارها دارد؟ در مقاله زیر بخوانید.

هاست سئو چیست؟

۱۲. بازاریابی موتورهای جست‌وجو (SEM)

SEM یا Search Engine Marketing نیز ازجمله راه‌های بازاریابی دیجیتال است. هنگامی‌که سرنخ یا کلمه‌ کلیدی مربوط به محصول یا کسب‌وکار شما در حال جست‌وجوست، می‌تواند فرصتی عالی برای پیاده‌سازی این تکنیک باشد. «تبلیغات پولی» و «سئو» دو استراتژی عالی برای ارتقای کسب‌وکارها هستند و سرمایه‌گذاری روی آن‌ها می‌تواند بسیار مفید باشد.

موتورهای جست‌وجو راه دیگری برای افزایش ترافیک وب‌سایت با قرار‌دادن تبلیغات پولی در موتورهای جست‌وجو به‌شمار می‌آیند. دو سرویس محبوب SEM عبارت‌اند از: Bing Ads و Google Ads. این سرویس‌های تبلیغات پولی وب‌سایت شما را در صدر تمام نتایج نشان می‌دهند و فرصتی عالی برای دیده‌شدن فراهم می‌کنند.

استراتژی بازاریابی موتور جستجو با روش پولی

در بازاریابی موتورهای جستجو چه کاری انجام می‌دهند؟

۱۳. بازاریابی پیامکی

نوعی دیگر از دیجیتال مارکتینگ که این روزها نیز کم‌وبیش شاهدش هستیم، بازاریابی پیامکی است. شما می‌توانید پیام‌های هدفمندتان را به مشتریان خود و کاربران دیگر ارسال و به‌راحتی عملیات‌های بازاریابی‌تان را پیاده کنید. ازطریق پیام، می‌توانید اطلاع‌رسانی‌های لازم را انجام دهید و مخاطبانتان را از وجود محصولات جدید مطلع کنید. شما می‌توانید پیام‌ها را مستقیماً ازطریق پیامک یا ازطریق پلتفرم‌هایی مانند Facebook Messenger یا WhatsApp ارسال کنید.

دیجیتال مارکتینگ برای انواع شرکت‌های B2B و B2C

دیجیتال مارکتینگ می‌تواند برای هر کسب‌وکاری در هر صنعتی مؤثر باشد. صرف‌نظر از محصول یا خدمتی که شرکتتان ارائه می‌کند، دیجیتال مارکتینگ به شما برای ساختن برند و شناخت شخصیت‌ خریداران به‌منظور ایجاد محتوای آنلاین کمک می‌کند. هر کسب‌وکاری قطعاً استراتژی‌های متفاوتی در دیجیتال مارکتینگ دارد.

۱. دیجیتال مارکتینگ B2B

اگر کسب‌وکار شما از نوع B2B است، تلاش‌های دیجیتال مارکتینگ احتمالاً حول محور تولید سرنخ‌های آنلاین است و هدف نهایی آن می‌تواند ارتباط کسب‌وکار با مشتریان باشد. به‌همین‌دلیل، نقش استراتژی دیجیتال مارکتینگ شما می‌تواند تأثیر زیادی بر تولید کیفیت سرنخ‌ها برای دیده‌شدن در جامعه هدف ازطریق شبکه‌های اجتماعی بگذارد. فراتر از وب‌سایت خود، احتمال دارد تصمیم بگیرید تلاش‌های خود را روی کانال‌های متمرکز بر کسب‌وکار مانند لینکدین معطوف کنید؛ جایی که جامعه متفاوتی از افراد دارد.

۲. دیجیتال مارکتینگ B2C

اگر شرکت شما از نوع B2C است، بسته به قیمت محصولاتتان احتمالاً هدف تلاش‌های دیجیتال مارکتینگ شما برای جذب افراد به وب‌سایت و در‌نهایت تبدیل آنان به مشتری بدون نیاز به صحبت است. به‌همین‌دلیل، ممکن است کمتر روی ایجاد سرنخ‌ها تمرکز کنید و بیشتر روی مسیر حرکت کاربران برای تبدیل آنان به مشتری متمرکز شوید. برای شرکت‌های B2C، کانال‌هایی مانند اینستاگرام و پینترست اغلب می‌توانند ارزشمندتر از پلتفرم‌های متمرکز بر تجارت مانند لینکدین باشند.

نقش‌های بازاریابی دیجیتال

بازاریاب دیجیتال یا دیجیتال مارکتر چه می‌کند؟ بازاریابان دیجیتال مسئول هدایت آگاهی از برند و تولید سرنخ ازطریق تمام کانال‌های دیجیتالی رایگان و غیررایگان دراختیارِ شرکت‌ها هستند. این کانال‌ها عبارت‌اند از: رسانه‌های اجتماعی، وب‌سایت شرکت، رتبه‌بندی موتورهای جست‌وجو، ایمیل، تبلیغات نمایشی و وبلاگ شرکت.

بازاریاب دیجیتال معمولاً روی یک شاخص عملکرد (KPI) برای هر کانال تمرکز می‌کند تا بتواند عملکرد شرکت را در هر کانال به‌درستی اندازه‌گیری کند. برای نمونه، بازاریاب دیجیتالی که مسئولیت سئو را بر‌عهده دارد، ترافیک ارگانیک وب‌سایت را اندازه‌گیری می‌کند. در شرکت‌های کوچک، ممکن است یک متخصص چندین کار را هم‌زمان انجام دهد و چندین تاکتیک دیجیتال مارکتینگ را پیاده کند؛ اما در شرکت‌های بزرگ هر فرد مسئول یک بخش است.

برخی از عناوین شغلی موجود در دیجیتال مارکتینگ ازاین‌قرارند:

۱. مدیر سئو

  • KPIهای اصلی: ترافیک ارگانیک

به‌طورخلاصه، مدیران سئو روی رتبه‌بندی کسب‌وکار در موتورهای جست‌وجو تمرکز دارند. با استفاده از روش‌های مختلف بهینه‌سازی سئو، آنان تاکتیک‌های متفاوتی پیاده می‌کنند و ممکن است شخصاً با تولید‌کنندگان محتوا در ارتباط باشند تا مطمئن شوند که محتوای تولید‌شده از‌نظر سئو عملکرد مناسبی دارد. مدیران سئو حتی پست‌های منتشر‌شده در رسانه‌های اجتماعی را نیز بررسی می‌کنند.

چگونه کارشناس سئو شویم؟

مدیر سئو چه وظایفی دارد؟

۲. کارشناس بازاریابی محتوا

  • KPIهای اصلی: زمان توقف کاربر در صفحه، ترافیک کلی وبلاگ، مشترکان کانال YouTube

کارشناسان بازاریابی محتوا همان تولید‌کنندگان محتوای دیجیتال برای هر بخش از کسب‌وکار هستند. آنان اغلب تقویم وبلاگ‌نویسی شرکت را پیگیری می‌کنند و استراتژی محتوایی را ارائه می‌دهند که شامل ویدئو نیز می‌شود. بیشتر اوقات، این متخصصان با افرادِ بخش‌های دیگر کار می‌کنند تا مطمئن شوند که محصولات و کمپین‌هایی که کسب‌وکار راه‌اندازی می‌کند، با محتوای تبلیغاتی در هر کانال دیجیتال همخوانی دارد یا خیر.

۳. مدیر شبکه‌های اجتماعی

  • KPIهای اصلی: دنبال‌کردن، Impressions، اشتراک‌گذاری‌ها

نقش مدیر شبکه‌های اجتماعی را می‌توان از عنوان آن متوجه شد. انتخاب شبکه اجتماعی و نوع فعالیت نیز کاملاً به شرکت و کسب‌وکار بستگی دارد. مدیران شبکه‌های اجتماعی برنامه زمان‌بندی برای انتشار پست‌ها در شبکه‌های اجتماعی دارند. همچنین، آنان ممکن است با متخصص بازاریابی محتوا همکاری کنند تا استراتژی مطلوبی برای انتشار محتوا در هرکدام از شبکه‌های اجتماعی ایجاد کنند.

نکته: براساس KPIهای یادشده، Impressions به تعداد دفعاتی اشاره می‌کند که پست‌های کسب‌وکار در فید خبری کاربران ظاهر می‌شود.

آموزش نکات کلیدی سئو برای ووکامرس را در مقاله زیر بخوانید.

سئو برای ووکامرس

۳. هماهنگ‌کننده اتوماسیون بازاریابی

  • KPIهای اصلی: نرخ باز‌شدن ایمیل، نرخ کلیک کمپین، نرخ تولید سرنخ (تبدیل)

هماهنگ‌کننده اتوماسیون بازاریابی به انتخاب و مدیریت نرم‌افزاری کمک می‌کند تا امکان درک رفتارهای مشتریان و اندازه‌گیری رشد کسب‌وکار در هر بخش را برای کل تیم بازاریابی فراهم کند. ازآن‌جاکه بسیاری از عملیات‌های بازاریابی گفته‌شده ممکن است جدا از هم انجام شوند، مهم است فردی وجود داشته باشد تا بتواند فعالیت‌های دیجیتال را در کمپین‌های فردی گروه‌بندی و عملکرد هر کمپین را ردیابی و ارزیابی کند.

چگونه دیجیتال مارکتینگ انجام دهیم؟

انجام فرایند دیجیتال مارکتینگ موفق باید طبق اصول و گام‌های پیشنهادی پیش برود. هر کسب‌وکار یا فردی برای انجام دیجیتال مارکتینگ، باید به‌طورکلی از اصول آن پیروی کند.

اصول دیجیتال مارکتینگ ازاین‌قرارند:

  • اهدافتان را مشخص کنید.
  • مخاطب هدف خود را شناسایی کنید.
  • برای هر کانال دیجیتال بودجه تعیین کنید.
  • تعادل مناسبی بین استراتژی‌های دیجیتال پولی و رایگان ایجاد کنید.
  • محتوای جذاب ایجاد کنید.
  • دارایی‌های دیجیتال خود را برای موبایل بهینه کنید.
  • درباره کلمات کلیدی تحقیق کنید.
  • براساس تجزیه‌و‌تحلیل، فرایند دیجیتال مارکتینگ را تکرار کنید.

۱. اهدافتان را مشخص کنید

اولین قدم برای شروع هر نوع بازاریابی، مشخص‌کردن هدف است. در ابتدا، باید هدف خود را شناسایی و تعیین و سپس بسته به آن استراتژی‌هایتان را طراحی کنید. به‌عنوان مثال، اگر هدف شما آگاهی از برند است، شاید به فعالیت بیشتری در شبکه‌های اجتماعی نیاز داشته باشید و از آن طریق بیشتر شناخته شوید و کاربران بیشتری جذب کنید.

شاید بخواهید فروش محصولی خاص را افزایش دهید. اگر می‌خواهید این هدف را تعیین کنید، باید روی سئو و بهینه‌سازی محتوا بیشتر متمرکز شوید تا بتوانید خریداران بیشتری را به وب‌سایتتان جذب کنید. اگرهم هدف کلی‌تان افزایش فروش است، احتمال دارد بخواهید کمپین‌های PPC را برای هدایت ترافیک ازطریق تبلیغات پولی پیاده‌سازی کنید. در‌هر‌صورت، پس از تعیین بزرگ‌ترین اهداف شرکت، شکل‌دادن به استراتژی بازاریابی دیجیتال ساده‌تر می‌شود.

۲. مخاطبان هدف خود را شناسایی کنید

یکی از مزایای بزرگ دیجیتال مارکتینگ، فرصت هدف قرار‌دادن مخاطبان خاص است. بدین‌ترتیب، نیاز است که در ابتدا باتوجه‌به هدفتان مخاطبان خود را شناسایی کنید تا بتوانید به اهدافتان برسید. توجه کنید که مخاطبان هدف شما ممکن است بسته به کانال یا اهدافی که برای محصول یا کمپینی خاص تعیین می‌کنید، متفاوت باشند.

به‌عنوان مثال، شاید متوجه شده باشید که بیشتر مخاطبان اینستاگرام شما جوان هستند و میم‌های خنده‌دار و ویدئوهای سریع را ترجیح می‌دهند؛ اما مخاطبان لینکدین شما افراد حرفه‌ای مسن‌تری هستند که به‌دنبال توصیه‌های تاکتیکی بیشتری می‌گردند. شما باید محتوای خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که برای مخاطبان هدف جذاب باشد و آنان را جذب کنید.

۳. برای هر کانال دیجیتال بودجه تعیین کنید

مانند هر کار دیگری، بودجه‌ای که تعیین می‌کنید، واقعاً به عناصری از بازاریابی دیجیتال بستگی دارد که می‌خواهید به استراتژی‌تان اضافه کنید. اگر روی تکنیک‌های ورودی مانند سئو و رسانه‌های اجتماعی و تولید محتوا برای وب‌سایت قدیمی متمرکز می‌شوید، تقریباً به بودجه خاصی نیاز ندارید و تمرکزتان بیشتر باید روی بازاریابی درون‌گرا برای ایجاد محتوای با‌کیفیت باشد. مخاطبان شما خوانندگان محتوا هستند. اگر نیاز است که این کار را برون‌سپاری کنید، تنها باید روی افراد خبره حوزه تولید محتوا سرمایه‌گذاری کنید.

برای استفاده از تکنیک‌های خروجی مانند تبلیغات آنلاین و خرید فهرست‌های ایمیل، قطعاً به بودجه نیاز دارید و هزینه آن بسته به تبلیغات و تعداد، متفاوت خواهد بود. برای نمونه، به‌منظور پیاده‌سازی PPC با استفاده از گوگل ادوردز، باید با شرکت‌های دیگر در صنعت خود مناقصه کنید تا کلمات کلیدی مدنظرتان در رتبه بهتری ظاهر شوند. بسته به رقابت بر سر آن کلمه کلیدی، این بودجه می‌تواند مقرون‌به‌صرفه یا بسیار زیاد باشد.

در مقاله زیر می‌توانید با بهترین ابزار سازمانی چت آشنا شوید.

مترموست چیست؟

۴. تعادل مناسبی بین استراتژی‌های دیجیتال پولی و رایگان ایجاد کنید

استراتژی‌های بازاریابی دیجیتال به استراتژیک‌های پولی و رایگان نیاز دارند تا بتوانند واقعاً مؤثر باشند. به‌عنوان مثال، اگر به‌منظور شناسایی نیازهای مخاطبان خود زمان صرف و برایش محتوای آنلاین باکیفیت تولید و روی جذب و نرخ تبدیل آن‌ها تمرکز کنید، احتمالاً در شش ماه اول با حداقل بودجه می‌توانید بازدهی چشمگیری تجربه کنید.

با‌این‌حال، اگر تبلیغات پولی بخشی از استراتژی دیجیتال شما باشد، ممکن است نتایج سریع‌تر به‌دست بیایند. در‌نهایت، توصیه می‌کنیم که برای موفقیت طولانی‌مدت و پایدار، روی استراتژی دریافت کاربر ارگانیک یا «رایگان» با استفاده از محتوا و سئو و رسانه‌های اجتماعی تمرکز کنید. استراتژی‌های رایگان و غیر‌رایگان در‌کنار‌هم می‌توانند نتایج بسیار رضایت‌بخشی ارائه دهند.

۵. محتوای جذاب ایجاد کنید

هنگامی‌که مخاطبان خود را شناختید و بودجه‌ای دراختیار داشتید، زمان آن فرارسیده است تا برای کانال‌های مختلفی که قرار است استفاده کنید، محتوا تولید کنید. این محتوا می‌تواند پست‌های شبکه‌های اجتماعی، پست‌های وبلاگ، تبلیغات PPC، محتوای حمایت‌شده، خبرنامه‌های بازاریابی ایمیلی و… باشد. هر محتوایی که ایجاد می‌کنید، باید برای مخاطبانتان جذاب باشد؛ زیرا هدف محتوای بازاریابی افزایش آگاهی از برند و بهبود تولید سرنخ است.

۶. دارایی‌های دیجیتال خود را برای موبایل بهینه کنید

یکی دیگر از اجزای مهم دیجیتال مارکتینگ، بازاریابی موبایلی است. به‌طورکلی، در ایالات متحده آمریکا ۶۹درصد از زمان صرف‌شده در شبکه‌های اجتماعی ازطریق موبایل است. این آمار نشان می‌دهد که استفاده از موبایل بسیار بیشتر از کامپیوتر دسکتاپ است و تعداد زیادی از کاربران با موبایل با کسب‌وکارها ارتباط برقرار می‌کنند. این بدان‌معناست که بهینه‌سازی تبلیغات دیجیتال، صفحات وب، تصاویر شبکه‌های اجتماعی و… باید برای دستگاه‌های موبایلی صورت بگیرد. اگر شرکت شما اپلیکیشن موبایل دارد که اجازه ارتباط مستقیم کاربران را می‌دهد، در درجه بالاتری از دیجیتال مارکتینگ قرار دارد.

کسانی که با شرکت شما ازطریق موبایل در ارتباط هستند، باید همان حس مثبتی را تجربه کنند که هنگام برقراری ارتباط با کامپیوتر دسکتاپ تجربه می‌کنند. به‌عبارت‌دیگر، وب‌سایتتان باید ریسپانسیو و با موبایل سازگار باشد. هنگام تولید هر نوع محتوای تصویری، ویدئویی، متنی و…، همیشه باید کاربران را در حال استفاده از موبایل و ابعاد آن در نظر بگیرید تا بتوانید محتواهایی ارائه دهید که برای همگان مناسب باشد. راه‌های زیادی وجود دارد تا بتوانید دارایی‌های دیجیتال خود را برای موبایل بهینه‌سازی کنید. هنگام اجرای هر استراتژی بازاریابی دیجیتال، تجربه استفاده از آن‌ها را در گوشی‌های موبایل نیز بررسی کنید. با اطمینان از اینکه دارایی‌های دیجیتال شما برای همه نوع صفحه‌نمایش و کاربر مناسب است، می‌توانید دیجیتال مارکتینگ بهینه‌تری را شاهد باشید.

۷. درباره کلمات کلیدی تحقیق کنید

دیجیتال مارکتینگ برپایه بازاریابی محتوای هدفمند است که می‌تواند کاربران را جذب کند و همه این‌ها بدون تحقیق درباره کلمات کلیدی امکان‌پذیر نیستند. تحقیق درباره کلمات کلیدی برای بهینه‌سازی وب‌سایت و محتوای شما برای سئو و یافتن راه‌ها و کلماتی که ازطریق آن کاربران می‌توانند به کسب‌وکارتان برسند، بسیار مهم است. علاوه‌بر‌این، تحقیق کلمات کلیدی برای شبکه‌های اجتماعی می‌تواند برای بازاریابی محصولات یا خدماتتان در کانال‌های اجتماعی مختلف بسیار مؤثر باشد.

حتی اگر استراتژیست سئو تمام‌وقت نداشته باشید، باز‌هم می‌توانید تحقیق درباره کلمات کلیدی خود را به‌راحتی انجام دهید. ابتدا سعی کنید فهرستی از کلمات کلیدی پرکاربردی را پیدا کنید که به محصولات یا خدمات شما مربوط هستند و سپس از آن‌ها در سایر بخش‌های دیجیتال مارکتینگ خود استفاده کنید.

۸. براساس تجزیه‌و‌تحلیل، فرایند دیجیتال مارکتینگ را تکرار کنید

برای ایجاد استراتژی بازاریابی دیجیتال مؤثر و بلند‌مدت، بسیار مهم است که تیم شما بیاموزد چگونه براساس تجزیه‌و‌تحلیل حرکت کند. به‌عنوان مثال، شاید بعد از چند ماه متوجه شوید که مخاطبانتان دیگر به محتوای اینستاگرام شما علاقه ندارند و به محتوای توییترتان بیشتر علاقه پیدا کرده‌اند. این موضوع فرصتی برای بررسی مجدد محتوای اینستاگرام شما ایجاد می‌کند و به شما نشان می‌دهد که مخاطبانتان چه محتوایی را دوست دارند و چه محتوایی را دوست ندارند.

همچنین، شاید متوجه شده باشید که یک صفحه وب قدیمی ترافیک پیشینش را دریافت نمی‌کند. شما می‌توانید صفحه را به‌روزرسانی کنید یا به‌طورکامل از شرّ آن خلاص شوید تا اطمینان حاصل کنید که بازدیدکنندگان جدیدترین و مرتبط‌ترین محتوا را برای نیازهایشان پیدا می‌کنند. بازاریابی دیجیتال فرصت‌های بسیار انعطاف‌پذیری برای رشد مستمرِ کسب‌وکارها ایجاد می‌کند؛ اما این به شما بستگی دارد که از آن‌ها چگونه استفاده کنید.

نقشه راه دیجیتال مارکتینگ

نقشه راه دیجیتال مارکتینگ چیست؟

نمونه‌های بازاریابی دیجیتال

تا‌به‌امروز، شرکت‌ها نمونه‌های بسیار زیادی از استراتژی‌های دیجیتال مارکتینگ را ارائه داده‌اند که برخی از آن‌ها موفق و برخی دیگر نا‌موفق بوده‌اند. ازجمله کمپین‌های برتر بازاریابی دیجیتال عبارت‌اند از:

  • کمپین Lego’s Rebuild the World
  • کمپین سلفی معکوس Dove’s
  • کمپین #در صبح جنیفر لوپز (#InTheMorningChallenge)
  • کمپین #LikeAgirl

۱. کمپین سلفی معکوس Dove’s

درحالی‌که یادگیری در شبکه‌های اجتماعی برای کودکان و نوجوانان رونق گرفته است، Dove’s تصمیم گرفت پیامکی ارسال کند. کمپین سلفی معکوس راه‌اندازی و در آن، کارهایی به‌تصویر کشیده شد که دختری جوان برای آماده‌شدن انجام می‌داد. هدف این کمپین افزایش آگاهی درباره این موضوع بود که چگونه رسانه‌های اجتماعی می‌توانند روی عزت‌نفس تأثیر منفی بگذارند. مثال یادشده مثالی عالی درباره این است که وقتی مخاطب خود را بهتر بشناسید، می‌توانید محتوای بازاریابی دقیق‌تری ارائه دهید. Dove’s با شناخت مخاطبان خود از زنان واقعی که بسیاری از آنان والدین بودند، توانست پیامدهای نادیده‌گرفته‌شده رشد رسانه‌های اجتماعی را روشن کند.

۲. کمپین #در صبح جنیفر لوپز (#InTheMorningChallenge)

در این کمپین شبکه‌های اجتماعی، جنیفر لوپز برای تبلیغ آهنگ جدید خود چالش رقص ایجاد کرد. با این چالش، طرفداران همان رقص را با لباس‌خواب و لباس‌های شیک انجام می‌دادند. کمپین مذکور کمپینی موفق در شبکه‌های اجتماعی بود؛ زیرا این ویدئو بیش از ۱۳میلیون بازدید و بیش از ۵هزار پست داشت.

از مثال‌های گفته‌شده می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از شبکه‌های اجتماعی راهی عالی برای جذب مخاطب و ترغیب آنان به مشارکت با برند شماست.

چالش‌های دیجیتال مارکتینگ

دیجیتال مارکتینگ چالش‌های ویژه‌ای برای تأمین‌کنندگان آن به‌دنبال دارد. کانال‌های دیجیتال به‌سرعت در حال گسترش‌اند و بازاریابان دیجیتال باید از نحوه عملکرد این کانال‌ها و نحوه استفاده کاربران و نحوه استفاده از این کانال‌ها برای بازاریابی مؤثر محصولات یا خدمات خود مطلع باشند. نکته مهم دیگر اینکه جلب توجه گیرندگان دشوارتر است؛ زیرا گیرنده‌ها به‌طورفزاینده‌ای غرق تبلیغات رقیب می‌شوند. بازاریابان دیجیتال نیز تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های عظیم جمع‌آوری‌شده و بهره‌برداری از آن‌ها را دشوار می‌دانند. چالش گرفتن و استفاده مؤثر از داده‌ها نشان می‌دهد که بازاریابی دیجیتال نیازمند رویکردی جدید به بازاریابی و مبتنی‌بر درک عمیق رفتار مصرف‌کننده است. به‌عنوان مثال، ممکن است از شرکتی بخواهید که اَشکال جدیدی از رفتار مصرف‌کننده را تجزیه‌و‌تحلیل کند.

آینده دیجیتال مارکتینگ در ایران

بازاریابی دیجیتال با چه چالش‌هایی روبه‌رو است؟

جمع‌بندی

دیجیتال مارکتینگ بازاریابی آنلاین است که می‌تواند برای هر کسب‌وکاری مفید باشد. بازاریابی دیجیتال فعالیتی برای تبلیغ محصولات و خدمات ازطریق کانال‌های دیجیتال مانند رسانه‌های اجتماعی، سئو، ایمیل و اپلیکیشن‌های موبایل است. نوعی از بازاریابی که شامل دستگاه‌های الکترونیکی باشد، به‌عنوان بازاریابی دیجیتال شناخته می‌شود. دیجیتال مارکتینگ که برپایه محتوا بنا شده است، در هر بخشی می‌تواند شما را به اهدافتان برساند. اصول و مراحل ایجاد استراتژی‌های دیجیتال مارکتینگ که در این مقاله بیان شد، می‌تواند بر موفقیت فرایند دیجیتال مارکتینگ تأثیر بسزایی بگذارد. دیجیتال مارکتینگ روز‌به‌روز در حال پیشرفت و تغییر است؛ ازاین‌رو، دائماً باید خود را به‌روز کنید و از استراتژی‌های جدید مطلع شوید.

سؤالات متداول

۱. دیجیتال مارکتینگ چیست؟

بازاریابی دیجیتال تبلیغاتی است که ازطریق کانال‌های دیجیتال، ازجمله شبکه‌های اجتماعی، برنامه‌های تلفن‌همراه، ایمیل، برنامه‌های وب، موتورهای جست‌وجو، وب‌سایت‌ها یا هر کانال دیجیتال جدید ارائه می‌شود.

۲. آینده دیجیتال مارکتینگ چیست؟

دنیای آفلاین و آنلاین در حال برخورد شدیدی هستند. دستگاه‌های سنتی مانند یخچال‌ها و اجاق‌ها و حتی بیلبوردها همگی برای استفاده از رسانه‌های دیجیتال مدرن‌سازی خواهند شد و دیجیتال مارکتینگ تأثیرگذارتر خواهد بود.

۳. چرا بازاریابی دیجیتال اهمیت دارد؟

گوگل و فیس‌بوک درآمد بیشتری از شرکت‌های رسانه سنتی دارند؛ زیرا چشمان بیشتری به آن‌ها وصل است. ازاین‌رو، بازاریابی دیجیتال اهمیت دارد.

۴. چه کانال‌هایی دیجیتال مارکتینگ را تشکیل می‌دهند؟

  • موتورهای جست‌وجو
  • رسانه‌های اجتماعی
  • وبلاگ‌ها
  • تبلیغات آنلاین
  • بازاریابی وابسته
  • ایمیل‌ها
  • برنامه‌های موبایل

۵. سئو در دیجیتال مارکتینگ چیست؟

بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو یا سئو روشی است که شرکت‌ها می‌توانند ترافیک خود را ازطریق موتورهای جست‌وجو و با هدف قرار‌دادن وب‌سایت‌ها و نام‌های خود در بالای هر صفحه نتایج جست‌وجو افزایش دهند.

۶. آژانس دیجیتال مارکتینگ چیست؟

آژانس دیجیتال مارکتینگ شرکتی است که ازطریق کانال‌های دیجیتال به‌طورانحصاری به بازاریابی برای مصرف‌کنندگان می‌پردازد. روند کار این آژانس‌ها شامل ایجاد و راه‌اندازی کمپین‌هایی برای مشتریان شرکتی ازطریق رسانه‌های اجتماعی، تبلیغات پرداخت به‌ازای کلیک، ویدئوها و وب‌سایت‌ها و… است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


ارسال دیدگاه در وبلاگ پارس‌پک را مطالعه کرده و آن‌ها را می‌پذیرم.

با خدمات ابری پارس پک آشنا شوید

اولین ارائه‌دهنده خدمات رایانش ابری در ایران هستیم